| تعداد نشریات | 286 |
| تعداد نشریات سازمان | 84 |
| تعداد شماره‌ها | 2,975 |
| تعداد مقالات | 33,408 |
| تعداد مشاهده مقاله | 43,904,951 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 20,406,244 |
اثرگذاری عوامل اقلیمی و تبخیرتعرق بر زوال جنگلهای زاگرس مرکزی در استان لرستان | ||
| تحقیقات حمایت و حفاظت جنگلها و مراتع ایران | ||
| مقاله 2، دوره 13، شماره 2 - شماره پیاپی 26، اسفند 1394، صفحه 97-112 اصل مقاله (545.7 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22092/ijfrpr.2016.106018 | ||
| نویسندگان | ||
| پدرام عطارد* 1؛ سید محمد معین صادقی2؛ فریدون طاهری سرتشنیزی3؛ سعید ساروئی3؛ پریسا عباسیان2؛ مهرنوش مسیح پور3؛ فرشته کردرستمی2؛ آرش دریکوندی2 | ||
| 1دانشیار، گروه جنگلداری و اقتصاد جنگل، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران | ||
| 2دانشجوی دکترای جنگل‌شناسی و اکولوژی جنگل، گروه جنگلداری و اقتصاد جنگل، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران | ||
| 3دانشجوی دکترای جنگلداری، گروه جنگلداری و اقتصاد جنگل، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| گوناگونی عوامل تأثیرگذار بر زوال بوم‌سازگان جنگلی زاگرس، قضاوت و برنامهریزی را برای آن سخت و مشکل کرده است. هدف از این پژوهش، بررسی ارتباط بین عوامل اقلیمی (بارش، دمای هوا، رطوبت نسبی و سرعت باد) و تبخیرتعرق مرجع با زوال جنگلهای زاگرس، به‌عنوان یکی از فرضیات مطرح در رابطه با این پدیده، در استان لرستان بود. بدین منظور از دادههای اقلیمی درازمدت 9 ایستگاه هواشناسی همدیدی این استان و چهار ایستگاه هواشناسی همدیدی استانهای مجاور استفاده شد. بدلیل اینکه سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور، شروع پدیده زوال جنگل را در ناحیه رویشی زاگرس این سال گزارش کرده است روند عوامل مورد بررسی در درازمدت و از سال 1380 خورشیدی به بعد بررسی شد. بر اساس نقشههای موجود زوال جنگلهای استان لرستان، پنج طبقه از نظر زوال در این جنگلها در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که عامل بارش در تمامی ایستگاهها از سال 1380 خورشیدی به بعد کاهش چشمگیری یافته است (بجز پلدختر) و دمای هوا نیز در کلیه ایستگاهها بجز پلدختر، در 15 سال اخیر افزایش نشان داده است. در 15 سال اخیر، تبخیرتعرق مرجع نیز در بیشتر ایستگاههای مورد مطالعه روند افزایشی داشته است. انطباق نقشه زوال جنگل با نقشههای عوامل اقلیمی، عوامل بارش (779/0)، دمای هوا (776/0)، رطوبت نسبی (602/0) و تبخیرتعرق مرجع (670/0) همبستگی معنیداری را با طبقات زوال جنگل نشان دادند (01/0 P <). نتایج این پژوهش نشان داد که یکی از مهمترین دلایل خشکیدگی بوم‌سازگان جنگلی زاگرس، میتواند تغییر عوامل اقلیمی و تبخیرتعرق مرجع در طی زمانی کوتاه بوده باشد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| بارش؛ دمای هوا؛ رطوبت نسبی؛ زوال اکوسیستم؛ سرعت باد؛ فائو-پنمن-مانتیث | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Meteorological parameters and evapotranspiration affecting the Zagros forests decline in Lorestan province | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Pedram Attarod1؛ Seyed Mohammad Moein Sadeghi2؛ Fereydun Taheri Sarteshnizi3؛ Saeed Saroyi3؛ Parisa Abbasian2؛ Mehrnoush Masihpoor3؛ Fereshte Kordrostami2؛ Arash Dirikvandi2 | ||
| 1Associate professor, Department of Forestry and Forest Economics, University of Tehran, Iran | ||
| 2PhD student of Silviculture and Forest Ecology, University of Tehran, Iran | ||
| 3PhD student of Forestry, University of Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Decline of Zagros forest ecosystems assumes to be a multi-dimensional, complicated, and national problem so that it is rather difficult to find a solution due to multiplicity of affecting parameters. The goal of this research, along with examination of the hypothesis of linking forests decline and meteorological parameters, was to reveal the connection of precipitation, air temperature, humidity, and wind speed as well as reference evapotranspiration with forest decline. Meteorological data recorded by nine synoptic stations scattering in Lorestan province and four stations positioned away in neighboring provinces were employed. Long-term trends of meteorological parameters were liken with changes in meteorological data since 2000, when forests decline in the Zagros region was commenced as stated by Iran's forest, range and watershed organization. Mapping forest decline were grouped in five classes. Apart from Pol-e-Dokhtar, precipitation data proposed a noticeable reduction since 2000 in contradiction of rising air temperature. Reference evapotranspiration, as well, showed an increasing trend in most stations. Precipitation (R2:0.779), air temperature (R2:0.776), relative humidity (R2:0.602), and reference evapotranspiration (R2:0.670) were significantly connected with forests decline classes (P‹0.01). This research confirmed that unexpected changes in meteorological parameters and reference evapotranspiration due to world climate changes was correlated with Zagros forests decline. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Air temperature, FAO Penman-Monteith, Forest ecosystem decline, precipitation, Relative humidity, wind speed | ||
| مراجع | ||
|
- آذرانفر، آ.، 1385. کوچک مقیاس‌کردن خروجی مدل‌های اقلیمی با کاربرد روش‌های آماری، پایاننامه کارشناسی ارشد مهندسی آب، دانشگاه صنعتی شریف، 136 ص. - آذرخشی، م.، فرزادمهر، ج.، اصلاح، م.، صحابی، ح.، 1392. بررسی روند تغییرات سالانه و فصلی بارش و عوامل دما در مناطق مختلف آب و هوایی ایران. مجله منابع طبیعی ایران، 66 (1): 1-16. - انصاری، ح.، داوری، ک.، 1386. پهنهبندی دوره خشک با استفاده از شاخص بارندگی استاندارد شده در محیط GIS (مطالعه موردی: استان خراسان). پژوهشهای جغرافیایی، 60: 97-108. - بردبار، س.ک.، ثاقب‌طالبی، خ.، حمزه‌پور، م.، جوکار، ل.، پاک‌پرور، م.، عباسی، ع.ر.، 1389. اثر عوامل محیطی بر گسترش و برخی خصوصیات کمی بلوط ایرانی در استان فارس، مجله تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 18 (3): 390-404. - بیرانوند، ا.، عطارد، پ.، توکلی، م.، مرویمهاجر، م.ر.، 1394. زوال بوم سازگان جنگلی زاگرس؛ علل، پیامدها و راهکارها، مجله جنگل و مرتع (پذیرفته شده برای انتشار). - ثاقب طالبی، خ.، ساجدی، ت.، یزدیان، ف.، 1383. نگاهی به جنگلهای ایران. انتشارات موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، تهران، 82 ص. - جزیرهای، م.ح.، ابراهیمی رستاقی، م.، 1392. جنگل شناسی زاگرس، چاپ دوم، دانشگاه تهران، 560 ص. - حسینزاده، ج.، پورهاشمی، م.، 1394. بررسی شاخصهای تاج درختان بلوط ایرانی در رابطه با پدیدهی خشکیدگی در جنگلهای ایلام، مجله جنگل ایران، 7 (1): 57-66. - حسینزاده، ج.، اعظمی، ا.، محمدپور، م.ا.، 1394. بررسی ارتباط عاملهای پستی و بلندی با گسترش زوال بلوط در جنگل مله سیاه ایلام، مجله تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 23 (1):190-197. - حسینی، ا.، حسینی، س.م.، رحمانی، ا.، آزادفر، د.، 1391. تاثیر مرگ و میر درختی بر ساختار جنگلهای بلوط ایرانی در استان ایلام، مجله تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 20 (4): 565-577. - حسینی، ا.، حسینی، س.م.، رحمانی، ا.، آزادفر، د.، 1392. مقایسه خصوصیات محیطهای رقابتی تودههای سالم بلوط ایرانی و تودههای متاثر از زوال بلوط در استان ایلام، تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 21 (4): 606-616. - حمزه‌پور، م.، کیادلیری، ه.، بردبار، ی.ک.، 1389. بررسی مقدماتی خشکیدگی بلوط ایرانی در دشت برم کازرون، استان فارس، تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 19 (2): 352-363. - خوش‌اخلاق، ف.، غریبی، ا.، شفیعی، ذ.،1390. نگرشی بر تغییرات حداقلهای مطلق دما در پهنه ایران زمین. مجله جغرافیا و برنامهریزی محیطی، 42 (2): 199-216. - دولتشاهی، آ.، 1393. برآورد میزان حساسیت تبخیرتعرق مرجع نسبت به تغییر اقلیم در ناحیه رویشی زاگرس شمالی، پایاننامه کارشناسی ارشد، گروه جنگلداری و اقتصاد جنگل دانشگاه تهران، 108 ص. - ذاکری انارکی، س؛ فلاح شمسی، ر.، 1392. بررسی امکان تهیه نقشه خشکیدگی تک درختان بلوط ایرانی (Quercus brantii Lindl.) با استفاده از تصاویر ماهوارهای Rapideye و Aster-L1B، مجله جنگل ایران، 5 (4): 443-456. - رستمی، .ف.، عطارد، پ.، صادقی، .س.س.م.، کاوالری، م.، زاهدی امیری، ق.، 1392. روند تغییرات عوامل اقلیمی و تبخیرتعرق مرجع در ناحیه رویشی زاگرس جنوبی، نخستین همایش ملی مخاطرات محیط زیست زاگرس، خرم آباد، 10 ص. - شیرغلامی، ه.، قهرمان، ب.، 1384. بررسی روند تغییرات دمای متوسط سالانه در ایران، مجله علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، 9 (1): 9-24. - صادقی، س.م.م.، 1393. ارزیابی مدل Sparse Gash در برآورد بارانربایی تودههای دستکاشت کاج تهران و سرو نقرهای در اقلیم نیمه‌خشک ایران (مطالعه موردی: پارک جنگلی چیتگر)، پایاننامه کارشناسی ارشد، گروه جنگلداری و اقتصاد جنگل، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، 122 ص. - عطارد، پ.، صادقی، س.م.م.، فتحی زاده، ا.، مطهری، م.ا.، راهبری سیسخت، س.، احمدی، م.ت.، بایرامزاده، و.، 1392. مقایسه روش‌های دمایی و تشعشعی برآورد تبخیرتعرق مرجع با روش استاندارد FAO Penman-Monteith در گرگان. جنگل و فرآوردههای چوب (پذیرفته شده). - عطارد، پ.، صادقی، س.م.م.، دولتشاهی، آ.، رستمی، ف.، زاهدیامیری، ق.، 1392. بررسی عوامل اقلیمی زاگرس، نخستین همایش ملی مخاطرات محیط زیست زاگرس، خرم آباد، 30 ص. - علیجانی، ب.، محمودی، پ.، سلیقه، م.، ریگی چاهی، ا.ب.، 1390. بررسی تغییرات کمینهها و بیشینههای سالانه دما در ایران، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، 102 (3): 101-122. - فتاحی، م.، انصاری، ن.، عباسی، ح.ر.، خان حسنی، م.، 1379. مدیریت جنگلهای زاگرس جلد 1، ناشر موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، 474 ص. - قهرمان، ن.، قرهخانی، ا.، 1389. بررسی روند تغییرات زمانی سرعت باد در گستره اقلیمی ایران. مجله آبیاری و زهکشی ایران، 1 (4): 31-43. - کوچک‌زاده، م.، نیکبخت، ج.، 1383. مقایسه روش‌های مختلف برآورد تبخیر-تعرق مرجع در اقلیم‌های مختلف ایران با روش استاندارد فائو-پنمن-مانتیث. مجله علوم کشاورزی، 10 (3): 43-57. - کوچکی، ع.، نصیری محلاتی، م .، کمالی، غ.، 1386. مطالعه شاخصهای هواشناسی ایران در شرایط تغییر اقلیم. پژوهشهای زراعی ایران، 5 (1): 133-142. - مروی مهاجر، م.ر.، 1390. جنگل‌شناسی و پرورش جنگل. انتشارات دانشگاه تهران، چاپ سوم، 417 ص. - مساحبوانی، ع.ر.، مرید، س.، 1384. اثرات تغییر اقلیم بر جریان رودخانه زاینده‌رود اصفهان. مجله علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، علوم آب و خاک، 9 (4): 17-28. - موسوی بایگی، م.، عرفانیان، م.، سرمد، م.، 1388. استفاده از حداقل دادههای هواشناسی برای برآورد تبخیر و تعرق گیاه مرجع ارایه ضرایب اصلاحی (مطالعه موردی: استان خراسان رضوی). مجله آب و خاک (علوم و صنایع کشاورزی)، 23 (1): 91-99. - مهدوی، ع.، میرزایی، ج.، کرمی، ا.، 1393. وضعیت درختان خشکیده در جنگلهای زاگرس (مطالعه موردی: جنگلهای منطقه بیوره استان اسلام)، نشریه توسعه پایدار جنگل 4 (1): 329-340. - نادی، م.، جامعی، م.، بذرافشان، ج.، جنت رستمی، س.، 1391. ارزیابی روش‌های مختلف درونیابی دادههای بارندگی ماهانه و سالانه (مطالعه موردی: استان خوزستان). پژوهشهای جغرافیای طبیعی، 44 (4): 117-130. - Ali, M.H., Adam, A.K., Rahman, M.M. and Islam, R., 2009. Sensitivity of Penman–Monteith estimates of reference evapotranspiration to errors in input climatic data. Journal of Agrometeorology, 11(1): 1–8.
- Allen, R.G., Pereira, L.S., Raes, D. and Smith, M., 1998. Crop evapotranspiration. FAO Irrigation and Drainage Paper, Rome, Italia, 300 pp.
- Attarod, P., Kheirkhah, F., Khalighi Sigaroodi, S. and Sadeghi, S.M.M., 2015. Sensitivity of reference evapotranspiration to global warming in the Caspian region, North of Iran. Journal of Agricultural Science and Technology, 17: 869-883.
- Baltas, E., 2007. Spatial distribution of climatic indices in northern Greece. Meteorological Applications, 14: 69–78.
- Brasier, C.M. and Scott, J., 1994. European oak declines and global warming: A theoretical assessment with special reference to the activity of Phytophthora cinnamomi. Bull OEPP, 24: 221-232.
- Brohan, P., Kennedy, J.J., Harris, I., Tett, S.F.B. and Jones, P.D., 2006. Uncertainty estimates in regional and Global observed temperature changes: A new dataset from 1850. Journal of Geophysical Research, doi/10.1029/2005JD006548/full.
- Cressies, N., 1991. Statistics for spatial data, John Wiley and Sons, New York, USA, 928 pp.
- Cutfruth, H.W., McConkey, B.G., Woodvine, R.J., Smith, D.G., Jefferson, P.G. and Akinremi, O.O., 1999. Climate change in the semiarid prairie of southwestern Saskatchewan: Late winter –early spring. Canadian Journal of Plant Science, 79: 343–350.
- Djamali, M., De Beaulieu, J.L., Miller, N.F., Andrieu-Ponel, V., Ponel, P., Lak, R., Sadeddin, N., Akhani, H. and Fazeli, H., 2009. Vegetation history of the SE section of the Zagros Mountains during the last five millennia; a pollen record from the Maharlou Lake, Fars province, Iran. Vegetation History and Archaeobotany, 18: 123–136.
- DJavanshir, K., 1980. Classification of Oak in the World. Publications of the Department of Natural Resources, University of Tehran, Tehran, Islamic Republic of Iran, Iran, 50 pp.
- Espadafor, M., Lorite, I.J., Gavilan, P. and Berengena, J., 2011. An analysis of the tendency of reference evapotranspiration estimates and other climate variables during last 45 years in Southern Spain, Agricultural Water Management, 98: 1045-1061.
- Garrett, K.A, Dendy, S.P., Frank, E.E., Rouse, M.N. and Travers, S.E., 2006. Climate change effects on plant disease: Genomes to Ecosystems. Annual Review of Phytopathology, 44: 489-509.
- Goyal, R.K., 2004. Sensitivity of evapotranspiration to global warming: a case study of arid zone of Rajasthan (India), Agricultural Water Management, 69: 1-11.
- Jhajharia, D., Shrivastava, S.K., Sarkar, D. and Sarkar, S., 2009. Temporal characteristics of pan evaporation trends under the humid conditions of northeast India. Agricultural and Forest Meteorology, 149: 763–777.
- IPCC., 2013. Climate Change 2013: the physical science basis. IPCC, Geneva. http://www.ipcc.ch/pdf/assessmentreport/ar5/wg1/WG1AR5_ALL_FINAL.pdf.
- Jeffrey, S.J., Carter, J.O., Moodie, K.B. and Beswick, A.R., 2001. Using spatial interpolation to construct a comprehensive archive of Australian climate data. Environmental Modelling and Software, 16: 309-333.
- Kotroczóa, Z., Veres, Z., Fekete, I., Papp, M. and Toth, J.A., 2012. Effects of Climate Change on Litter Production in a Quercetum petraeae-cerris Forest in Hungary. Acta Silvatica & Lingaria Hungarica, 8(1): 31-38.
- Mahmood, R., 1997. Impacts of air temperature variations on the boro rice phenology in Bangladesh: implications for irrigation requirements. Agricultural and Forest Meteorology, 84(3-4): 233–247.
- Moore, B. and Allard, G., 2008. Climate Change Impacts on Forest Health, F.A.O: Working Paper FBS⁄34E.
- Ozturk, M., Dogan, Y., Sakcali, M.S., Doulis, A. and Karam, F., 2010. Ecophysiological responses of some maquis (Ceratonia siliqua L., Olea oleaster Hoffm. & Link, Pistacia lentiscus and Quercus coccifera L.) plant species to drought in the east Mediterranean ecosystem. Journal of Environmental Biology, 31(1-2): 233-245.
- Rivest, M. and Marcotte, D., 2012. Kriging groundwater solute concentrations using flow coordinates and nonstationary covariance functions. Journal of Hydrology, 472-473: 238-253.
- Thomas, F.M., Blank, R. and Hartmann, G., 2002. Abiotic and biotic causes and their interaction as causes of oak decline in Central Europe. Forest Pathology, 32: 277-307.
- Van Mantgem, P.J., Stephenson, N.L., Byrne, J.C., Daniels, L.D., Franklin, J.F., Fulé, P.Z., Harmon, M.E., Larson, A.J., Smith, J.M., Taylor, A.H. and Veblen, T.T., 2009. Widespread increase of tree mortality rates in the western United States. Science, 5913(323): 521-524.
- Voltz, M. and Gulard, M., 1994. Spatial interpolation of soil moisture retention curves. Geoderma, 62: 109-123.
- Wargo, P.M., 1996. Consequences of environmental stress on oak: predisposition to pathogens pathogens. Annals of Forest Science, 53: 359-368.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 5,343 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,748 |
||