| تعداد نشریات | 284 |
| تعداد نشریات سازمان | 82 |
| تعداد شماره‌ها | 3,034 |
| تعداد مقالات | 33,949 |
| تعداد مشاهده مقاله | 45,420,933 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 69,265,510 |
بررسی پراکنش پده‌زارها در استان مرکزی | ||
| طبیعت ایران | ||
| مقاله 8، دوره 7، شماره 5 - شماره پیاپی 36، آذر و دی 1401، صفحه 51-62 اصل مقاله (1.1 M) | ||
| نوع مقاله: نامه‌های علمی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22092/irn.2022.359834.1474 | ||
| نویسندگان | ||
| فاطمه احمدلو* 1؛ غلامرضا گودرزی2؛ آزاده صالحی3؛ سعیده اسکندری1 | ||
| 1استادیار پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران | ||
| 2استادیار پژوهش، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اراک، ایران. | ||
| 3استادیار پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| درخت پده از‌جمله گونه‌های درختی است که در استان مرکزی نیز در حاشیه رودخانه‌ها و مناطقی با دسترسی بالا به آب زیرزمینی به‌صورت طبیعی می‌روید. برای اجرای تحقیق، ابتدا اقدامات مربوط به مرحله شناخت عرصه و دریافت اطلاعات پراکنش پده‌زارها در استان مرکزی با بررسی منابع موجود، مراجعه به مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی و اداره‌کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان انجام شد. از طریق عملیات میدانی و با پیمایش در اطراف عرصه پده‌زارهای مربوط به هر یک از شهرستان‌های ساوه، تفرش، خمین و محلات با دستگاه موقعیت‌یاب جهانی (GPS) و اپلیکیشن اندازه‌گیری مساحت با جی‌پی‌اس اندروید، مساحت هر عرصه برداشت و روی گوگل‌ارث بارگذاری و محدوده دقیق عرصه تعیین شد. پس از ترسیم پلیگون‌های پده‌زارها در گوگل ارث، فایل‌های مربوط به نرم‌افزار ArcMap 10.4 منتقل و تبدیل به لایه پلیگونی یکپارچه به فرمت شیپ‌فایل شد. سپس، نقشه پراکنش کل پده‌زارهای مربوط به هر شهرستان تهیه شد. همچنین، نقشه‌های درصد شیب، جهت جغرافیایی و ارتفاع از سطح دریا از نقشه رقومی ارتفاع استان و نقشه‌های کاربری اراضی و شیپ‌فایل رودخانه‌های اصلی و فرعی و آبراهه‌ها، لایه فاصله از رودخانه و برخی ویژگی‌های خاک استان مرکزی نیز تهیه و در کلاس‌های مختلف برای هر یک از عرصه پده‌زارهای مربوط به 4 شهرستان ترسیم شد. براساس یافته‌های این پژوهش، مساحت کل عرصه پده‌زارها با پیمایش زمینی به مقدار 27/447 هکتار به دست آمد که بیشترین آن مربوط به ساوه با 25/279 هکتار است، درواقع، بیشتر بودن طول رودخانه در ساوه یکی از دلایل افزایش سطح پده‌زارها در این شهرستان است. پده‌زارها در ارتفاع کمتر از 1650 متر تا 1900 متر از سطح دریا و بیشتر در فاصله کمتر از 200 متر با رودخانه در همه جهت‌های جغرافیایی در شیب کمتر از 8درصد حضور دارند. به‌طور‌کلی پده‌زارهای استان در بافت سبک تا نیمه‌سنگین خاک در اسیدیته بین 2/7 تا 3/8 با میزان هدایت الکتریکی کمتر از یک دسی‌زیمنس بر متر مستقر شده‌اند. یافته‌های تحقیق می‌توانند در اصلاح، حفاظت و احیای رویشگاه پده‌زارها در عرصه‌های تخریب‌یافته نقش مؤثری داشته باشند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| صنوبر پده؛ فاصله از رودخانه؛ فیزیوگرافی؛ ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاک | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Investigating the distribution of Populus euphratica fields in Markazi Province | ||
| نویسندگان [English] | ||
| fatemeh ahmadloo1؛ GholamReza Goodarzi2؛ azadeh Salehi3؛ saeede scandari1 | ||
| 1Corresponding author, Assistant Prof., Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran | ||
| 2Assistant Prof., Research Division of Natural Resources, Markazi Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Arak, Iran | ||
| 3Assistant Prof., Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Populus euphratica Oliv tree is one of the tree species that grows naturally in Markazi province along the river bank and areas with high access to underground water. To conduct the research, first, the measures related to the field recognition stage and receiving information on the distribution of P. euphratica fields in Markazi province were carried out by reviewing the available sources, referring to agricultural and natural resources research and education center and general department of natural resources and watershed management. Through field operations, and by surveying the P. euphratica community related to each of the cities of Saveh, Tafresh, Khomein, and Mahalat with the Global Positioning System (GPS) and the use of GPS Fields Area Measure PRO application was located and uploaded to Google Earth, and the exact area of the field was determined. After drawing the P. euphratica fields polygons on Google Earth, files were transferred to ArcMap 10.4 software and converted to an integrated polygon layer in shapefile format. Then the distribution map of P. euphratica fields was prepared for each of the cities. Maps of the slope, aspect, and elevation from the DEMs (digital elevation models), maps of land use and shapefile of main and sub-rivers and waterways, the layer of the distance from the river, and some soil properties of Markazi province were also prepared and were drawn in different classes for each of the P. euphratica fields related to 4 cities. According to the findings of this project, the total area of P. euphratica fields was obtained at 447.27 ha by land surveying, the highest of it belongs to Saveh with 279.25 ha, and the greater length of the river in Saveh is one of the reasons for the increase in the area of P. euphratica fields in this city. There are the P. euphratica fields at an altitude between 1650 m below and 1900 m above sea level and mostly at a distance of fewer than 200 m from the river in all aspects with a slope of less than 8%. In general, P. euphratica fields of the province are established in light to semi-heavy soil texture in acidity between 7.2 - 8.3 with electrical conductivity (EC) less than 1 dS m−1. The findings of the research can play an effective role in the modification, protection, and restoration of the P. euphratica fields site in the degraded areas. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Euphrates poplar, distance from the river, physiography, physical and chemical properties of soil | ||
| مراجع | ||
|
ثابتی، ح.، 1387. جنگلها، درختان و درختچه‌های ایران. انتشارات دانشگاه یزد، یزد، 886 صفحه.
جعفری، م.، 1385. احیای مناطق خشک و بیابانی. انتشارات دانشگاه تهران، تهران، 248 صفحه.
سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان مرکزی، 1397. گزارش سنتز مطالعات آمایش استان مرکزی. 335 صفحه.
سپهری، ع. و بزرگمهر، ع.، 1382. بررسی اکولوژیکی عوامل خاکی مؤثر در پراکنش پده در حاشیه رودخانه تجن. مجله بیابان، 8 (1): 103-88.
شرکت سهامی آب منطقه‌ای مرکزی، 1397. آمار و اطلاعات. اطلاعات آماری استان.
فخیره، ا.، شعیبی، م. و روحی مقدم، ع.ا.، 1392. بررسی ویژگی‌های رویشگاهی گونه پده در دشت سیستان. مجموعه مقالات اولین همایش ملی مدیریت منابع طبیعی، دانشگاه گنبد کاووس، 8 اسفند، 6 صفحه.
کلاگری، م.، 1376. بررسی جوامع پده (Populus euphratica Oliv.) در حاشیه رودخانه کارون. پژوهش و سازندگی، 35(2): 25-20.
کلاگری، م.، 1397. ویژگی‌های اکولوژیکی گونه صنوبر پده در رویشگاه‌های طبیعی کشور و امکان استفاده از آن در زراعت چوب. طبیعت ایران، 3(1): 30-22.
کلاگری، م.، جوانشیر، ک.، زبیری، م. و مدیررحمتی، ع.ر.، 1379. بررسی جوامع پده در حاشیه رودخانه کارون. تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 4(1): 52-25.
کلاگری، م.، قاسمی، ر. و باقری، ر.، 1389. مقایسه ویژگی‌های رویشی پروونانس‌های پده (Populus euphratica Oliv.) در خزانه آزمایشی کرج. تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 18(1):76-69.
مدیررحمتی، ع.ر. و همتی، ا.، 1372. مونوگرافی گونه پده (Populus euphratica Oliv.). پژوهش و سازندگی، 18(5): 51-44.
مرکز آمار ایران، 1399. سامانه سالنامه آماری. سالنامه آماری استان مرکزی، فصل اول، سرزمین و آب‌و‌هوا، 52 صفحه.
معصومی، ع.ا.، اسدی، م. و همتی، ا.، 1390. فلور ایران: شماره 74، تیره بید (Salicaceae). مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، 92 صفحه.
همتی، ا. و مدیررحمتی، ع.ر.، 1373. ترجمه نگرشی کوتاه به خصوصیات گونه پده. از ویارت، م. مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، 14 صفحه. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 207 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 304 |
||