ترلک, پگاه, مددی, حسین, ضرابی, مهدی. (1404). مگس خانگی به عنوان مبدل زیستی؛ اثر پسماندهای مختلف روی رشد و نمو، وزن و طول عمر حشرات کامل مگس خانگی Musca domestica(Dip.: Muscidae). سامانه مدیریت نشریات علمی, (), -. doi: 10.22117/jesi.2025.369355.1725
پگاه ترلک; حسین مددی; مهدی ضرابی. "مگس خانگی به عنوان مبدل زیستی؛ اثر پسماندهای مختلف روی رشد و نمو، وزن و طول عمر حشرات کامل مگس خانگی Musca domestica(Dip.: Muscidae)". سامانه مدیریت نشریات علمی, , , 1404, -. doi: 10.22117/jesi.2025.369355.1725
ترلک, پگاه, مددی, حسین, ضرابی, مهدی. (1404). 'مگس خانگی به عنوان مبدل زیستی؛ اثر پسماندهای مختلف روی رشد و نمو، وزن و طول عمر حشرات کامل مگس خانگی Musca domestica(Dip.: Muscidae)', سامانه مدیریت نشریات علمی, (), pp. -. doi: 10.22117/jesi.2025.369355.1725
ترلک, پگاه, مددی, حسین, ضرابی, مهدی. مگس خانگی به عنوان مبدل زیستی؛ اثر پسماندهای مختلف روی رشد و نمو، وزن و طول عمر حشرات کامل مگس خانگی Musca domestica(Dip.: Muscidae). سامانه مدیریت نشریات علمی, 1404; (): -. doi: 10.22117/jesi.2025.369355.1725
مگس خانگی به عنوان مبدل زیستی؛ اثر پسماندهای مختلف روی رشد و نمو، وزن و طول عمر حشرات کامل مگس خانگی Musca domestica(Dip.: Muscidae)
1گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان
2دانشیار-دانشگاه بوعلی سینای همدان
3دانشکده مهندسی علوم زیستی، دانشکدگان علوم و فناوری های میان رشته ای دانشگاه تهران
چکیده
در کنار روشهای سنتی مدیریت پسماند، مطالعات اخیر بر نقش بالقوه حشرات در تجزیه زیستی و بازیافت پسماندهای آلی تأکید داشتهاند. مگس خانگی Musca domestica L. (Dip.: Muscidae) بهعنوان یکی از شناختهشدهترین گونهها در این حوزه مطرح است که به دلیل ارزش غذایی بالای لاروهای آن، میتواند بهعنوان منبع پروتئین در خوراک طیور و آبزیان مورد استفاده قرار گیرد. هدف پژوهش حاضر، یافتن بستر بهینه پرورش و مقایسه تأثیر پنج نوع بستر ضایعاتی بر زمان رشد، وزن لارو و شفیره، نسبت جنسیت و طول عمر بالغین مگس خانگی در شرایط کنترلشده آزمایشگاهی (۲۵ ± ۲ درجه سانتیگراد، رطوبت نسبی ۵۰ ± ۱۰ درصد و چرخه نوری ۱۲:۱۲) بود. بسترهای آزمایشی شامل ضایعات کارخانه ماءالشعیر، ضایعات کشتارگاه، ضایعات کارخانه کنسرو لوبیا، ضایعات آشپزخانه و سبوس گندم (شاهد) بودند. نتایج نشان داد که بین تیمارها از نظر طول دوره لاروی، وزن لارو و شفیره و طول عمر بالغ اختلاف معنیداری وجود دارد، در حالیکه طول دوره شفیرگی و نسبت جنسیت تفاوت معنیداری نداشتند. کوتاهترین دوره رشد و بیشترین زیستتوده در تیمار ضایعات کنسرو لوبیا بهدست آمد. بیشترین طول عمر بالغین در تیمارهای ضایعات کنسرو لوبیا و ضایعات آشپزخانه و کمترین در ضایعات کشتارگاه مشاهده شد. با توجه به عدم وجود تفاوت معنیدار بین تیمار سبوس گندم و ضایعات ماءالشعیر در تمامی صفات، میتوان نتیجه گرفت که به جای سبوس گندم که هزینه بالایی دارد، استفاده از ضایعات ماءالشعیر بهعنوان گزینهای مقرونبهصرفه امکانپذیر است.
Housefly as a bioconvertor; The effects of different wastes on Musca domestica (Dip: Muscidae) development, weight gain and adult longevity
نویسندگان [English]
Pegah Tarlack1؛ Hossein Madadi2؛ Mehdi Zarrabi3
1Department of Plant Protection, Faculty of Agriculture / Bu-Ali Sina University, Hamedan / Iran
2Hamedan
3Department of Bioengineering, College of Interdisciplinary Science and Technology, University of Tehran, Iran
چکیده [English]
Alongside traditional waste management strategies, recent studies have highlighted the potential role of insects in the biodegradation and recycling of organic wastes. One of the most widely recognized candidate species for waste recycling is the housefly, Musca domestica Linnaeus, 1758 (Dip: Muscidae). Due to its high nutritional value, housefly larvae can also be used in poultry and fish feeding as an edible insect. The current study aimed to find the optimal substrate for rearing and compare the effects of five types of waste substrates on developmental time, as well as the weight of larvae and pupae, the sex ratio and adult longevity of housefly under controlled laboratory conditions (25 ± 2°C, 50 ± 10% R.H., and 12:12 L:D photoperiod). The wastes used included brewery waste, slaughterhouse waste, bean canning factory waste, kitchen waste, and wheat bran as a control. The results demonstrated a significant difference in larval duration, larval and pupal weight and adult longevity. Significant differences were found in larval duration, larval and pupal weights, and adult lifespan, whereas pupal period and sex ratio were not significantly affected. The shortest development time and highest biomass were observed in the canned bean waste treatment. Adults reared on canned bean and kitchen waste exhibited the longest lifespans, while the shortest was on slaughterhouse waste. Given the absence of significant differences in all parameters between the control (wheat bran) and brewery waste, it can be concluded that, instead of wheat bran, which is often expensive, brewery waste could be used cost-effectively