| تعداد نشریات | 286 |
| تعداد نشریات سازمان | 84 |
| تعداد شماره‌ها | 3,020 |
| تعداد مقالات | 33,754 |
| تعداد مشاهده مقاله | 45,023,358 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 48,962,028 |
ارزیابی تاثیر اقدامات آبخیزداری بر دبی اوج خروجی حوزه آبخیز زوجی زیدشت طالقان استان البرز | ||
| مهندسی و مدیریت آبخیز | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 27 فروردین 1404 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22092/ijwmse.2025.367675.2089 | ||
| نویسندگان | ||
| مجید کاظم زاده* 1؛ َعلی شهبازی2؛ زهرا نوری2؛ اصغر بیات2 | ||
| 1گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه فردوسی مشهد | ||
| 2دانشگاه تهران | ||
| چکیده | ||
| چکیده مبسوط مقدمه در چند دهه اخیر، روند افزایشی مخاطرات طبیعی و تخریب منابع طبیعی تحت تاثیر عوامل طبیعی و انسانی شدت فزاینده‌ای یافته است. یکی از روش‌های مهم در کنترل و کاهش رواناب سطحی برای تعدیل سیلاب و دبی اوج، اقدامات آبخیزداری اعم از اقدامات مدیریتی و حفاظتی، بیولوژیکی و یا مکانیکی می‌باشد. هرچند طی سنوات گذشته اقدامات آبخیزداری ارزشمندی در سطح کشور اجرا گردیده است، اما متاسفانه مستندسازی علمی و مطالعات در خصوص عملکرد، نقاط ضعف و قوت و اثربخشی آنها بسیار کم می باشد. مواد و روش ها حوزه آبخیز زوجی زیدشت طالقان شامل حوزه آبخیز نمونه و شاهد که به ترتیب دارای مساحت 104 هکتار و 92 هکتار بوده و در داخل حوزه معرف با مساحت 2750 هکتار قرار گرفته است. در حوزه نمونه به همراه حفاظت و قرق کل حوزه، در سطح حدود 5/12 هکتار بانکت بندی به همراه بذرکاری (بانکت بندی منقطع به همراه چاله فلسی) اجرا گردیده است. در بخش اقدامات مکانیکی در حوزه نمونه به ترتیب 943 و 5/72 متر مکعب سازه گابیونی و سازه خشکه چین اجرا گردیده است. مجموع مخزن ایجادی سازه های گابیونی و خشکه چین به ترتیب 13550 و 125 متر مکعب بوده است. در تحقیق حاضر با توجه به اهمیت تاثیر پوشش گیاهی در رواناب و دبی اوج از طریق شماره منحنی در مدلسازی، مطالعه و اندازه‌گیری میدانی تغییرات پوشش گیاهی طی 5 سال اخیر (1398 تا 1402) در دو حوزه آبخیز نمونه و شاهد ارائه می‌گردد. نتایج و بحث ارزیابی نتایج تغییرات پوشش گیاهی تحت تاثیر اقدامات آبخیزداری نشان داد که مقدار درصد پوشش گیاهی و تولید گیاهی به طور متوسط حدود 8 درصد و 265 کیلوگرم در حوزه نمونه (51 درصد متوسط پوشش گیاهی و 777 کیلو گرم در هکتار متوسط تولید) بیشتر از حوزه شاهد (43 متوسط درصد پوشش گیاهی و 512 کیلو گرم در هکتار متوسط تولید) بوده است. در بحث کاهش دبی اوج حوزه آبخیز نمونه و شاهد، نتایج ارزیابی داده‌های مشاهداتی نشان داد که دبی اوج حوزه نمونه تحت تاثیر اقدامات آبخیزداری 65 درصد کمتر از حوزه شاهد (بدون اجرای اقدامات آبخیزداری) بوده است. نتیجه گیری در اثر اجرای عملیات بیولوژیکی و مکانیکی علاوه‌بر کاهش دبی اوج، زمان رسیدن به دبی اوج در حوزه نمونه نیز افزایش یافته است (بحث افزایش زمان تمرکز) و دبی اوج سیل با تاخیر زمانی بیشتری نسبت به هیدروگراف سیل در حالت بدون اقدامات آبخیزداری حوزه شاهد رخ داده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اقدامات بیولوژیکی؛ اقدامات مکانیکی؛ حوزه آبخیز شاهد؛ مدلسازی؛ HEC-HMS | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Evaluation of the watershed management measures effects on the peak discharge of the paired watershed of Zidasht Taleghan, Alborz province | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Majid Kazemzadehk1؛ Ali Shahbazi2؛ Zahra Noori2؛ Asghar Bayat2 | ||
| 1Department of Range and Watershed Management, Faculty of Natural Resources and Environment, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran | ||
| 2Tehran university | ||
| چکیده [English] | ||
| Extended abstract Introduction In the last few decades, the increasing trend of natural hazards and the destruction of natural resources under the influence of natural and human factors have become increasingly intense. One of the important methods in controlling and reducing surface runoff to adjust peak flow in flood is watershed management measures, including management and protection measures, biological or mechanical. Materials and methods The study area is the paired watershed of Zidasht Taleghan, treatment and control watersheds with an area of 104 hectares and 92 hectares, respectively, located inside the representative watershed with an area of 2750 hectares. In the treatment watershed, along with the protection of the entire area, banqueting along with seeding has been implemented on the area of about 12.5 hectares. In the mechanical measures section, 943 and 72.5 cubic meters of gabion structure and dry stone structure were implemented in the treatment watershed, respectively. The total reservoir created by the gabion and dry stone structures was 13,550 and 125 cubic meters, respectively. Results and discussion The evaluation of changes in vegetation under the effects of watershed measures showed that the percentage of vegetation and plant production is about 8% and 265 kg on average in the treatment watershed (on average, 51% vegetation and 777 kg/hectare production) more than the control watershed (on average, 43% vegetation percentage and 512 kg/hectare production). In the discussion of reducing the peak discharge of the treatment and control watersheds, the results of the evaluation of observational data showed that the peak discharge of the treatment watershed under the effects of watershed management measures was 65% lower than that of the control area (without the implementation of watershed management measures). | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Biological measures, mechanical measures, control watershed, modeling, HEC-HMS | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 110 |
||