فغانی, الهام, Hashemi, آمنه سادات, نوروزیه, شهرام, دودانگی, صدیقه. (1404). مقایسه کیفیت بذر دلینته شده ارقام مختلف پنبه تحت تاثیر ضد عفونی در طی انبارداری. سامانه مدیریت نشریات علمی, 12(2), 98-79. doi: 10.22092/ijcr.2025.369156.1237
الهام فغانی; آمنه سادات Hashemi; شهرام نوروزیه; صدیقه دودانگی. "مقایسه کیفیت بذر دلینته شده ارقام مختلف پنبه تحت تاثیر ضد عفونی در طی انبارداری". سامانه مدیریت نشریات علمی, 12, 2, 1404, 98-79. doi: 10.22092/ijcr.2025.369156.1237
فغانی, الهام, Hashemi, آمنه سادات, نوروزیه, شهرام, دودانگی, صدیقه. (1404). 'مقایسه کیفیت بذر دلینته شده ارقام مختلف پنبه تحت تاثیر ضد عفونی در طی انبارداری', سامانه مدیریت نشریات علمی, 12(2), pp. 98-79. doi: 10.22092/ijcr.2025.369156.1237
فغانی, الهام, Hashemi, آمنه سادات, نوروزیه, شهرام, دودانگی, صدیقه. مقایسه کیفیت بذر دلینته شده ارقام مختلف پنبه تحت تاثیر ضد عفونی در طی انبارداری. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1404; 12(2): 98-79. doi: 10.22092/ijcr.2025.369156.1237
مقایسه کیفیت بذر دلینته شده ارقام مختلف پنبه تحت تاثیر ضد عفونی در طی انبارداری
1موسسه تحقیقات پنبه کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان، ایران
2گروه کشاورزی، دانشگاه جامع علمی کاربردی، تهران، ایران
3کارشناس آزمایشگاه
چکیده
مقدمه و هدف کیفیت بذر متاثر از شرایط محیطی، زمان و روش برداشت بذر است. پس از برداشت، شرایط نگهداری در انبار، شامل رطوبت و دما، میتواند بر بنیه بذر تأثیر بگذارد.. از آن جا که کشت بذر پنبه بلافاصله پس از کرکگیری بذر انجام نمیشود و با یک فاصله زمانی صورت میگیرد لذا لازم است که ماندگاری بذور کرکزدایی شده همچنین اثر کرکگیری و نگهداری بذور بر بنیه و پوسته آن مورد بررسی قرار گیرد. مواد و روش ها به منظور بررسی اثر فرایند کرکگیری بر ماندگاری بذور دلینته شده حاصل از دو مرحله قبل از خنثی سازی و بعد از فرآوری، بر خصوصیات کمی و کیفی بذر،بنیه آن و رشد دانهرست، نمونههای تمامی بذوری که از زمان شروع فعالیت کارخانه دلینته شده بودندبه آزمایشگاه منتقل و در طی انبارداری (آغاز نمونهگیری، شش ماه و یکسال) مورد بررسی قرار گرفتند. علاوه بر ویژگیهای بنیه بذری، خصوصیاتی مانند درصد جوانهزنی، چگالی بذر، آزمون هدایت الکتریکی، شاخص قدرت بذر، وزن آندوسپرم و همچنین درصد بذور سالم و آسیبدیده، وضعیت استقرار گیاه، درصد سبز مناسب و عملکرد مطلوب در مزرعه نیز مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش مزرعهای در ایستگاه تحقیقاتی هاشم آباد بر اساس الگوی کشت هر رقم در خطوط شش متری در سه تکرار در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی انجام شدد. در این آزمایش استقرار در مزرعه، رشد دانهرستها از جمله طول کولئوپتیل، طول گیاهچه و وزن خشک گیاهچه همچنین وزن سی غوزه، عملکرد چین اول، عملکرد کل و درصد کیل بذور دلینته شده ررسی شدند. یافته ها: نتایج حاکی از آن است که ارقام ارمغان گواهی شده، شایان گواهی شده، گلستان گواهی شده و زرین دشت در تیمارهایی که پس از کرکگیری ضدعفونی شده بودند، عملکرد بهتری نسبت به بذور غیر ضدعفونی شده داشتند. از طرفی، از زمان کرکگیری تا کشت، کاهش درصد جوانهزنی در بذور بهخصوص در رقم شایان گواهی شده مشاهده شد. رقم ساجدی در هر دو شرایط ضدعفونی و عدم ضدعفونی پس از فرآیند کرکگیری، بالاترین عملکرد را داشت، در حالی که رقم ارمغان در شرایط عدم ضدعفونی، کمترین عملکرد را نشان داد. بذر گلستان گواهی شده (زرین دشت) که تحت فرآیند ضدعفونی قرار گرفته بود، پس از رسیدگی فیزیولوژیک در مزرعه، بالاترین وزن صد دانه را داشت. نتیجه گیری: فرآیند ضدعفونی پس از کرکگیری میتواند تاثیر مثبت و قابل توجهی بر بنیه بذر و در نهایت عملکرد زراعی انواع مختلف پنبه داشته باشد. همچنین، بر اهمیت نگهداری صحیح بذور و دقت در مراحل پیش از کشت برای دستیابی به عملکرد بهینه در کشت پنبه تاکید میشود.
1Cotton Research Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Gorgan, Iran
2Agricultural Department, University of Applied Science and Technology, Sari, Tehran,, Iran.
3موسسه تحقیقات پنبه کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان، ایران.
چکیده [English]
Introduction and Objective: Seed quality is strongly influenced by environmental conditions, harvest timing, and harvesting methods. After harvest, storage conditions such as humidity and temperature play a critical role in determining seed vigor. Since cotton seeds from all varieties must undergo ginning and subsequent storage before planting, it is essential to evaluate the factors affecting seed vigor and seed coat integrity. This study was conducted to assess the effects of seed longevity and the delinting process on the vigor characteristics of delinted seeds. Material and Methods: To investigate the impact of delinting on seed viability, delinted seeds were evaluated at two stages—before neutralization and after processing. Seed vigor and seedling growth indices were monitored across five-time intervals: immediately after sampling, six months, and one year after storage. Traits measured included physical and qualitative characteristics of seeds, seed vigor indices, germination percentage, seed density, electrical conductivity, endosperm weight, and the proportion of healthy and damaged seeds. Seed vigor and seedling growth (coleoptile length, seedling length, and seedling dry weight) were evaluated every six months for one year. To assess field establishment, greening percentage, and yield potential, an experiment was conducted at the Hashem Abad Research Station using a randomized complete block design with three replications. Each variety was planted mechanically in 6-meter rows. In addition to seedling establishment traits, agronomic characteristics including weight of 30 bolls, first harvest yield, total yield, and lint percentage were also recorded. Results: The results showed that certified varieties such as Armaghan, Shayan, Golestan, and Zarin Dasht performed better immediately after harvest under treatments where seeds were disinfected following delinting compared to non-disinfected seeds. However, a decline in germination percentage was observed from the time of delinting to planting, most notably in the Shayan variety. Sajedi demonstrated the highest performance under both disinfected and non-disinfected conditions, while Armaghan showed the lowest performance under non-disinfected conditions. Furthermore, Golestan (Zarin Dasht) seeds that underwent disinfection had the highest hundred-seed weight after physiological maturity in the field. Conclusion: Disinfection following the delinting process significantly improved seed vigor and agronomic performance across cotton varieties. These findings highlight the critical importance of proper seed storage and pre-planting management practices to maintain seed vigor and ensure optimal yield in cotton cultivation.