حیدری, صابر, غفاری نژاد, سید علی, شریف, مهری. (1404). تأثیر روشهای تلفیقی تغذیه بر عملکرد و شاخص بهره وری اقتصادی گندم آبی در جنوب کرمان در شرایط مزرعه. سامانه مدیریت نشریات علمی, (), -. doi: 10.22092/lmj.2025.369206.385
صابر حیدری; سید علی غفاری نژاد; مهری شریف. "تأثیر روشهای تلفیقی تغذیه بر عملکرد و شاخص بهره وری اقتصادی گندم آبی در جنوب کرمان در شرایط مزرعه". سامانه مدیریت نشریات علمی, , , 1404, -. doi: 10.22092/lmj.2025.369206.385
حیدری, صابر, غفاری نژاد, سید علی, شریف, مهری. (1404). 'تأثیر روشهای تلفیقی تغذیه بر عملکرد و شاخص بهره وری اقتصادی گندم آبی در جنوب کرمان در شرایط مزرعه', سامانه مدیریت نشریات علمی, (), pp. -. doi: 10.22092/lmj.2025.369206.385
حیدری, صابر, غفاری نژاد, سید علی, شریف, مهری. تأثیر روشهای تلفیقی تغذیه بر عملکرد و شاخص بهره وری اقتصادی گندم آبی در جنوب کرمان در شرایط مزرعه. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1404; (): -. doi: 10.22092/lmj.2025.369206.385
تأثیر روشهای تلفیقی تغذیه بر عملکرد و شاخص بهره وری اقتصادی گندم آبی در جنوب کرمان در شرایط مزرعه
1بخش تحقیقات خاک و آب، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی جنوب استان کرمان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، جیرفت
2موسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
چکیده
بهمنظور ارزیابی روشهای مختلف کوددهی بر عملکرد کمی و بهرهوری اقتصادی گندم (Triticum aestivum L., cv. Chamran 2)، مطالعهای تحقیقاتی-ترویجی طی سال زراعی ۱۴۰۲-۱۴۰۱ در جنوب کرمان اجرا شد. در این پایلوت سه تیمار در قطعات ۱۰۰۰ مترمربعی مقایسه شدند: ۱) شاهد (روش مرسوم کشاورزان)، ۲) کود شیمیایی مبتنی بر آزمون خاک (شامل اوره، سوپرفسفات و سولفات پتاسیم)، و ۳) تغذیه بهینه تلفیقی (کود شیمیایی، کود دامی، کود زیستی و محرکهای رشد). تجزیه و تحلیلهای آماری بر اساس ۵ نمونهبرداری تصادفی از هر قطعه بهعنوان تکرار و در قالب طرح کاملا تصادفی انجام شد. در پایان فصل رشد، عملکرد نهایی دانه و همچنین اجزای کلیدی آن بهدقت اندازهگیری شد. نتایج تجزیه و تحلیل دادهها نشان داد که تیمار تغذیه تلفیقی (تیمار ۳) با میانگین تولید ۷۳۰۰ کیلوگرم دانه در هکتار، بالاترین عملکرد را به خود اختصاص داد. این میزان عملکرد بهطور معناداری (سطح احتمال 5 درصد) بهتر بود و به ترتیب 37% و 73% افزایش عملکرد بیشتری نسبت به تیمار کود شیمیایی مبتنی بر آزمون خاک (تیمار ۲) و تیمار شاهد (تیمار ۱) نشان داد. با وجود برتری عملکردی تیمار سه، ارزیابی اقتصادی بر پایه نسبت منفعت به هزینه نشان داد که تیمار کود شیمیایی مبتنی بر آزمون خاک (تیمار دو)، با دستیابی به بالاترین نسبت منفعت به هزینه (45/1) از نظر اقتصادی کاراترین گزینه محسوب میشود. این یافتهها بهروشنی مؤید آن است که هر دو روش مدیریت کودی مبتنی بر آزمون خاک (شیمیاییِ و چه تلفیقی) نسبت به روش مرسوم، برتری قابل توجهی از نظر تولید دارند. در حالی که رویکرد تغذیه تلفیقی، پتانسیل دستیابی به حداکثر عملکرد ممکن را فراهم میکند، کاربرد کود شیمیاییِ بر اساس آزمون خاک، سود اقتصادی بیشتری را در کوتاهمدت نصیب کشاورز مینماید. انتخاب نهایی بین این دو روش، به استراتژی مدیریتی و اولویت اصلی کشاورز بستگی خواهد داشت.
Effect of Integrated Nutrient Management on Yield and Economic Efficiency Index of Irrigated Wheat in Southern Kerman under Field Conditions
نویسندگان [English]
saber Heidari1؛ Syed Ali Ghaffari Nejad2؛ Mehri sharif1
1Soil and Water Research Department, South Kerman Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Jiroft
2Soil and Water Research Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karaj,
چکیده [English]
To evaluate different fertilization methods on the quantitative yield and economic efficiency of wheat (Triticum aestivum L., cv. Chamran 2), a research-promotional study was conducted in the south of Kerman during the 2022-2023 agricultural year. In this pilot study, three treatments were compared in 1000 m² plots: 1) Control (farmers' conventional practice), 2) Soil-test-based chemical fertilization (including urea, superphosphate, and potassium sulfate), and 3) Integrated optimal nutrition (chemical fertilizer, manure, bio-fertilizer, and growth stimulants). Statistical analyses were performed using a Completely Randomized Design (CRD) with five random samplings from each plot serving as replications. At the end of the growing season, final grain yield and its key components were accurately measured. The results of the data analysis showed that the integrated nutrition treatment (Treatment 3) achieved the highest quantitative yield, with an average production of 7300 kg/ha of grain. This yield was significantly higher, showing 37% and 73% greater yield increases compared to the soil-test-based chemical fertilization (Treatment 2) and the control (Treatment 1) treatments, respectively. Despite the yield superiority of Treatment 3, an economic evaluation based on the benefit-cost ratio revealed that the soil-test-based chemical fertilization (Treatment 2) was the most economically efficient option, achieving the highest benefit-cost ratio (1.45). These findings clearly confirm that both soil-test-based fertilizer management methods (both chemical and integrated) are significantly superior to the conventional practice in terms of production. While the integrated nutrition approach offers the potential to achieve maximum possible yield, the application of chemical fertilizer based on soil testing provides greater short-term economic profit for the farmer. The final choice between these two methods will depend on the farmer's management strategy and main priorities.