| تعداد نشریات | 286 |
| تعداد نشریات سازمان | 84 |
| تعداد شماره‌ها | 3,031 |
| تعداد مقالات | 33,921 |
| تعداد مشاهده مقاله | 45,306,340 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 63,407,455 |
بررسی عوامل مؤثر بر میزان برداشت آب زیرزمینی در بخش کشاورزی: مطالعه موردی استان گلستان | ||
| پژوهش آب در کشاورزی | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 28 تیر 1404 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22092/jwra.2025.369146.1075 | ||
| نویسندگان | ||
| علی کرامت زاده* 1؛ سید مصطفی حسینی2؛ فرشید اشراقی3؛ مسعود عنایت4 | ||
| 1عضو هیات علمی گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان | ||
| 2دانشجوی کارشناسی ارشد اقتصاد کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان | ||
| 3دانشیار اقتصاد کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان | ||
| 4دانش‌آموخته دکتری، گروه زمین‌شناسی مهندسی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران | ||
| چکیده | ||
| استان گلستان یکی از استان‌های در معرض خشکسالی ایران است و برداشت بیش از اندازه از منابع آب زیرزمینی موجب کاهش شدید سطح آبخوان دشت گرگان در استان شده است. در این راستا، با توجه به اهمیت منابع آب زیرزمینی در بخش کشاورزی، کاهش سطح آب‌های زیرزمینی در اثر برداشت بی‌رویه در استان گلستان و لزوم اجرای طرح تعادل‌بخشی منابع آب زیرزمینی در آبخوان‌های استان، این پژوهش به بررسی عوامل مؤثر بر میزان برداشت آب زیرزمینی توسط کشاورزان و بهره‌برداران در استان گلستان پرداخته است. اطلاعات چاه‌های عمیق کشاورزی استان در سال زراعی 1402-1401 از طریق تکمیل تعداد 131 پرسشنامه با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای جمع‌آوری شد. سپس عوامل موثر بر میزان برداشت آب چاه در استان گلستان از طریق فرم‌های مختلف توابع برآورد و پس از ارزیابی فرم تابع کاب-داگلاس به عنوان فرم برتر انتخاب گردید. نتایج نشان داد کاهش یک درصدی دبی چاه‌های کشاورزی در منطقه، منجر به کاهش 97/0 درصد در میزان برداشت آب از چاه‌‌ها توسط بهره‌برداران و کشاورزان منطقه می‌شود. با کاهش یک درصدی از اراضی تحت پوشش هر چاه، برداشت آب از چاه به میزان 03/0 درصد کاهش می‌یابد. همچنین، الزام بهره‌برداران به کاهش یک درصدی ساعت استفاده از چاه در طول روز، میزان برداشت آب از چاه را 95/0 درصد کاهش و کاهش یک درصدی تعداد روزهای استفاده از چاه در طول سال میزان برداشت آب از چاه را 96/0 درصد کاهش می‌دهد. ولی به دلیل پایین بودن هزینه برق مصرفی، ارتباط میان هزینه برق مصرفی و میزان برداشت آب چاه مثبت است و تا زمانی که سهم هزینه برق مصرفی از کل هزینه تولید افزایش نیابد، افزایش قیمت برق منجر به کاهش برداشت آب زیرزمینی نخواهد شد. بنابراین سیاست‌گذاران حوزه منابع آب می‌توانند از ترکیبی از ابزارهای مختلف اقتصادی و فنی برای دست‌یابی به طرح تعادل‌بخشی منابع آب زیرزمینی در آبخوان‌های استان استفاده کنند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| آبخوان؛ آب زیرزمینی؛ مدیریت منابع آب؛ مدل رگرسیونی؛ هزینه برق مصرفی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Analysis of Factors Influencing groundwater withdrawal rates in the agricultural sector: A case study of Golestan Province | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Ali Keramatzadeh1؛ Seyed Mostafa Hosseini2؛ Farshid Eshraghi3؛ Masoud Enayat4 | ||
| 1Assistant Professor of Agricultural Economics, Faculty of Agricultural Management, Gorgan University of Agricultural Sciences & Natural Resources, | ||
| 2MSc student of Agricultural Economics, Gorgan University of Agricultural Science And Natural Resources | ||
| 3Associate Professor of Agricultural Economics, Faculty of Agricultural Management, Gorgan University of Agricultural Science and Natural Resources | ||
| 4Ph.D. Graduate, Department of Engineering Geology, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Golestan Province is among the drought-prone regions of Iran, where excessive groundwater extraction has caused a significant decline in the aquifer levels of the Gorgan Plain. Given the vital role of groundwater in agriculture and the urgent need to implement a groundwater balancing plan, this study investigates the factors influencing groundwater extraction by farmers and users in the province. Data were collected from 131 agricultural deep wells during the 2022–2023 crop year using stratified random sampling and structured questionnaires. Various functional forms of groundwater extraction were analyzed, with the Cobb-Douglas function identified as the best-fitting model. The findings indicate that a 1% decrease in the discharge rate of agricultural wells leads to a 0.97% reduction in water extraction. Similarly, a 1% reduction in land area per well results in a 0.03% decrease in water use. Reducing daily operation time by 1% lowers water extraction by 0.95%, while a 1% decrease in the number of annual operation days reduces extraction by 0.96%. Interestingly, due to the low cost of electricity, the relationship between electricity expenses and groundwater extraction is positive. Therefore, unless electricity costs become a more substantial share of total production expenses, increasing electricity prices alone are unlikely to curb over-extraction. The study concludes that policymakers should employ a combination of economic and technical measures to effectively implement the groundwater balancing plan in Golestan Province’s aquifers. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Aquifer, Groundwater, Water Resource Management, Regression Model, Electricity Cost | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 26 |
||