رضائی, میثم, مارزی, مصطفی, بازرگان, کامبیز, شهبازی, کریم, چراغی, میثم. (1404). پویایی و توزیع شکلهای مختلف فسفر و پتاسیم در خاک اطراف ریشه ذرت و سیبزمینی در اثر کودآبیاری با سیستم آبیاری قطرهای. سامانه مدیریت نشریات علمی, (), -. doi: 10.22092/ijsr.2025.370697.787
میثم رضائی; مصطفی مارزی; کامبیز بازرگان; کریم شهبازی; میثم چراغی. "پویایی و توزیع شکلهای مختلف فسفر و پتاسیم در خاک اطراف ریشه ذرت و سیبزمینی در اثر کودآبیاری با سیستم آبیاری قطرهای". سامانه مدیریت نشریات علمی, , , 1404, -. doi: 10.22092/ijsr.2025.370697.787
رضائی, میثم, مارزی, مصطفی, بازرگان, کامبیز, شهبازی, کریم, چراغی, میثم. (1404). 'پویایی و توزیع شکلهای مختلف فسفر و پتاسیم در خاک اطراف ریشه ذرت و سیبزمینی در اثر کودآبیاری با سیستم آبیاری قطرهای', سامانه مدیریت نشریات علمی, (), pp. -. doi: 10.22092/ijsr.2025.370697.787
رضائی, میثم, مارزی, مصطفی, بازرگان, کامبیز, شهبازی, کریم, چراغی, میثم. پویایی و توزیع شکلهای مختلف فسفر و پتاسیم در خاک اطراف ریشه ذرت و سیبزمینی در اثر کودآبیاری با سیستم آبیاری قطرهای. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1404; (): -. doi: 10.22092/ijsr.2025.370697.787
پویایی و توزیع شکلهای مختلف فسفر و پتاسیم در خاک اطراف ریشه ذرت و سیبزمینی در اثر کودآبیاری با سیستم آبیاری قطرهای
موسسه تحقیقات خاک و آب کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
چکیده
پویایی، انتقال و توزیع عناصر غذایی در اغلب خاکها غیر یکنواخت بوده و این غیر یکنواختی در سیستم آبیاری قطرهای نمود بیشتری مییابد. مطالعه حاضر با هدف بررسی پویایی فسفر و پتاسیم در کشت سیبزمینی و ذرت تحت سیستم آبیاری قطرهای در مزرعه اجرا گردید. سیبزمینی به صورت جوی و پشته و ذرت بهصورت نواری کشت شد. برنامه آبیاری بهصورت 2 بار در هفته و هر بار 4 ساعت معادل 4 لیتر بر هر متر طول تیپ بود. مقدار کود موردنیاز بر اساس آزمون خاک در دو نوبت تقسیط شد و از طریق کود آبیاری (یک ساعت پس از شروع آبیاری، به مدت سه ساعت) اعمال شد. پس از کودآبیاری اول، نمونهبرداری خاک در فواصل زمانی 4، 24، 98 و 624 و 1632 ساعت و کودآبیاری دوم در فواصل زمانی 4، 24، 98 و 960 ساعت با فواصل افقی0، 5، 10 و 15 سانتیمتر و فواصل عمقی 0-5، 5-10، 10-15، 15-20، 25-30 و 30- 40 سانتیمتر (روش آگر) از قطره چکان با دو تکرار (در 2 بوته گیاه) انجام شد. رطوبت خاک با استفاده از دستگاه TDR در اعماق ۱۰ تا ۵۰ سانتیمتر و در دو نوبت روزانه اندازهگیری شد. دادههای حاصل با استفاده از روشهای درونیابی و تحلیل مکانی-زمانی مورد پردازش قرار گرفتند. نتایج حاکی از الگوی کاملاً متمایز توزیع عناصر پرتحرک پتاسیم و کمتحرک فسفر بود. بهطوریکه بیشترین تجمع این عناصر در محدوده ۰–۱۵ سانتیمتر عمودی و ۰–۳۵ سانتیمتر افقی از قطرهچکان مشاهده شد. همچنین همبستگی معناداری بین الگوی پیشروی جبهه رطوبتی و توزیع عناصر غذایی مشاهده شد. نتایج نشان داد در گیاهان با سیستم ریشهزایی سطحی (مانند سیبزمینی)، کاربرد تقسیطی کود با دوز کمتر نسبت به کاربرد یکباره کود برتری دارد. بنابراین، مدیریت تقسیط کود در سیستم آبیاری قطرهای با توجه به الگوی توزیع رطوبت و ویژگیهای ریشهزایی محصول، میتواند بهطور مؤثری کارایی و فراهمی مصرف کود را افزایش داده و از تلفات عناصر غذایی جلوگیری کند.
Soil and Water Research Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization, Karaj, Iran
چکیده [English]
The dynamics, transport, and distribution of nutrient elements are often non-uniform in most soils, with this heterogeneity being more pronounced under drip irrigation systems. The present study was conducted to investigate the dynamics of phosphorus and potassium in potato and maize cultivation under a drip irrigation system in a field setting. Potato was cultivated using a ridge and furrow system, while maize was planted in strip patterns. Irrigation was scheduled twice a week, with each session lasting 4 hours, delivering 4 liters per meter of drip tape. The required fertilizer amount, based on soil tests, was applied in two split doses through fertigation (starting one hour after irrigation initiation and continuing for three hours). Following the first fertigation event, soil sampling was conducted at 4, 24, 98, 624, and 1632-hour intervals, and after the second fertigation at 4, 24, 98, and 960-hour intervals. Sampling was performed at horizontal distances of 0, 5, 10, and 15 cm and vertical depth intervals of 0-5, 5-10, 10-15, 15-20, 25-30, and 30-40 cm from the emitters using an auger method, with two replicates (from two plants). Soil moisture was measured using a TDR device at depths of 10 to 50 cm, twice daily. The collected data were processed using interpolation methods and spatiotemporal analysis. The results revealed distinctly different distribution patterns between the mobile potassium and the immobile phosphorus. The maximum accumulation of both elements was observed within 0-15 cm vertically and 0-35 cm horizontally from the emitters. A significant correlation was also observed between the wetting front progression pattern and nutrient element distribution. The results demonstrated that for shallow-rooted plants (such as potato), split fertilizer application at lower doses is superior to single-dose application. Therefore, managing split fertigation in drip irrigation systems, considering soil moisture distribution patterns and crop root characteristics, can effectively enhance fertilizer use efficiency and availability while preventing nutrient losses.
کلیدواژهها [English]
Soil moisture, Fertigation, Simulation, Solute transport and movement, Drip irrigation, Modeling
مراجع
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 371
سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب