| تعداد نشریات | 285 |
| تعداد نشریات سازمان | 83 |
| تعداد شماره‌ها | 3,086 |
| تعداد مقالات | 34,442 |
| تعداد مشاهده مقاله | 48,919,510 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 79,356,788 |
بررسی مقاومت به سرما در جمعیت‌های مختلف گل نرگس (Narcissus tazetta) | ||
| تحقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهان مرتعی و جنگلی ایران | ||
| مقاله 6، دوره 32، شماره 1 - شماره پیاپی 63، شهریور 1403، صفحه 74-96 اصل مقاله (1.09 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله علمی - پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22092/ijrfpbgr.2024.365153.1459 | ||
| نویسندگان | ||
| محمد ضابط* 1؛ فروغ نجفی2؛ زهره علیزاده1؛ مسعود خزاعی3 | ||
| 1گروه تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند | ||
| 2گروه تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند | ||
| 3گروه تولید و ژنتیک گیاهی | ||
| چکیده | ||
| چکیده سابقه و هدف در حال حاضر صنعت گل و گیاه یک صنعت جهانی و پویا است که در طول چند دهه اخیر میزان رشد قابل توجهی داشته است. نرگس (Narcissus tazetta) یکی از مهمترین گیاهان گل‌دار زینتی است که در مناطق گرمسیر و نیمه‌گرمسیر کشور رشد می‌کند و به عنوان گل بریدنی، گیاهان گلدانی و فضای سبز کاربرد دارد. این گونه زینتـی در مناطق مختلف ایـران ماننـد خراسـان جنـوبی، شـمال، شـمال‌شرق و بیشتر مناطق جنوب ایران به صـورت خـودرو رویـش داشته و برای تولید گل بریده پرورش داده می‌شود. کشاورزان خراسان جنوبی در بعضی از سال‌ها به علت سرمای زیرصفر درجه از خسارت سرما آسیب می‌بینند، ازاین‌رو این مطالعه با هدف ارزیابی مقاومت به سرمای جمعیت‌های مختلف جمع‌آوری شده از نقاط مختلف ایران انجام شد. مواد و روش‌ها این تحقیق طی سال 99-1398در آزمایشگاه اصلاح نباتات مولکولی و گلخانه‌ی گروه تولید و ژنتیک گیاهی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه بیرجند انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتور A شامل 13 جمعیت مختلف نرگس آزادشهر، شهلای شمال، شصت‌پر شمال، شیراز1، شیراز2، یاسوج، کوچک‌عطری یاسوج، طبس، خوسف1، خوسف2، بهبهان1، بهبهان2 و گچساران و فاکتور B شامل چهار سطح دمایی شاهد (دمای محیط)، 5+، صفر و 5- درجه سانتی‌گراد بود. تعداد پنج برگ از هر گلدان کنده شد و در دماهای 5+، صفر و 5- به مدت 5 ساعت در یخچال قرار گرفتند. صفات محتوای نسبی آب برگ، نشت یونی (الکترولیت)، کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل کل، کارتنوئید، نسبت کلروفیلa به کلروفیل کل، نسبت کلروفیل کل به کارتنوئید و درصد سرمازدگی اندازه‌گیری شد. برای بررسی مقاومت به سرمای محیط طبیعی، نمونه‌های کشت‌شده در گلدان‌ها به محیط آزاد منتقل شدند و درصد سرمازدگی طی سه مرحله در ماه آذر، دی و بهمن ارزیابی گردید و از مقیاس 100-0 برای سرمازدگی استفاده شد. تجزیه داده‌ها با نرم‌افزارهای آماری SAS9.4 و رسم نمودارها در محیط Excel انجام شد. مقایسه میانگین‌ها با استفاده از آزمون دانکن، تجزیه همبستگی به روش پیرسون و تجزیه عامل‌ها و تجزیه خوشه‌ای با استفاده از میانگین صفات به تفکیک دو محیط تنش و نرمال انجام شد. نتایج نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تفاوت بین جمعیت‌ها برای کلیّه صفات به غیر از کلروفیل a معنی‌دار بود. تفاوت بین تیمارهای دمایی برای کلیه صفات معنی‌دار بود. اثر متقابل جمعیت در تنش سرما برای کلیه صفات نیز در سطح احتمال 5 درصد معنی‌دار بود که نشان‌دهنده این است که جمعیت‌ها در دماهای مختلف پاسخ‌های متفاوتی داشته‌اند. بالاترین مقدار نشت یونی در دمای 5- درجه سانتی‌گراد و کمترین مقدار نشت یونی در تیمار شاهد (دمای محیط، 22 درجه سانتی‌گراد) مشاهده شد. بالاترین مقدار صفات محتوای نسبی آب، کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل کل، کارتنوئید و نسبت کلروفیل کل به کارتنوئیدها در تیمار شاهد (22 درجه سانتی‌گراد) و کمترین مقدار آنها در دمای 5- درجه سانتی‌گراد مشاهده گردید. در آزمایش انجام شده در محیط طبیعی، بیشترین سرمازدگی در طی بهمن‌ماه و کمترین سرمازدگی در آذرماه دیده شد. به عبارت دیگر، با کاهش دما مقدار نشت یونی و درصد سرمازدگی افزایش و سایر صفات کاهش نشان داد. نتایج تجزیه همبستگی و رگرسیون نشان داد که صفات میزان کلروفیل b و کلروفیل کل نسبت به سایر صفات روابط معنی‌داری با سرمازدگی داشتند. براساس تجزیه خوشه‌ای در دو شرایط نرمال (دمای محیط) و تنش (سه تیمار دمایی 5+، صفر و 5-) جمعیت‌ها در سه خوشه قرار گرفتند. در خوشه اول جمعیت‌های یاسوج، طبس‌گلشن، شیراز1 و کوچک عطری یاسوج، در خوشه دوم جمعیت‌های آزادشهر، بهبهان2، شیراز2، شهلای شمال و شصت‌پر شمال و در خوشه سوم جمعیت‌های خوسف2، گچساران، بهبهان1 و خوسف1 قرار گرفتند. بررسی خوشه‌ها نشان داد که جمعیت‌های مشابه از لحاظ سرمازدگی در یک خوشه قرار گرفتند و دوری و نزدیکی جغرافیایی ارتباطی با این موضوع نداشت. نتیجه‌گیری در این مطالعه صفات میزان کلروفیل b و کلروفیل کل از اهمیت بیشتری برخوردار بودند. جمعیت‌های خوسف1، خوسف2، گچساران و بهبهان1 به دلیل خصوصیات مطلوب از لحاظ مقاومت به سرما مقاوم‌ترین و جمعیت‌های یاسوج، طبس‌گلشن، شیراز1 و کوچک عطری یاسوج حساس‌ترین جمعیت‌ها نسبت به سرمازدگی بودند. جمعیت‌های آزادشهر، بهبهان2، شیراز2، شهلای شمال و شصت‌پر شمال از لحاظ مقاومت به سرما به عنوان جمعیت‌های حدوسط شناخته شدند. در کل جمعیت گچساران به عنوان مقاوم‌ترین و شیراز1 حساس‌ترین جمعیت نسبت به سرما بودند. بررسی جمعیت‌ها نشان داد که تنوع کافی در بین این جمعیت‌ها از لحاظ مقاومت به سرما وجود داشت و جمعیت‌های نواحی مختلف از لحاظ مقاومت به سرما متفاوت بودند. محققان و کشاورزانی که تمایل به تحقیق و یا کاشت گل نرگس به عنوان یک محصول اقتصادی دارند توصیه می‌شود از این جمعیت‌های مقاوم استفاده نمایند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| کارتنوئید؛ کلروفیل a؛ کلروفیل b؛ محتوای نسبی آب؛ نشت یونی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The investigation of cold resistance in different populations of Narcissus tazetta | ||
| نویسندگان [English] | ||
| mohammad zabet1؛ Forogh Najafi2؛ Zohreh Alizadeh1؛ Masoud Khazaei3 | ||
| 1Department of Plant Production and Genetics, Faculty of Agriculture, University of Birjand | ||
| 2Department of Plant Production and Genetics , Faculty of Agriculture, University of Birjand. | ||
| 3plant production and genetics | ||
| چکیده [English] | ||
| Extended Abstract Background and Objectives The flower market is a globally active industry that has experienced significant growth over the past few decades. Narcissus tazetta (Daffodils), a key flowering plant, thrives in tropical and semi-tropical regions. It is used both as a cut flower and for planting in pots and green spaces. It is cultivated in some parts of Iran, including South Khorasan province, the North, North-East, and much of southern Iran, primarily for cut flower production. Farmers in South Khorasan province have experienced cold damage in specific years due to sub-zero temperatures. Therefore, this study was conducted to evaluate the cold resistance and assess the extent of damage in various populations of Narcissus tazetta collected from different regions of Iran. Materials and Methods A factorial experiment was conducted in the greenhouse of the Plant Production and Genetics Group, Agriculture and Natural Resources Paradise, University of Birjand from 2018 to 2019. Factor A included 13 populations of Narcissus tazetta (Azadshahr, Shahlai Shomal, Shastpar Shomal, Shiraz 1, Shiraz 2, Yasouj, Yasouj small perfume, Tabase Golshan, Khusf 1, Khusf 2, Behbahan 1, Behbahan 2, and Gachsaran). Factor B consisted of four temperature levels: environmental temperature (control), +5°C, 0°C, and -5°C. Five leaves were collected from each pot and exposed to refrigeration at +5°C, 0°C, and -5°C for 5 hours. Traits measured included relative leaf water content (RWC), ion leakage, chlorophyll a, chlorophyll b, total chlorophyll, carotenoid, chlorophyll a/total ratio, total chlorophyll/carotenoid ratio, and the percentage of chilling stress. Data analysis was carried out using SAS9.4 and SPSSv26 softwares and histograms were drawn using Excel 2010 software. Duncan's test was used to compare means. Pearson's correlation was applied to analyze correlations. Multivariate analysis (cluster analysis and principal component analysis) was conducted using all of the traits under both stress and normal conditions. Results Analysis of variance revealed significant differences of populations and cold stress treatments for all the traits except chlorophyll a. The population by clod stress interaction effect was significant for all the traits, suggesting that populations responded differently to various temperatures. The highest and lowest ion leakage values were observed at -5°C and the control treatment (22°C), respectively. The highest values of RWC, chlorophyll a, chlorophyll b, total chlorophyll, carotenoids, and the chlorophyll a/total ratio were observed at the control temperature, while the lowest values were observed at -5°C. Chilling stress was highest in February and lowest in December in the natural environment. As temperature decreased, ion leakage and chilling stress increased, while other traits declined. Correlation and regression analyses indicated that chlorophyll b and total chlorophyll were more strongly associated with chilling stress. Cluster analysis categorized the populations into three groups under both normal and stress conditions. The populations Yasouj, Tabase Golshan, Shiraz 1, small aromatic Yasouj, and Azadshahr formed the first cluster; Behbahan 2, Shiraz 2, Shahlai Shomal, Shastpar Shomal, Khusf 1, Khusf 2, Gachsaran, and Behbahan 1 formed the second and third clusters. The results showed no relationship between geographical proximity and chilling stress. Conclusion The study identified chlorophyll b and total chlorophyll as critical traits for assessing cold resistance. The populations Khusf 1, Khusf 2, Gachsaran, and Behbahan 1 were the most frost-resistant, while Yasouj, Tabase Golshan, Shiraz 1, and small aromatic Yasouj were the most frost-sensitive. Azadshahr, Behbahan 2, Shiraz 2, Shahlai Shomal, and Shastpar Shomal were intermediate in cold tolerance. Gachsaran was the most resistant, and Shiraz 1 was the most sensitive to chilling stress. The results showed significant diversity among populations regarding cold resistance, suggesting that researchers and farmers interested in Narcissus as an economic plant should focus on these frost-resistant populations. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Carotenoid, Chlorophyll a, Chlorophyll b, Ion Leakage, Relative Water Content | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 208 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 222 |
||