| تعداد نشریات | 284 |
| تعداد نشریات سازمان | 82 |
| تعداد شماره‌ها | 3,055 |
| تعداد مقالات | 34,137 |
| تعداد مشاهده مقاله | 46,700,088 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 77,702,293 |
پایش مصرف آب و کارایی تغذیه‌ای آبیاری در تولید سیب‌زمینی در شرایط بحرانی منابع آب: مطالعه موردی دشت قروه-دهگلان | ||
| پژوهش آب در کشاورزی | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 31 شهریور 1404 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22092/jwra.2025.369543.1082 | ||
| نویسندگان | ||
| شایسته عبدی1؛ سید حبیب اله موسوی2؛ حامد نجفی علمدارلو2؛ محمد علی اسعدی* 3 | ||
| 1دانش‌آموخته کارشناسی ارشد اقتصاد کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس | ||
| 2دانشیار گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه تربیت مدزس | ||
| 3مدرس گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس | ||
| چکیده | ||
| این پژوهش با هدف ارزیابی جامع ردپای آب و کارایی تغذیه‌ای آبیاری محصول سیب‌زمینی در دشت قروه–دهگلان استان کردستان طی سال‌های ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۰ انجام شد. با توجه به بحران فزاینده منابع آب زیرزمینی در منطقه، تحلیل بهره‌وری و پایداری مصرف آب در کشاورزی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در این بررسی، شاخص‌های ردپای آب (آبی، سبز و خاکستری)، بهره‌وری اقتصادی آب (NPBD) و کارایی تغذیه‌ای آبیاری (IDE) با بهره‌گیری از داده‌های سازمان جهاد کشاورزی، سازمان هواشناسی، FAO و پایگاه ترکیب مواد غذایی USDA محاسبه شد. نتایج حاکی از آن است که میانگین ردپای کل آب برای تولید هر تن سیب‌زمینی در مناطق قروه و دهگلان به‌ترتیب ۴۳۱ و ۴۴۶ مترمکعب بوده است؛ به‌عبارت دیگر، تولید هر تن محصول نیازمند مصرف قابل توجه منابع آبی است که این امر نشان‌دهنده فشار بالا بر منابع محدود آب منطقه می‌باشد. همچنین بهره‌وری اقتصادی آب در قروه (۳۸۸ تومان بر مترمکعب) نسبت به دهگلان (۳۷۲ تومان بر مترمکعب) بالاتر بوده که عمدتاً ناشی از اختلاف در روش‌های آبیاری است. تحلیل شاخص‌های تغذیه‌ای نیز نشان داد که هر لیتر آب مصرفی در قروه به طور میانگین 95/5 کیلوکالری انرژی و 016/0 گرم پروتئین تولید می‌کند، در حالی که این مقادیر در دهگلان به ترتیب 73/5 کیلوکالری و 014/0 گرم است. همچنین، بررسی روند زمانی شاخص‌ها حاکی از کاهش چشمگیر بهره‌وری در سال‌های خشکسالی (به‌ویژه سال ۱۳۹۷) است که آسیب‌پذیری سامانه کشاورزی منطقه را در برابر تغییرات اقلیمی نمایان می‌سازد. این پژوهش ضرورت گذار پارادایمی از رویکرد «تأمین آب بیشتر» به سمت «مدیریت کارآمدتر آب موجود» را برجسته می‌سازد و با ارائه شواهد مبتنی بر داده‌های میدانی، مبنای علمی مناسبی برای سیاست‌گذاری منابع آب و کشاورزی در مناطق بحرانی کشور فراهم می‌آورد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| امنیت غذایی؛ بهره‌وری اقتصادی آب؛ پایداری منابع آب؛ ردپای آب | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Monitoring water consumption and irrigation dietary efficiency in potato production under critical water resource conditions: Ghorveh-Dehgolan plain | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Shayesteh Abdi1؛ Seyed Habibollah Mosavi2؛ Hamed Najafi Alamdarlo2؛ Mohammad Ali Asaadi3 | ||
| 1MSc. Graduate in Agricultural Economics, Faculty of Agriculture, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran | ||
| 2Associate professor in Agricultural economics, faculty of Agriculture, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran | ||
| 3lecturer of University of Kurdistan | ||
| چکیده [English] | ||
| This research aims to comprehensively evaluate the water footprint and irrigation dietary efficiency of potato production in the Ghorveh-Dehgolan plain of Kurdistan province during 2011-2021. Given the growing crisis of groundwater resources in the region, analyzing the productivity and sustainability of agricultural water consumption is of particular importance. In this study, water footprint indices (blue, green, and grey), net production benefit per drop (NPBD), and irrigation dietary efficiency (IDE) were calculated using data from the Agricultural Jihad Organization, Meteorological Organization, FAO, and the USDA Food Composition Database. The results indicate that the average total water footprint for producing each ton of potatoes in the Ghorveh and Dehgolan regions was 431 and 446 cubic meters, respectively; in other words, producing each ton of product requires significant consumption of water resources, which indicates high pressure on the region's limited water resources. Additionally, the economic productivity of water in Ghorveh (388 Tomans per cubic meter) is higher than in Dehgolan (372 Tomans per cubic meter), mainly due to differences in irrigation methods. Analysis of Dietary indices also showed that each liter of water consumed in Ghorveh produces an average of 5.95 kilocalories of energy and 0.016 grams of protein, while these values in Dehgolan are 5.73 kilocalories and 0.014 grams, respectively. Furthermore, examining the temporal trend of indices reveals a significant decrease in productivity during drought years (especially 2018), highlighting the vulnerability of the region's agricultural system to climate change. This research emphasizes the necessity of a paradigm shift from the approach of "supplying more water" toward "more efficient management of existing water" and, by providing evidence based on field data, establishes an appropriate scientific foundation for water resource and agricultural policy-making in critical regions of the country. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Food security, Water resource sustainability, Economic productivity, Water footprint | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1 |
||