| تعداد نشریات | 285 |
| تعداد نشریات سازمان | 83 |
| تعداد شمارهها | 3,091 |
| تعداد مقالات | 34,496 |
| تعداد مشاهده مقاله | 49,290,960 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 79,763,629 |
آیندهنگاری بهرهوری آب کشاورزی ایران در افق سال 1420 با استفاده از ماتریس اثرات متقابل | ||
| پژوهش آب در کشاورزی | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 16 آذر 1404 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22092/jwra.2025.370891.1096 | ||
| نویسندگان | ||
| تهمینه دهقانی1؛ بیژن نظری* 2؛ عبدالمجید لیاقت3 | ||
| 1دانشجوی دکتری آبیاری و زهکشی، گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران. | ||
| 2دانشیار گروه مهندسی ِآبیاری و آبادانی دانشگاه تهران | ||
| 3استاد، گروه مهندسی آبیاری و آبادانی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران. | ||
| چکیده | ||
| با توجه به چالشهای فزاینده در بهرهبرداری از منابع آب، آیندهنگاری بهرهوری آب کشاورزی ضرورتی راهبردی در مسیر تابآوری و امنیت غذایی کشور ایران محسوب میشود. این پژوهش با هدف طراحی سناریوهای آیندهنگر در زمینه ارتقای بهرهوری آب کشاورزی در افق سال 1420 در ایران، از روش تعادل اثرات متقابل (CIB) و نرمافزار ScenarioWizard 5.2 بهره گرفته است. ماتریس اولیه شامل ۱۳ متغیر محرک با سه حالت برای هر متغیر طراحی شد، که در نهایت تعداد ۹ سناریوی منسجم استخراج گردید. سناریوهای ۱، ۴ و ۷ (بدبینانه) بیشترین تعداد فرضیات با استحکام بالا را داشتند، که نشاندهندهی انسجام منطقی این سناریوها است. در مقابل، سناریوهای ۳، ۶ و ۹ (خوشبینانه) با امتیاز کل تأثیرگذاری بهترتیب 405، 408 و 381، بیشترین ظرفیت مداخلهپذیری را نشان دادند و از اینرو در مسیر آیندهنگاری مطلوب، گزینههای راهبردیتری تلقی میشوند. در ارزیابی سناریوهای مختلف، مشخص شد که گزینههای میانه (حالت دوم) بیشترین امتیاز تأثیر را کسب کردهاند. از جمله متغیرهای سیاستی مانند B2 با عنوان «نوسازی ۳۰ تا ۶۰ درصد تجهیزات اراضی با حمایت دولت» با امتیاز 4/69 درصد، نشاندهندهی ترجیح سامانه به مسیرهای واقعگرایانه و پرهیز از انتخابهای افراطی یا حداقلی است. با این حال، برخی حالتهای خوشبینانه (حالت سوم) نیز در حوزههای فناورانه حضور قابل توجهی در سناریوها دارند. برای نمونه، متغیرهای D3 «توانافزایی ۵۰ تا ۸۰ درصد تعاونیهای کشاورزی و آببران»،F3 «سهمیهبندی آب با کنترل دورهای»، و G3 «پوشش ۶۰ تا ۹۰ درصد چاهها با کنتور هوشمند» حدود ۳۸ درصد از امتیاز تأثیر را به خود اختصاص دادهاند. لذا، در زمینههای مرتبط با فناوری، دادهمحوری و مشارکت کشاورزان، سامانه به اقدامات نوآورانه و تحولگرا تمایل دارد. با توجه به نتایج این مطالعه، پیشنهاد میشود سیاستگذاری آب کشاورزی بر ترکیب اقدامات واقعگرایانه و نوآورانه مانند توانمندسازی جوامع محلی با بهکارگیری فناوریهای تحولگرا متمرکز شود. | ||
| کلیدواژهها | ||
| سیاستگذاری؛ سناریونویسی؛ فناوریها؛ ScenarioWizard | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Foresight of Agricultural Water Productivity in Iran by 2040 Using Cross-Impact Matrix Analysis | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Tahmine Dehghani1؛ Bijan Nazari2؛ Abdolmajid Liaghat3 | ||
| 1PhD Candidate in Irrigation and Drainage, Department of Irrigation and Reclamation Engineering, Faculty of Agriculture and Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran. | ||
| 2Ass2- Associate Professor of the Department of Irrigation and Development Engineering, Faculty of Agriculture and Natural Resources, University of Tehran & Faculty member of Imam Khomeini International University, Qazvin, Iran, | ||
| 3Professor, Department of Irrigation and Reclamation Engineering, Faculty of Agriculture and Natural Resources, University of Tehran, Karaj, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Given the growing challenges in water resource utilization, foresight in agricultural water productivity is considered a strategic necessity for enhancing resilience and food security in Iran. This study aimed to design forward-looking scenarios for improving agricultural water productivity by the year 2040, using the Cross-Impact Balance (CIB) method and ScenarioWizard 5.2 software. The initial matrix included 13 driving variables, each defined in three states, resulting in the extraction of nine coherent scenarios. Scenarios 1, 4, and 7 (pessimistic) contained the highest number of strongly consistent assumptions, indicating their logical coherence. In contrast, Scenarios 3, 6, and 9 (optimistic), with total impact scores of 405, 408, and 381 respectively, demonstrated the greatest potential for strategic intervention and are thus considered more promising options for desirable foresight planning. Evaluation of the scenarios revealed that moderate options (second state) received the highest impact scores. For example, policy variable B2, titled “Modernization of 30–60% of farmland equipment with government support,” scored 69.4%, reflecting the system’s preference for realistic pathways and avoidance of extreme or minimal choices. Nevertheless, some optimistic states (third state) also showed significant presence in technological domains. For instance, variables D3 (“Empowerment of 50–80% of agricultural cooperatives and Water Users' Association (WUA)”), F3 (“Water rationing with periodic control”), and G3 (“Smart meter coverage for 60–90% of wells”) accounted for approximately 38% of the total impact score. Therefore, in areas related to technology, data-driven management, and farmer participation, the system tends to favor innovative and transformative actions. Based on the findings of this study, it is recommended that agricultural water policy focus on a combination of realistic and innovative measures, such as empowering local communities through the adoption of transformative technologies. | ||
| کلیدواژهها [English] | ||
| Policymaking, scenario development, technologies, ScenarioWizard | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 26 |
||