اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات284
تعداد نشریات سازمان82
تعداد شماره‌ها3,050
تعداد مقالات34,082
تعداد مشاهده مقاله46,555,352
تعداد دریافت فایل اصل مقاله77,607,024
شهبازی, خسرو, پرویزی, یحیی, کله هوئی, مهین. (1401). عوامل مورفومتریک گسترش فرسایش خندقی و پهنه‌بندی اقلیمی آن در استان کرمانشاه. سامانه مدیریت نشریات علمی, 14(4), 528-548. doi: 10.22092/ijwmse.2022.356146.1919
خسرو شهبازی; یحیی پرویزی; مهین کله هوئی. "عوامل مورفومتریک گسترش فرسایش خندقی و پهنه‌بندی اقلیمی آن در استان کرمانشاه". سامانه مدیریت نشریات علمی, 14, 4, 1401, 528-548. doi: 10.22092/ijwmse.2022.356146.1919
شهبازی, خسرو, پرویزی, یحیی, کله هوئی, مهین. (1401). 'عوامل مورفومتریک گسترش فرسایش خندقی و پهنه‌بندی اقلیمی آن در استان کرمانشاه', سامانه مدیریت نشریات علمی, 14(4), pp. 528-548. doi: 10.22092/ijwmse.2022.356146.1919
شهبازی, خسرو, پرویزی, یحیی, کله هوئی, مهین. عوامل مورفومتریک گسترش فرسایش خندقی و پهنه‌بندی اقلیمی آن در استان کرمانشاه. سامانه مدیریت نشریات علمی, 1401; 14(4): 528-548. doi: 10.22092/ijwmse.2022.356146.1919

عوامل مورفومتریک گسترش فرسایش خندقی و پهنه‌بندی اقلیمی آن در استان کرمانشاه

مهندسی و مدیریت آبخیز
مقاله 8، دوره 14، شماره 4، دی 1401، صفحه 528-548    اصل مقاله (2.11 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22092/ijwmse.2022.356146.1919
نویسندگان
خسرو شهبازی* 1؛ یحیی پرویزی2؛ مهین کله هوئی3
1دانشیار مؤسسه تحقیقات جنگل و مرتع، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
2دانشیار پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
3دانشجوی دکتری، علوم و مهندسی آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس
چکیده
فرسایش خندقی سهم زیادی در تخریب سرزمین دارد. بنابراین، شناسایی عوامل تشدیدکننده و پیش‌بینی مناطق حساس به آن امری ضروری است. تحقیق حاضر، با هدف تعیین توزیع مکانی و اقلیمی عرصه‌های خندقی در استان کرمانشاه و شناخت ویژگی‌های مورفولوژیک و عوامل اصلی گسترش آن‌ها انجام شده است. ابتدا، با استفاده از عکس‌های هوایی 1:20000 و 1:50000، مناطق عمدتاً خندقی استان مشخص و سپس، این اطلاعات با استفاده از عملیات میدانی تصحیح شد. محدوده‌های اقلیمی مناطق خندقی، با استفاده از نقشه‌های موجود و به‌روش دومارتن اصلاح‌­شده مشخص شد. در هر اقلیم یک تا سه منطقه خندقی به‌عنوان هدف تعیین و در هر یک از آن‌ها یک خندق معرف و دو تکرار شناسایی و با عملیات میدانی و بازدید میدانی شناسنامه خندق‌ها تکمیل شد. این مشخصات شامل موقعیت، تیپ اراضی، ابعاد در سر بالاکند در فواصل 25، 50 و 75 درصد از بالاکند، طول، نیم‌رخ و پلان عمومی خندق بوده است. نتایج نشان داد که حدود 17 درصد استان تحت تاثیر فرسایش خندقی قرار دارد. خندق‌­ها در هشت اقلیم استان و عمدتاً در تیپ اراضی تپه و دشت‌های دامنه‌ای و عمدتاً با مقطع ذوزنقه‌ای و پلان عمومی پنجه‌ای و نیم‌رخ پیشانی عمودی و در سازندهای تبخیری گروه فارس پراکنش دارند. پهنه‌های خندقی سرفیروزآباد، سومار و جبارآباد بیشترین میانگین عرض بالا، پایین و عمق خندق را در میان سایر پهنه‌های خندقی دارند. در بین عوامل موثر در ایجاد و گسترش خندق، می‌توان به شدت بارندگی، شیب، فرسایش‌پذیری خاک به‌عنوان عوامل طبیعی و تخریب پوشش گیاهی بالادست حوضه، تغییر کاربری و بهره‌برداری نامناسب به‌عنوان عوامل انسانی در گسترش فرسایش خندقی اشاره داشت.
کلیدواژه‌ها
پهنه‌های خندقی؛ تغییر کاربری؛ توزیع مکانی؛ عوامل انسانی؛ عوامل طبیعی
عنوان مقاله [English]
Morphometric factors affecting gully erosion development and its climatic zoning in Kermanshah Province, Iran
نویسندگان [English]
Khosrw Shahbazi1؛ yahya parvizi2؛ Mahin Kalehhouei3
1Associate Professor, Forest and Rangeland Research Institute, AREEO, Tehran, Iran
2Associate Professor Soil Conservation And Watershed Management Research Institute, AREEO, Tehran, Iran
3PhD Student, Department of Watershed Management Engineering, Faculty of Natural Resources, Tarbiat Modares University
چکیده [English]
Gully erosion contributes severe land degradation. It is therefore, necessary to identify the aggravating factors and to provide for sensitive areas to gully development. The aim of this study was to determine the spatial and climatic distribution of gully in Kermanshah Province, Iran and to identify the morphological characteristics and the main factors of their development. First, using 1: 20,000 and 1: 50,000 aerial photographs, the predominantly gully areas of the province were identified and then this information was corrected using field suevey. The climatic zones of the gully areas are identified using existing maps and modified by the Domarten Method. In each climate, one to three gully areas were identified as targets and in each of them a gully was identified and two replications were identified. The gully chanel chrectreristices were location, landuse, dimensions at the head-cut, intervals of 25, 50 and 75%, slope, width, length and cross section. The results showed that 17% of areas in the Kermanshah Province was affecterd by gully erosion comprising eight sub-climate classes. Dominat topographic conditions of gullies were developed at hilly and gentle plain areas with Trapezoidal cross section. The cross section indicated deep and V-shaped gully in marl formations (Fars group). These areas included Sarfiroozabad, Somar and Jabbarabad where most of gully measures were deeper and wider than other parts. Among the effective factors in creating and expanding the gully, we can mention heavy rainfall, slope, soil erodibility and destruction of vegetation upstream of the basin as natural factors and change of land use and improper exploitation as human factors in developing gully erosion.
کلیدواژه‌ها [English]
Gully areas, Human factors, Land use change, Natural factors, Spatial distribution
مراجع
  1. Ahmadi, H. 2006. Applied geomorphology (water erosion). University of Tehran Press, 688 pages (in Persian).
  2. Ahmadi, H. 2011. Applied geomorphology (water erosion), University of Tehran Press, Fifth Edition, 688 pages (in Persian).
  3. Balandeh, N., A. Ahmadi, R. Sukuti and S. Darbandi. 2013. Determining the topographic threshold conditions for the expansion of trench erosion using geographic information system, case study: Reihanlu Watershed, West Azerbaijan. Applied Soil Research, 1(2): 1-15 (in Persian).
  4. Conoscenti, C.V., M. Agnesi, N. Cama, A. Caraballo-Arias and E. Rotigliano. 2018. Assessment of gully erosion susceptibility using multivariate adaptive regression splines and ac-counting for terrain connectivity. Land Degradation Development, 29(3): 724-736.
  5. Diaz, R.P., M.A. Sanleandro, F.B. Sanchez and H. Faulkner. 2006. The causes of piping in a set of abandoned agricultural terraces in southeast Spain. Catena, 17: 233-245.
  6. Ebrahimi, M. 2018. Identification of causes of the occurrence of gully erosion with emphasis on soil-related factors, case study: Agh Imam Watershed. Journal of Soil and Water Resources Conservation, 7(2): 1-13 (in Persian).
  7. Ghezelsofloo, A., M. Maghrebi and F. Daroughe. 2018. Identification of expansion rate in active gullies using remote sensing. Journal of Water and Sustainable Development, 5(1): 67-72 (in Persian).
  8. Heshmati, M., H. Peyrovan, M. Gheitury, M. Ahmadi Molaverdi and A. Moradpour. 2021. Investigating marl formation and their dominant land use and erosion in Kermanshah Province. Geography and Environmental Sustainability, 10(4): 53-72 (in Persian).
  9. Imeson, A.C. and F.J.P.M. Kwaad. 1980. Gully types and gully predication. Geografisch Tijdschrift, 14(5): 430-441.
  10. Jalili, K., M. Hadidi and A. Jalili. 2009. Climate zonation of Kermanshah Province in 1: 50,000 scale using Embereger and Revised De Martonne methods. Research Final Report, Jihad Daneshgahi, Kermanshah, Iran (in Persian).
  11. Karam, A., M. Ranjbar, M. Eftekhari and N.A.N. Yaghoob. 2014. Classification of morph climatic zones of Kermanshah Province using cluster analysis method. Geography, 13 (39): 234-255 (in Persian).
  12. 12. Khazayi, M., Shafeie and A. Molaei. 2012. Study of the factors affecting gully erosion development. Iranian journal of Soil Research (Formerly Soil and Water Sciences), 26(2): 153-163 (in Persian).
  13. Kompani-Zare, M., M. Soufi, H. Hamzehzarghani and M. Dehghani. 2011. The effect of some watershed, soil characteristics and morphometric factors on the relationship between the gully volume and length in Fars Province, Iran. Catena. 86: 150-159.
  14. Marden, M., G. Arnold, A. Seymour and R. Hambling. 2012. History and distribution of steepland gullies in response to land use change, east coast region, north island, New Zealand. Geomorphology, 153: 81-90.
  15. Morgan, R.P.C., J.N. Quinton, R.E. Smith, G. Govers, J.W.A. Poesen, K. Auerswald, G. Chisci, D. Torri and M.E. Styczen. 1998. The European Soil Erosion Model (EUROSEM): a dynamic approach for predicting sediment transport from fields and small catchments. Earth Surface Processes Land, 23: 527-544.
  16. Nekouiemehr, M., S.N. Emami, R. Raisian, M. Soufi and M. Goodarzi. 2011. Investigation of morpho-climatic characteristics of gullies in order ‎to classify‏ ‏regions affected by gully erosion in Chaharmahal and ‎Bakhtiary Province. Watershed Engineering and Management, 3(1): 48-56.
  17. Nyssen, J. 2001. Erosion processes and soil conservation in a tropical mountain catchment under threat of anthropogenic desertification, a case study from Northern Ethiopia. PhD Thesis, Katholieke University Leuven, 121 pages.
  18. Parkner, T., M. Page, M. Marden and T. Marutani. 2007. Gully systems under undisturbed indigenous forest, east coast region, New Zealand. Geomorphology, 84(3-4): 241-253.
  19. Posesen, J., J. Nachtorgale and G. Verstrac. 2003. Gully erosion and environmental change: importance and research needs. Catena 50: 91-133.
  20. Rahi, G.H., A. Kavian, K. Soleimani and H. Pourghasemi. 2021. Effect of topographic threshold conditions for gully head development in different use, case study: Boushehr Province. Journal of Range and Watershed Management, 47(1): 69-81.
  21. Rey, F. 2003. Influence of vegetation distribution on sediment yield in forested marly gullies. Catena, 50(2-4): 549– 562.
  22. Roblesa, C. M. 2010. Factors related to gully erosion in woody encroachment in south-eastern Australia. Catena, 83(2-3): 148-157.
  23. Shirani, K. 2021. Gully erosion mapping and susceptibility assessment using statistical and probabilistic methods. Journal of Water and Soil Science, 25(2):151-174.
  24. Soleimanpour, M., B. Hedayati, M. Sufi and H. Ahmadi. 2015. Determining the threshold of factors affecting the longitudinal expansion of gullies using data mining techniques in Mahour Milati region of Fars Province. Iranian Watershed Engineering Sciences, 9(29): 47-57.
  25. Solomon Ehiz, O. and U.N. Omougbo. 2013. Evaluating factors responsible for gully development at the University of Bennin. Journal of Emerging Trend in Engineering and Applied Science, 4: 707-713.
  26. Soufi, M., M. Zanjani Jam, R. Bayat, A. Gomrokchi and A. Dargahi. 2011. A survey on the morpho-climatic characteristics of gullies in Ghazvin Province. Research Final Report, Soil Conservation and Watershed Management Research Institute, Tehran, 131 pages (in Persian).
  27. Svoray, S. and H. Markovitch. 2009. Catchment scale analysis of the effect of topography, tillage direction and unpaved roads on ephemeral gully incision. Earth Surface Processes and Landforms, 34: 1970–1984.
  28. Valentin, C., J. Poesen and G. Li. 2005. Gully erosion: impacts, factors and control. Catena, 63: 132–153.
  29. Vente, J.D., J. Poesen, G. Verstraeten, A.V. Rompaey and G. Govers. 2008. Spatially distributed modeling of soil erosion and sediment yield at regional scales in Spain. Global and Planetary Change, 60: 393–415.
  30. Wani, P.P. and R. Sudi. 2006. Gully control in SAT Watershed. International Crops Research Institute for the Semi-Arid Tropics, SAT, 2(1): 1-22.
  31. Zanjani, J.M., M. Soufi, R. Bayat and M. Rasouli. 2013. Investigation on morpho-climatic characteristics of gullies in order to classify gully affected regions in Zanjan Province, Iran. Watershed Management Research, 26(2): 1-10.
  32. Zarei, H., A. Najafinejad, M. Hosseinalizadeh and K. Alipour. 2018. Efficiency assessment of the EGEM to estimate gully erosion in Iky-Aghzly Watershed of Golestan Province. Journal of Water and Soil Conservation, 24(5): 147-162.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 419
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 289


counter
سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب