| تعداد نشریات | 284 |
| تعداد نشریات سازمان | 82 |
| تعداد شماره‌ها | 3,050 |
| تعداد مقالات | 34,082 |
| تعداد مشاهده مقاله | 46,549,776 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 77,602,727 |
بررسی اثر روشهای مختلف خشک کردن و اسانس‌گیری بر کمّیت و کیفیت اسانس مرزه سهندی (Satureja sahendica Bornm.) | ||
| تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران | ||
| مقاله 6، دوره 30، شماره 2 - شماره پیاپی 64، خرداد 1393، صفحه 239-249 اصل مقاله (298.15 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22092/ijmapr.2014.6128 | ||
| نویسندگان | ||
| عادله کیهانی* 1؛ فاطمه سفیدکن2؛ اعظم منفرد3 | ||
| 1دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه پیام‌نور، واحد شرق تهران | ||
| 2استاد، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور | ||
| 3استادیار، دانشگاه پیام نور، واحد شرق تهران | ||
| چکیده | ||
| اسانس‌های گیاهی در طیف وسیعی از محصولات دارویی، غذایی، آرایشی و بهداشتی مورد استفاده قرار می‌گیرند. مرزه سهندی (Satureja sahendica Bornm.) از خانواده Lamiaceae و انحصاری ایران است. در طب سنتی به اثر ضددرد و ضدعفونت گیاه مرزه اشاره شده‌است. مرزه در موارد ناراحتی‌های سینه، سرفه، لاغری، دردهای رماتیسمی و عصبی بکار می‌رود. تحقیقات نشان داده که ترکیبهای اصلی اسانس مرزه سهندی پارا-سیمن، تیمول، گاما-ترپینن و کارواکرول بوده و این ترکیب‌ها در صنایع دارویی، غذایی، بهداشتی وآرایشی کاربرد دارند. از آنجا که روش خشک‌کردن و همچنین روش اسانس‌گیری می‌تواند بر میزان اسانس تولیدی و کیفیت آن مؤثر باشد، در این تحقیق به‌منظور بررسی اثر روشهای خشک کردن، اندام‌های هوایی گیاه در زمان گلدهی کامل از مزرعه تحقیقاتی (مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان قزوین) جمع‌آوری گردیده و پس از خشک شدن در درجه حرارت‌های مختلف (آون C°30، آون C°40، آون C°50) و سایه، هر یک از تیمارها، در سه تکرار به روش تقطیر با آب اسانس‌گیری شدند. اسانس‌های حاصل با استفاده از دستگاه‌های گاز کروماتوگرافی (GC) و گاز کروماتوگرافی متصل به طیف‌سنج جرمی (GC/MS) تجزیه و شناسایی گردیدند. داده‌های حاصل به‌وسیله نرم‌افزار SAS و با استفاده از آزمون دانکن مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بازده اسانس بر حسب وزن خشک، مقدار تیمول و مجموع ترکیبهای فنلی اسانس، در روشهای خشک‌کردن با آون C°30، آون C°40 و سایه از نظر آماری اختلاف نداشته ولی خشک کردن در دمای C°50 بازده اسانس پایین‌تری تولید نمود. ولی مقدار تیمول و همچنین مجموع دو ترکیب فنلی تیمول و کارواکرول در تیمار C°50 بالاتر از سه روش دیگر بود. برای بررسی اثر روش اسانس‌گیری، اندام‌های هوایی گیاه در زمان گلدهی کامل جمع‌آوری گردیده و پس از خشک شدن در سایه به سه روش تقطیر با آب، تقطیر با آب و بخار آب و تقطیر با بخار مستقیم اسانس‌گیری شدند. نتایج آنالیز آماری نشان داد که بازده اسانس برحسب وزن خشک در روش اسانس‌گیری تقطیر با آب (45/1%)، بالاتر از دو روش دیگر بود (در سطح احتمال 1%)، در حالی‌که بالاترین مقدار تیمول و کارواکرول در روش تقطیر با بخار آب بدست آمد (در سطح احتمال 5%). | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| مرزه سهندی (Satureja sahendica Bornm.)؛ اسانس؛ روشهای خشک‌کردن؛ روشهای تقطیر؛ بازده اسانس؛ تیمول | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The effect of drying and distillation methods on essential oil content and composition of Satureja sahendica Bornm. | ||
| نویسندگان [English] | ||
| A. Kayhani1؛ F. Sefidkon2؛ A. Monfared3 | ||
| 1MSc. student, Department of Chemistry, Payame Noor University, East Branch of Tehran, Iran | ||
| 2Research Institute of Forests and Rangelands, Tehran, Iran | ||
| 3Department of Chemistry, Payame Noor University, East Branch of Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Plant essential oils are used in a wide range of pharmaceutical, food, cosmetics and hygienic products. Satureja sahendica Bornm is an endemic aromatic plant in Iran. In traditional medicine, it has analgesic and anti-infection properties. Savory is used for treatment of chest discomfort, cough, wasting and rheumatic pain. Previous researches showed that the main compounds of Satureja Sahendica essential oil were ρ-cymene, thymol, carvacrol and γ-terpinene. Since different drying and distillation methods affect oil yield and composition of aromatic plants, in this study, to investigate the effect of drying methods, the aerial parts of Satureja Sahendica were collected from Agricultural Research farm in Qazvin, at full flowering stage. The plant materials were dried by different methods (oven 30°C, oven 40°C, oven 50°C and shade). The essential oils of each treatment were obtained by hydro- distillation in three replicates. The oils were analyzed by capillary GC and GC/MS. Oil yield and the percentage of main components were compared statistically by Duncan's Multiple Range Test in SAS software. Results showed that oil yields, percentage of thymol and total phenolic compounds in essential oils were not different statistically in oven 30°C , oven 40°C and shade, but drying in oven 50°C produced lower oil yield. The percentage of thymol and total phenolic compounds was higher in oven 50°C. Statistical analysis showed that the oil yield obtained from hydro-distillation method (1/45%) was higher than that of the other two methods (at 1% level), while the highest values of thymol and carvacrol were obtained by steam distillation (at 5% level). | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Satureja sahendica Bornm, Essential oils, Drying methods, distillation methods, oil yield, Thymol | ||
| مراجع | ||
|
- اکبری‌نیا، ا. و سفیدکن، ف.، 1388. شناسایی ترکیبهای معطر گیاه دارویی مرزه سهندی کشت شده در قزوین. دانشگاه علوم پزشکی قزوین، 13(2): 63-60. - امیدبیگی، ر.، 1376. رهیافتهای تولید و فرآوری گیاهان دارویی (جلد 2). انتشارات طراحان نشر، 441 صفحه. - جم‌زاد، ز.، 1388. آویشن‌ها و مرزه‌های ایران. انتشارات مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، 171 صفحه. - تیموری، م. و باهرنیک، ز.، 1381. فعالیت ضدمیکربی گیاه مرزه (Satureja laxiflora G. Koch) قبل و بعد از گلدهی. تحقیقات گیاهان دارویی معطر ایران، 13: 68-59. - سفیدکن، ف. و رحیمی بیدگلی، ع.، 1381. بررسی تغییرات کمّی و کیفی اسانس آویشن کوهی (Thymus kotschyanus) در دوره رشد گیاه و با روشهای مختلف تقطیر. تحقیقات گیاهان دارویی و معطر، شماره 15: 22-1. - سفیدکن، ف.، صادق زاده، ل.، تیموری، م.، عسگری، ف. و احمدی، ش.، 1386. بررسی اثرات ضد میکروبی اسانس دو گونه مرزه (Satureja bachtiarica Bunge و Satureja khuzistanica Jamzad) در دو مرحله برداشت. تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران، 23(2): 26-18. - طباطبائی رئیسی، ع.، خلیقی، ا.، کاشی، ع.، اثنی‌عشری، س.، بامداد مقدم، ص. و دل‌آذر، ع.، 1386. فعالیت آنتی اکسیدانی و ترکیبات شیمایی اسانس بخش‌های هوایی گیاه Satureja sahendica Bornm.. علوم دارویی، 3: 6-1. - قربانلی، م.، فاکرباهر، ز.، میرزا، م. و رضایی، م.ب.، 1380. بررسی برخی از پارامترهای رشد و تغییرات کمّی و کیفی ترکیبهای موجود در اسانس مرزه (Satureja hortensis) تحت تأثیر رژیم‌های مختلف آبیاری در طی دوره‌های رویشی و زایشی. پژوهش و سازندگی (در منابع طبیعی)، 14(3): 45-40. - نعمتی، ش.، سفیدکن، ف. و پورهروی، م.، 1390. تأثیر شرایط خشک‌کردن بر مقدار و ترکیبهای اسانس آویشن دنایی. تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران، 27(1): 80-72. - Farsam, H., Amanlou, M., Radpour, M.R., Salehinia, A.N. and Shafiee, A., 2004. Composition of the essential oils of wild and cultivated Satureja khuzistanica Jamzad from Iran. Flavour and Fragrance Journal, 19(4): 308-310. - Hadian, J., Nejad Ebrahimi, S. and Salehi, P., 2010. Variability of morphological and phytochemical characteristics among Satureja hortensis L. accessions of Iran. Industrial Crops and Products, 32(1): 62-69. - Hajhashemi, V., Ghannadi, A. and Pezeshkian, S.K., 2002. Antinocicieptive and anti-inflammatory effects of Satureja hortensis L. extracts and essential oil. Journal of Ethnopharmacology, 82(2-3): 83-87. - Kurkcuoglu, M., Tumen, G. and Baser, K.H.C., 2001. Essential oil constituents of Satureja boissieri from Turkey. Chemistry of Natural Compounds, 37(4): 339–331. - Michaelakis, A., Theotokatos, S.A., Koliopoulos G.O. and Chorianopoulos, N.G., 2007. Essential oils of Satureja species: Insecticidal effect on Culex pipiens Larvae (Diptera: Culicidae).Molecules, 12(12): 2567-2578. - Rechinger, K.H., 1982. Flora Iranica (Vol 150). Akademische Druck-u. Verlagsanstalt, Graz. - Sefidkon, F., Jamzad, Z. and Mirza, M., 2004. Chemical variation in the essential oil of Satureja sahendica from Iran. Food Chemistry, 88(3): 325-328. - Sefikon, F. and Jamzad, Z., 2005. Chemical composition of the essential oil of three Iranian Satureja species (S. mutica, S. macrantha and S. intermedia). Food chemistry, 91: 1-4. - Sefidkon, F., Abbasi, Kh. and Bakhshi Khaniki, Gh., 2006. Influence of drying and extraction methods on yield and chemical composition of essential oil of Satureja hortensis. Food Chemistry, 99(1): 19-23. - Sefidkon, F. and Akbarinia, A., 2009. Essential oil content and composition of Satureja sahendica Bornm. at different stages of plant growth. Journal of Essential Oil Research, 21(2): 112-114. - Sefidkon, F., Abbasi, K., Jamzad Z. and Ahmadi, S., 2007. The effect of distillation methods and stage of plant growth on the essential oil content and composition of Satureja rechingeri Jamzad. Food Chemistry, 100(3): 1054-1058. - Senatore, F., Soria, E.U., Soria, R.U., Porta. G.D. and De Feo, V., 1998. Essential oil from twoPeruvian Satureja species. Flavour and Fragrance Journal, 13: 1-4. - Tumen, G., Baser, K.H.C., Demirci, B. and Ermin, N., 1998.The essential oils of Satureja coerulea Jankaand Thymus aznavourii Velen. Flavour and Fragrance Journal, 13: 65-67. - Viturro, C.I., Molina, A., Guy, I., Charles, B., Guinaudeau, H. and Fournet. A., 2000. Essential oils of Satureja boliviana and S. pavifolia growing in the region of Jujuy, Argentina. Flavour and Fragrance Journal, 15(6): 377-382. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,140 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,570 |
||