| تعداد نشریات | 284 |
| تعداد نشریات سازمان | 82 |
| تعداد شماره‌ها | 3,081 |
| تعداد مقالات | 34,377 |
| تعداد مشاهده مقاله | 48,018,793 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 78,930,366 |
مقایسه مدلهای MPSIAC1، هیدروفیزیکی2 و EPM3 در تخمین فرسایش و بار رسوب با استفاده ازGIS4 (مطالعه موردی حوزه آبخیز نوژیان) | ||
| پژوهش های خاک | ||
| دوره 19، شماره 1، خرداد 1384، صفحه 61-76 اصل مقاله (3.1 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22092/ijsr.2005.127372 | ||
| نویسندگان | ||
| مسعود داوری1؛ حسینعلی بهرامی2؛ جمال قدوسی3؛ ناصر طهماسبی‌پور* 4 | ||
| 1دانشجوی دکتری، استادیار گروه خاکشناسی دانشگاه تربیت مدرس | ||
| 2استادیار گروه خاکشناسی دانشگاه تربیت مدرس | ||
| 3استادیار پژوهش مرکز تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری | ||
| 4عضو هیئت علمی دانشگاه لرستان | ||
| چکیده | ||
| فرسایش خاک را می‌توان به عنوان یکی از مهمترین موانع دستیابی به توسعه کشاورزی پایدار و منابع طبیعی دانست. رسوبات ناشی از فرسایش حوزه‌های آبخیز علاوه بر هدر رفت خاک و کاهش حاصلخیزی آن موجب کاهش کیفیت آب شده و عمر مفید سدها را به دلیل انباشت رسوبات در مخزن آنها به مخاطره می‌اندازد. حوزه آبخیز نوژیان که در استان لرستان واقع شده دارای ویژگیهای توپوگرافی، اقلیمی و سازندهای زمین‌شناسی خاصی می‌باشد که در ایجاد فرسایش و تولید رسوب نقش اساسی دارند. با توجه به موارد فوق، برای ارزیابی نتایج حاصل از بکار گیری مدلهای تجربی، به عنوان منطقه تحقیق انتخاب گردیده و فرسایش و رسوب حوزه از نظر کیفی و کمی با استفاده از مدلهای MPSIAC، هیدروفیزیکی و EPM در محیط GIS مورد ارزیابی قرار گرفته است. در این راستا برای اجرای مدلهای انتخاب شده، پس از ورود لایه‌های اطلاعاتی به محیط GIS و وزن‌دهی آنها، از تلفیق این لایه‌ها در دو مدل EPM و MPSIAC به ترتیب 278 و 527 واحد همگن تفکیک گردیده سپس شدت فرسایش و تولید رسوب در این واحدهای همگن محاسبه شده است. به طوری که میزان رسوب برآورد شده با استفاده از مدلهای EPM و MPSIAC به ترتیب 9/4308 و 01/1439 ty-1km-2 بدست آمد. برای تخمین بار رسوب با استفاده از مدل هیدروفیزیکی، حوزه آبخیز نوژیان بر اساس روش کار به شش واحد هیدرولوژیکی تقسیم و میزان تولید رسوب در آنها برآورد گردید. میزان تولید رسوب برآورد شده با استفاده از مدل هیدروفیزیکی حدود 1/2536 ty-1km-2 بوده است. به منظور مقایسه نتایج، میزان رسوب اندازه‌گیری شده در ایستگاه هیدرومتری کشور (واقع در ایستگاه راه آهن روستای کشور) که حدود 2389 ty-1km-2 می‌باشد به عنوان سطح مقایسه در نظر گرفته شد. نتایج این تحقیق نشانگر این است که مقدار رسوب برآورد شده با استفاده از مدلهای EPM و MPSIAC نسبت به آمــار رسوب به ترتیب 8/1 و 6/0 برابر است. در حالی که رسوب برآورد شده توسط مدل هیدروفیزیکی با نسبت 06/1 در مقایسه با دو مدل دیگر از دقت بیشتری برخوردار است. نتیجه بررسی‌های انجام شده در مورد اختلافهای موجود بیانگر این واقعیت است که کالیبره کردن مدلهای تجربی از طریق اصلاح نارساییهای موجود در آنها در تطبیق با شرایط خارج از محل ابداع آنها امری ضروری و گریزناپذیر است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| فرسایش خاک؛ رسوبدهی؛ واحدهای همگن؛ واحد هیدرولوژیکی؛ MPSIAC؛ EPM؛ هیدروفیزیکی؛ GIS | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Comparing MPSIAC, Hydrophysical and EPM Models for Soil Erosion Rate and Sediment Yield Estimation Using GIS: (A Case Study in Nojian Watershed) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| M. Davari1؛ A. Bahrami2؛ J. Ghoddousi3؛ N. Tahmasebi Pour4 | ||
| 1PhD student, Tarbiat Modarres University | ||
| 2Assistant Professor, Tarbiat Modarres University | ||
| 3Research Assistant, Soil Conservation and Watershed Management Research Center | ||
| 4Researcher, Lorestan University, respectively | ||
| چکیده [English] | ||
| Soil erosion can be considered as one of the most important obstacles in the way of sustainable development of agriculture and natural resources. The sediment from the erosion of watersheds, in addition to soil loss and decline in soil fertility, causes the reduction of water quality and endangers the effective life of reservoirs because of sedimentation. The Nojian watershed, located in Lorestan province, has physiographic and topographic features with specific geological formations that have a basic role in soil erosion and sediment yield pProcesses. Thus, to assess the results of empirical models, this watershed was selected as research area. In this investigation, the erosion and sediment yield of watershed was evaluated qualitatively and quantitatively by using MPSIAC (modified Pacific Southwest Inter-Agency Committee), EPM (Erosion Potential Method) and Hydrophysical models in the program of GIS. To run the selected model, after introducing the information layers into the GIS program and combining the layers in MPSIAC and EPM models, the given catchments were divided into 527 and 278 homogeneous units, respectively. Then, erosion rate and sediment yield were estimated in these homogeneous units. The amounts of sediment yield were estimated to be 1465348.1 and 489372.2 t/y by using MPSIAC and EPM models. For estimating sediment yield by Hydrophysical model, Nojian watershed was divided into 6 hydrological units based on method and amount of sediment that were estimated in these units. The amount of sediment estimated by using Hydrophysical model was 862470.1 t/y. For comparison of the models results, a figure of 81240 t/y, or the amount of sediment measured in hydrometric station was considered as the control level. The outcome of the research showed that estimating sediment by using EPM and MPSIAC models were 1.8 and 0.6 times those of measured amounts, respectively. On the other hand, estimating sediment yield by Hydrophysical model was more accurate as it was only 1.06 times the measured amounts. The results of the assessment on observed differences show that calibration of the empirical models is needed first to resolve the limitation of the models with regard to the existing conditions of the watersheds. Otherwise, the use of the models cannot yield accurate results. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Water erosion؛ Erosion models, Sediment yield؛ Erosion Potential Method؛ Modified Pacific Southwest Inter-Agency Committee, Hydrophysical model | ||
| مراجع | ||
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 379 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 330 |
||