شعبانی, محمد, ملکی, محسن, مسیبی, مرضیه, میرزایی نوروزانی, علی اصغر. (1401). بررسی اثرات خشکسالی بر تغییرات تابآوری و آسیبپذیری سکونت گاههای روستایی در روستاهای شهرستان کوار، استان فارس. سامانه مدیریت نشریات علمی, (), -. doi: 10.22092/wmrj.2022.359583.1487
محمد شعبانی; محسن ملکی; مرضیه مسیبی; علی اصغر میرزایی نوروزانی. "بررسی اثرات خشکسالی بر تغییرات تابآوری و آسیبپذیری سکونت گاههای روستایی در روستاهای شهرستان کوار، استان فارس". سامانه مدیریت نشریات علمی, , , 1401, -. doi: 10.22092/wmrj.2022.359583.1487
شعبانی, محمد, ملکی, محسن, مسیبی, مرضیه, میرزایی نوروزانی, علی اصغر. (1401). 'بررسی اثرات خشکسالی بر تغییرات تابآوری و آسیبپذیری سکونت گاههای روستایی در روستاهای شهرستان کوار، استان فارس', سامانه مدیریت نشریات علمی, (), pp. -. doi: 10.22092/wmrj.2022.359583.1487
شعبانی, محمد, ملکی, محسن, مسیبی, مرضیه, میرزایی نوروزانی, علی اصغر. بررسی اثرات خشکسالی بر تغییرات تابآوری و آسیبپذیری سکونت گاههای روستایی در روستاهای شهرستان کوار، استان فارس. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1401; (): -. doi: 10.22092/wmrj.2022.359583.1487
بررسی اثرات خشکسالی بر تغییرات تابآوری و آسیبپذیری سکونت گاههای روستایی در روستاهای شهرستان کوار، استان فارس
1استادیار گروه مهندسی آب، واحد مرودشت، دانشگاه آزاد اسلامی، مرودشت، ایران
2گروه منابع طبیعی، واحد خلخال، دانشگاه آزاد اسلامی، خلخال، ایران
3گروه منابع طبیعی، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران
4کارشناس ارشد خاکشناسی، مرکز شیراز، دانشگاه پیام نور، شیراز، ایران
چکیده
تابآوری و آسیبپذیری جامعه نقش مهمیدر مقابله با مخاطرات طبیعی و بهبود آنها ایفا میکند. به دلیل اتکای اقتصاد روستایی به فعالیتهای کشاورزی، شعاع تاثیر پدیده خشکسالی در مناطق روستایی بالاتر است. هدف از انجام این پژوهش ارزیابی تابآوری و آسیبپذیری خانوارهای روستایی شهرستان کوار واقع در استان فارس در برابر اثرات خشکسالی با رویکرد بررسی سرمایهها بود. در این پژوهش، سرمایههای اقتصادی، اجتماعی، محیطزیستی، انسانی، فیزیکی و سیاسی بررسی شد. جامعه آماری شامل 198 نفر از نخبگان محلی شامل دهیاران، اعضا شورای اسلامی شهر و روستا و معتمدین محلی بود که با استفاده از روش کوکران تعداد 131 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. دادههای حاصل از پرسش-نامهها با استفاده از روش AHP وزندهی و اولویتگذاری شدند. نتایج حاصل از اولویتبندی سرمایهها از نظر اهمیت در فرآیند تابآوری و آسیبپذیری سکونتگاههای روستایی در برابر خشکسالی با استفاده از روش AHP نشان داد که سرمایههای انسانی، سیاسی، زیست محیطی، فیزیکی، اجتماعی و اقتصادی در آسیبپذیری و سرمایههای محیطزیستی، اجتماعی، انسانی، فیزیکی، اقتصادی و سیاسی، به ترتیب بیشترین تا کمترین اولویت را در تابآوری منطقه در برابر بلای خشکسالی دارند. علاوهبراین نتایج نشان داد در هنگام وقوع خشکسالی، میزان آمادگی جامعه در سطح پایینی قرار دارد. شاخص آسیبپذیری برابر با 74/3 و شاخص تابآوری برابر 81/2 به دست آمد که نشان میدهند آسیبپذیری در این منطقه بالا و تابآوری کم است. پیشنهاد میشود که رویکرد غالب از تمرکز ضعیف بر کاهش آسیبپذیری در مقابل بحران خشکسالی به افزایش تابآوری در مقابل این بحران تغییر یابد.
Investigating the Effects of Drought on Changes in Resilience and Vulnerability of Rural Settlements in Villages of Kavar City, Fars Province
نویسندگان [English]
Mohammad Shabani1؛ Mohsen Maleki2؛ Marzieh Mosayebi3؛ Ali Asghar Mirzaea Noroozani4
1Assistant Professor, Department of Water Engineering, Marvdasht Branch, Islamic Azad
2Department of Natural Resources, Khalkhal Branch, Islamic Azad University, Khalkhal, Iran
3Department of Natural Resources, Ardabil Branch, Islamic Azad University, Ardabil, Iran
4Master of soil science, Shiraz Branch, Payame Noor University, Shiraz, Iran
چکیده [English]
Community resilience and vulnerability, play an important role in dealing with natural hazards and their recovery. Due to the dependence of the rural economy on agriculture, the impact of drought is greater in rural areas. The purpose of this research was to assess the resilience and vulnerability of rural households in Kavar city, located in Fars province, against the effects of drought with the approach of capital analysis. In this study, economic, social, environmental, human, physical and political capitals were investigated. The statistical population includes 198 people from the local elite, including villagers, the Islamic Council and local trustees. Using Cochran's method, 131 people were selected as a statistical sample. The data obtained from the questionnaires were weighted and prioritized using the AHP method. The results of capital prioritization in terms of importance in the process of resilience and vulnerability of rural settlements against drought using the AHP method showed that environmental, social, human, physical, economic and political capitals in resilience and human, Political, environmental, physical, social and economic capitals, have the highest to lowest priority in vulnerability. In addition, the results showed that the level of community preparedness is at a low level when drought occurs. The vulnerability index was 3.74 and the resilience index was 2.81, which show that vulnerability is high and resilience is low in this area. It is suggested that the prevailing approach be changed from a weak focus on reducing vulnerability to drought crisis to increasing resilience against this crisis.
کلیدواژهها [English]
Drought, Kavar City, Resilience, Risk, Vulnerability