ابراهیم نژاد, حسین, کرامت زاده, علی, اشراقی, فرشید, رضایی, اعظم. (1400). بررسی عوامل مؤثر بر بهرهوری فیزیکی و اقتصادی آب در تولید پرتقال در شهرستان قائم‌شهر. سامانه مدیریت نشریات علمی, 35(3), 259-275. doi: 10.22092/jwra.2021.354273.862
حسین ابراهیم نژاد; علی کرامت زاده; فرشید اشراقی; اعظم رضایی. "بررسی عوامل مؤثر بر بهرهوری فیزیکی و اقتصادی آب در تولید پرتقال در شهرستان قائم‌شهر". سامانه مدیریت نشریات علمی, 35, 3, 1400, 259-275. doi: 10.22092/jwra.2021.354273.862
ابراهیم نژاد, حسین, کرامت زاده, علی, اشراقی, فرشید, رضایی, اعظم. (1400). 'بررسی عوامل مؤثر بر بهرهوری فیزیکی و اقتصادی آب در تولید پرتقال در شهرستان قائم‌شهر', سامانه مدیریت نشریات علمی, 35(3), pp. 259-275. doi: 10.22092/jwra.2021.354273.862
ابراهیم نژاد, حسین, کرامت زاده, علی, اشراقی, فرشید, رضایی, اعظم. بررسی عوامل مؤثر بر بهرهوری فیزیکی و اقتصادی آب در تولید پرتقال در شهرستان قائم‌شهر. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1400; 35(3): 259-275. doi: 10.22092/jwra.2021.354273.862
بررسی عوامل مؤثر بر بهرهوری فیزیکی و اقتصادی آب در تولید پرتقال در شهرستان قائم‌شهر
1دانشجوی کارشناسی ارشد اقتصاد منابع طبیعی و محیط‌زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان.
2استادیار گروه اقتصاد کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان.
چکیده
یکی از مهم‌ترین مسائل بخش کشاورزی پایین بودن بهره وری نهاده‌ها به‌ویژه آب است. در این مطالعه علاوه بر تعیین بهرهوری فیزیکی و اقتصادی آب، عوامل مؤثر بر بهرهوری فیزیکی و اقتصادی آب در تولید پرتقال در شهرستان قائم‌شهر استان مازندران نیز بررسی شد.در راستای اهداف تحقیق، از شاخص‌های عملکرد به ازای مترمکعب آب آبیاری (CPD)، درآمد ناخالص به ازای مترمکعب آب آبیاری (BPD) و درآمد خالص (سود) به ازای مترمکعب آب آبیاری (NBPD) استفاده شد. همچنین برای بررسی عوامل مؤثر بر بهرهوری آب از تحلیل‌های رگرسیونی بهره گرفته شد، اطلاعات لازم در این پژوهش نیز از طریق تکمیل 162 پرسشنامه از باغداران شهرستان قائم‌شهر در استان مازندران در سال زراعی 98-1397گردآوری شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها نیز با استفاده از نرم‌افزار Eviews7 انجام پذیرفت. نتایج به‌دست‌آمده نشان داد که برای پرتقال شهرستان قائم‌شهر، شاخص CPDمعادل 6/9 کیلوگرم بر مترمکعب، شاخص BPDمعادل 47500 ریال بر مترمکعب و شاخص NBPDدر سه نرخ بهره 10، 12 و 15 درصد بهترتیب معادل 29000، 28000 و 26600 ریال بر مترمکعب است. دبی چاه، روزهای استفاده از چاه، مدت‌زمان صرف شده برای آبیاری، تعداد دفعات آبیاری، سن درختان، فاصله درختان، سن باروری درختان، هزینه سم و هزینه کود از عوامل مؤثر بر بهرهوری آب میباشند. در بین متغیرهای مذکور متغیر مدت زمان صرف شده برای آبیاری از طریق تأثیر بر میزان آب آبیاری، بیشترین تأثیر را بر بهرهوری فیزیکی آب داشته است. با توجه به تأثیر منفی متغیرهای دبی چاه، تعداد دفعات آبیاری و مدت زمان صرف شده برای آبیاری بر بهرهوری اقتصادی آب، پیشنهاد میگردد آبیاری متناسب با نیاز درختان و با روشی صورت گیرد که حجم آب کمتری مصرف شود.
Investigating the Factors Affecting the Physical and Economic Productivity of Water in Production of Orange in Ghaemshahr County, Iran
نویسندگان [English]
Hossein Ebrahimnezhad1؛ Ali Keramatzadeh2؛ Farshid Eshraghi2؛ azam rezaee2
1M.Sc. Student, Dept. of Agricultural Economics, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
2Assistant Prof., Dept. of Agricultural Economics, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
چکیده [English]
One of the important problems in the agricultural sector of Iran is the low productivity of inputs, especially water. In this study, in addition to determining the physical and economic productivity of water, the factors affecting these productivities in the production of orange in Ghaemshahr County of Mazandaran Province were also investigated. For these purposes, three indexes of water use productivity including crop per drop (CPD), Gross benefit per drop (BPD), and net benefit per drop (NBPD) were used. Also, regression analysis was used to investigate the factors affecting water productivity. Necessary information was collected by completing 162 questionnaires from gardeners in the study area in 2018-19. Data analysis was also performed using Eviews7 software. The results of the analysis of water productivity indices showed that the average CPD index for orange was 6.9 kg /m3, BPD index was 47500 Rials and NBPD at three interest rates of 10%, 12%, and 15% was 29000, 28000, and 26600 Rials, respectively. Well’s discharge rate, days when wells were used, time spent for irrigation, the number of irrigations, age of trees, the distance between the trees, age of trees, cost of pesticide, and cost of fertilizer were the factors affecting water productivity. Among the mentioned variables, the variable of “time spent for irrigation” had the greatest effect on the physical water productivity, through the effect on the amount of irrigation water. Due to the negative effect of well discharge rate, the number of irrigations, and time spent on irrigation on the economic productivity of water, it is recommended to irrigate the orange trees in accordance with their needs and in a way that less water is applied.
کلیدواژه‌ها [English]
Crop per Drop, Production Cost, Gross Income, Net Income, Regression Analysis
مراجع
احسانی، م. و خالدی، ه.1382. بهرهوری آب کشاورزی، نشریه کمیته آبیاری و زهکشی. شماره82: 109.
ارقامی، ن، سنجری، ر و بزرگ نیا، ا، (1380). مقدمهای بر بررسی‌های نمونهای. (تألیف: شیفر، مندنهال و آوت) چاپ چهارم، انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد.
اسکونژاد، م. م. 1379. اقتصاد مهندسی یا ارزیابی اقتصادی پروژههای صنعتی. چاپ سیزدهم. انتشارات دانشگاه صنعتی امیرکبیر (پلی تکنیک تهران)
اکرمی، ا. ح.؛ حیاتی، ب.؛ احسانی، م.؛ عادلی ساردویی، م. و رضایی، س. (1388). عوامل مؤثر بر بهرهوری آب در کشت نیشکر (مطالعه موردی: کشت و صنعت امام خمینی). دوازدهمین همایش کمیته ملی آبیاری و زهکشی ایران، 5 و 6 اسفند 1388: 123-133.
بهرامی، م.، خلیلیان، ص.، مرتضوی، س. ا. و اسعدی، م. ع. 1397. بررسی بهرهوری فیزیکی مصرف آب کشاورزی در استان‌های منتخب ایران. مطالعه موردی محصول گندم. نشریه آبیاری و زهکشی ایران. شماره6:1518-1511.
جوان، ج. و فال سلیمان، م. 1387. بحران آب و لزوم توجه به بهرهوری آب کشاورزی در نواحی خشک. مطالعه موردی دشت بیرجند. جغرافیا و توسعه. شماره 11: 115-138.
رجایی، ی. و کتابیان، ش. 1392. تخمین تابع تولید و بررسی بهرهوری عوامل تولید محصول زیتون استان زنجان. مطالعه موردی شهرستان طارم. فصلنامه اقتصاد کاربردی. سال چهارم: 35 -25.
روستا، ا. 1389. بررسی بهرهوری آب کشاورزی در مناطق دچار خشکسالی مطالعه موردی شهرستان مرودشت. پنجمین همایش ملی ایدههای نو در کشاورزی، 27 و 28 بهمن 1389: 1- 5.
زید علی، س.، خالدی، ه. و خلقی، م. 1381. بررسی وضعیت بهرهوری آب در شبکه آبیاری و زهکشی مغان. یازدهمین سمینار کمیته ملی آبیاری و زهکشی، 432-419.
زمانی، ا.، مرتضوی، س. و بلالی، ح. 1393. بررسی بهرهوری اقتصادی آب در محصولات مختلف زراعی در دشت بهار. نشریه پژوهش آب در کشاورزی. ب. جلد 28. شماره 1: 61-51.
عبادی، ه.، سرجاز، م. و غلامی سفیدکوهی، م. ع. 1394. تعیین عمق‌های آستانه‌ای آب آبیاری برای تولید مرکبات در مناطق مرطوب ایران. نشریه آبیاری و زهکشی ایران.جلد 9،شماره 6 :918-926.
عباسی، ف.؛ ناصری، ا.؛ رضوانی، م. و همکاران (1399). ارزیابی آب کاربردی و بهرهوری آب در تاکستان‌های کشور. تحقیقات مهندسی سازه‌های آبیاری و زهکشی، 21 (80): 148-133.
علیزاده دیزج، ا. و ابراهیمیان، ح. 1396. بررسی اثر آبیاری تکمیلی و تاریخ کاشت بر بهرهوری فیزیکی و اقتصادی آب مصرفی گیاهان گندم و جو در شرایط دیم ارومیه. نشریه زراعت دیم ایران. دوره 6. شماره 2. اسفند 1396.
علی حوری، م. (1396). مسائل و چالش‌های افزایش بهرهوری آب در نخیلات کشور. نشریه علمی – ترویجی یافته‌های تحقیقاتی در گیاهان زراعی و باغی، 6(2): 110-97.
کریمی، م. و جلینی، م. 1396. بررسی شاخص‌های بهرهوری آب کشاورزی در محصولات مهم زراعی، مطالعه موردی: دشت مشهد (یادداشت فنی). نشریه آب و توسعه پایدار. سال چهارم. شماره 1: 133-138.
ملارضا قصاب، ف.؛ عبدشاهی، ع. و مرزبان، ا. (1399). تعیین بهرهوری فیزیکی و اقتصادی آب کشاورزی: مطالعه موردی شهرستان دزفول. تحقیقات اقتصاد کشاورزی، 21 (3): 72-49.
Bayat, M. A., and Babazadeh, H. 2014. Evaluation of Water Use Productivity Indicators in the Main Agricultural Products of Iran. Journal of Water Sciences Research. 6. 1:17-29.
Belloumi, M.and Matoussi, M. S. 2006. Date yield and water productivity in Nefzaoua Oases of Tunisia: a comparative analysis. New Medit, 2: 52-60.
Cao, X.; Wang, Y.; Wu, P. and Zhao, X. (2015). Water productivity evaluation for grain crops in irrigated regions of China, Ecological Indicators, 55: 107-117.
Doran, H. (1993). Testing nonnested models. American Journal of Agricultural Economics, February: 95-103.
García-Tejero, I.; Romero-Vicente, R.; Jiménez-Bocanegra, J.A.; Martínez-García, G.; Durán-Zuazo, V.H. and Muriel-Fernández,L. 2010. Response of citrus trees to deficit irrigation during different phenological periods in relation to yield, fruit quality, and water productivity, Agricultural Water Management, 97 (5): 689-699.
Ghrab, M., Masmoudi, M.M. and Ben Mechlia, N. (2017). Water productivity in fruit trees orchards under water scarcity. Acta Hortic. 1150, 317-322. DOI: 10.17660/ActaHortic.2017.1150.45
Mahmooudzadeh Varzi, M., and OAD, R. (2018). Sorghum-Sudangrass water Produgtivity under subsurface drip irrigation. Published online in Wiley Online Library (wileyonlinelibrary.com).
Obasi, P., Henri, A., Ukewuihe, I.S., and Chidiebere, N.M. (2013). Factors Affecting Agricultural Productivity among Arable Crop Farmers in Imo State, Nigeria, American journal of experimental agriculture. 3(2): 443-454.
Santos, F. L. (2018). Olive Water Use, Crop Coefficient, Yield, and Water Productivity under Two Deficit Irrigation Strategies. Agronomy, 8, 89. doi:10.3390/agronomy8060089.
Shirmohammadi, Z.; Akbarkhani, A. and Afshin, A. (2021). Investigation of Economic Analysis of Water Productivity in the Most Important Crops of Torbat-e-Jam Plain. Singapore Journal of Scientific Research, 11: 23-30.
Sun, S.; Zhang, C. F.; Li, X.; Zhou, T.; Wang, Y.; Wu, P. and Cai, H. (2017). Sensitivity of crop water productivity to the variation of agricultural and climatic factors: A study of Hetao irrigation district, China, Journal of Cleaner Production, 142 (4): 2562-2569.
Zwart, S. J. and Bastiaanssen, W. G. M. (2004). Review of measured crop water productivity values for irrigated wheat, rice, cotton and maize, Agricultural Water Management, 69 (2): 115-133.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 915
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 367
سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب
