| تعداد نشریات | 286 |
| تعداد نشریات سازمان | 84 |
| تعداد شماره‌ها | 3,005 |
| تعداد مقالات | 33,631 |
| تعداد مشاهده مقاله | 44,479,714 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 30,132,116 |
بررسی برخی ویژگی‌های اکولوژیک، مورفولوژیک و میزان اسانس گیاه نوروزک (Salvia leriifolia Benth.) | ||
| تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران | ||
| مقاله 15، دوره 29، شماره 1 - شماره پیاپی 59، اردیبهشت 1392، صفحه 157-175 اصل مقاله (532.77 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22092/ijmapr.2013.2897 | ||
| نویسندگان | ||
| مرتضی یوسفی1؛ وحیده ناظری* 2؛ مهدی میرزا3 | ||
| 1دانشجوی کارشناسی‌ارشد، گروه علوم باغبانی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج | ||
| 2دانشیار، گروه علوم باغبانی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج | ||
| 3دانشیار، بخش تحقیقات گیاهان دارویی و محصولات فرعی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور | ||
| چکیده | ||
| نوروزک با نام علمی Salvia leriifolia Benth. گیاه دارویی ارزشمندی از خانواده نعناع می‌باشد. به‌منظور بررسی تنوع موجود در نوروزک 180 نمونه گیاهی متعلق به 12 جمعیت از این گیاه از سه استان خراسان جنوبی، خراسان رضوی و سمنان جمع‌آوری شد. برای بررسی صفات ظاهری نمونه‌های جمع‌آوری شده، در فصل گلدهی و بذردهی از هر رویشگاه، 15 نمونه گیاهی کامل انتخاب و 33 صفت رویشی و زایشی با پنج تکرار برای هر صفت بررسی شد. به‌منظور استخراج اسانس، سرشاخه‌های گلدار گیاه در فصل گلدهی تهیه گردید. مقایسه میانگین داده‌های کمّی با استفاده از نرم‌افزار SAS و براساس آزمون چند دامنه‌ای دانکن در سطح احتمال 5% (05/0 > p) انجام شد. گروه‌بندی صفات اندازه‌گیری شده با استفاده از نرم‌افزار SPSS به روش Ward انجام گردید. نتایج نشان داد که این گیاه در ارتفاع 1533-1000 متر از سطح دریا رویش داشته و با متوسط دمای سالیانه 23-15 درجه سانتی‌گراد و میزان بارش 194-80 میلی‌متر در سال می‌تواند به رشد مطلوب ادامه دهد. مهمترین صفات ریخت‌شناسی از قبیل ارتفاع گیاه، طول و عرض برگ به‌ترتیب در دامنه 8/35-9/18، 29/15-59/6 و 7/29-2/18 سانتی‌متر متغیر بود. بیشترین و کمترین مقدار اسانس با مقدار 37/1 و 69/0 درصد به‌ترتیب مربوط به جمعیت‌های نجم‌آباد و طبس سبزوار بود. نتایج حاصل از گروه‌بندی صفات نشان داد که جمعیت‌های مورد مطالعه براساس محل جمع‌آوری به سه گروه مجزا تقسیم شدند. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که دو جمعیت نجم‌آباد و بجستان به دلیل داشتن صفات مطلوب مورفولوژیکی و همچنین میزان اسانس فراوان، گیاهان مناسب برای کارهای اصلاحی و اهلی‌سازی این گونه می‌باشند و در ضمن حفاظت از این رویشگاه‌های مطلوب یکی از اولویت‌های مهم می‌باشد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| نوروزک (Salvia leriifolia Benth.)؛ تنوع؛ صفات مورفولوژیکی؛ ویژگی‌های اکولوژیکی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Study on some ecological characteristics, morphological traits and essential oil yield of Salvia leriifolia Benth. | ||
| نویسندگان [English] | ||
| M. Yousefi1؛ V. Nazeri2؛ M. Mirza3 | ||
| چکیده [English] | ||
| Salvia leriifolia Benth. is one of the valuable medicinal plants of Lamiaceae. In order to evaluate genetic diversity among natural populations of Salvia leriifolia, 12 natural populations were chosen from South Khorasan, Razavi Khorasan and Semnan provinces. To study and evaluate 33 vegetative and reproductive morphological traits with five replications, 15 complete plants were collected from each locality at flowering and seeding stages. Flowering stems were used in order to extract the essential oil. Mean comparisons of data was performed by Duncan's multiple range test at 5% level of probability using SAS software. The populations were clustered by Ward method using SPSS software. Results showed that this plant grew well in a height of 1000-1533 above sea level, with an average temperature of 15-23ºcm and a precipitation of 80-194 mm in year. The most important morphological traits such as plant height, leaf length and width, were in the range of 18.9-35.8, 6.59-15.29 and 18.2- 29.7 cm, respectively. Maximum and minimum essential oil yield with 1.37 and 0.69 percent were obtained for Najmabad and Tabas Sabzevar, respectively. Populations of Salvia leriifolia were classified into three groups based upon collection locations. Results showed that "Najmabad" and "Bejestan" populations could be recommended for breeding and domestication programs because of appropriate morphological traits and abundant essential oil yield. Meanwhile, conservation of these populations is highly recommended. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Salvia leriifolia Benth, diversity, morphological traits, ecological characteristics | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 3,785 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,833 |
||