1دانشجوی دکتری گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری.
2استاد گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری.
3دانشیار گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری.
4عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات برنج کشور، سازمان تحقیقات ترویج و آموزش کشاورزی، رشت، ایران.
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی اثرات مدیریت آبیاری بر روی مقدار آب مورد نیاز مزرعه برنج و ضریبگیاهی در کشت اول دو رقم هاشمی و کوهسار در شرایط مزرعه در شهرستان محمودآباد در استان مازندران بود. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در دو سال زراعی 96-1395 و97-1396 انجامشد. مقدار آب مورد نیاز مزرعه (از نشاءکاری تا برداشت) و ضریبگیاهی این دو رقم در دو سامانه کشت سنتی غرقابی و مدیریت کشت فشرده برنج مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در کشت نخست، مقدار میانگین دوساله آب مورد نیاز مزرعه برای رقم های کوهسار و هاشمی در سامانهی مدیریت کشت فشردهی برنج به ترتیب 534 و556 و برای سامانهی سنتی غرقابی 623 و 632 میلیمتر بود. مقدار آب مورد نیاز مزرعه در کشت سنتی غرقابی نیز به میزان 13/1% در سامانهی مدیریت کشت فشردهی برنج کاهش یافت. مقادیر ضریبگیاهی بر پایهی تبخیر- تعرق مرجع از روش تشتک تبخیر برای فازهای سهگانهی رویشی، زایشی و رسیدن، برای سامانهی سنتی غرقاب در کشت اول برای رقم کوهسار به ترتیب از راست به چپ برابر با (1/14-1/129 -0/92) و هاشمی (1/18-1/32-0/92) بهدست آمد. طبق نتایج بهدست آمده میتوان دریافت که بهکارگیری سامانهی کشت فشردهی برنج باعث صرفهجویی قابل ملاحظهای در مصرف آب شالیزار میشود. لذا با توجه به کمبود آب در کشور، میتوان از این روش به عنوان یکی از راهکارهای سازگاری با کمآبی در مناطق برنجخیز بهره برد.
Estimation of Water Requirement and Crop Coefficients of Rice Cultivars Kuhsar and Hashemi in Different Cultivation Systems
نویسندگان [English]
Norollah Jalali1؛ Ali Shahnazari2؛ MZ Ahamadi2؛ Mojtaba Khoshravesh3؛ Mojtaba Rezaie4
1PhD Student, Water Engineering Department, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University.
2Professor, Water Engineering Department, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University.
3Associate Professor, Water Engineering Department, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University
4Research Instructor, Rice Research Institute of Iran, Rasht, Iran.
چکیده [English]
The purpose of this study was to investigate the effects of irrigation management on water requirement and crop coefficient of Hashemi and Kuhsar cultivars in the first crop. This experiment was carried out in Mahmoudabad District of Mazandaran Province in Iran in the form of factorial in a randomized complete block design, in two growing seasons of 2016-2018. The water requirements for the fields (from transplanting to harvest) and the crop coefficient of these two cultivars were studied in two systems of traditional flooding and system of rice intensification (SRI). The results showed that, in the first crop, the two-year average water requirements of Kohsar and Hashemi in SRI were 534 and 556 mm and for the traditional flooding system 623 and 632 mm, respectively. The water required by the farm in traditional flooding decreased by 13.1% in the SRI. Based on reference evapotranspiration using pan evaporation method for the three stages of vegetative, reproductive, and maturing, crop coefficient values for the flooding system for Kuhsar were, respectively, 1.14, 1.29, and 0.92; and for Hashemi, they were 1.18, 1.32, and 0.92. According to the obtained results, SRI causes significant savings in paddy water consumption, therefore, it is suggested that, due to water shortage in the country, this method be used as one of the adaptation strategies in rice fields.
کلیدواژهها [English]
Paddy fields, Reference evapotranspiration, Pan Evaporation method, Traditional rice cultivation
اسدی، ر. و م. نصیری. 1388. بررسی تعیین آب مصرفی برنج لاین 7328 با روش لایسیمتری و کرتهای کنترلشده و مقایسه آن با مدل های تجربی. شماره طرح (پروژه): ۰۲۸-۷۹-۱۸-۱۲۰ کد: ۳۲۲۸۵. معاونت موسسه برنج آمل
اکبری نودهی، د. 1389. برآورد ضریب تشت تبخیر به منظور محاسبه تبخیر- تعرق ( مطالعه موردی ایستگاه سینوپتیک ساری). مجله پژوهش در علوم زراعی. سال دوم. شماره 7
باقری، م. نیکنامی، م. و ح. شعبانعلی فمی . 1393. راهکارها و گزینههای نوین بهرهبرداری از منابع آب کشاورزی جهت مقابله با خشکسالی. دومین همایش ملی مدیریت آب در مزرعه. کرج.
بابایی، م. مشعل، م. شاهنظری، ع. و ب. آزادگان . 1398. مقایسه نیازآبی و ضریبگیاهی کشتهای اول و دوم برنج رقم طارم هاشمی (منطقهی خزرآباد). فصلنامه علمی پژوهشی مهندسی آبیاری و آب ایران. سال (9). شماره (35). ص: 159.
پیرمرادیان، ن. ذکری، ف. رضایی، م. و و. عبدالهی . 1392. استخراج ضرایب گیاهی سه رقم برنج بر پایهی روش برآورد تبخیر-تعرق در منطقه رشت، مجلهی تحقیقات غلات. سال (3)، شمارهی (2). ص: 106-95.
پوریزدانخواه، ه. رضویپور، ت. خالدیان، م. و م. رضایی . 1393. تعیین ضریبگیاهی برنج، رقم بینام و خزر با استفاده از لایسیمتر و کرتهای کنترلشده در منطقه رشت. نشریه بومشناسی کشاورزی. جلد (6). شماره (2). ص: 249-238.
تقوی قاسمخیلی، ف. و ه.ا.پیردشتی. 1395. ارزیابی پذیرش سیستم مدیریت فشرده کشت برنج (SRI) و اثرات آن بر عملکرد برنج. هفدهمین همایش ملی برنج کشور. دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری-پژوهشکده ژنتیک و زیستفناوری طبرستان
جلالی کوتنایی، ن. 1394. تجهیز، نوسازی و یکپارچه سازی اراضی شالیزاری. موسسه آموزش عالی علمی کاربردی جهاد کشاورزی. کتاب. شابک 3-30-6570-600-978
جلالی کوتنایی، ن. ناصری، ع. ع. و ج. سلحشور . 1387. برآورد ضریبگیاهی (Kc) برنج (مطالعه موردی رقم طارم) توسط لایسیمتر و N-Type در شهرستان محمودآباد. دومین همایش ملی مدیریت شبکههای آبیاری و زهکشی. دانشگاه شهید چمران اهواز.
غلامی سفیدکوهی، م.ع. باقری خلیلی، ز. و ا. قلعه نوی. 1399. بررسی تبخیر-تعرق واقعی و ضرایب گیاهی برنج ارقام هاشمی و شیرودی در شهرستان ساری. نشریه پژوهش آب در کشاورزی / ب / جلد(34). شماره (4).
فرشی، ع.ا. شریعتی، م.ر. وجاراللهی، ر. قائمی، م.ر. شهابیفر، م. و م.م. تولایی . 1376. برآورد آب موردنیاز گیاهان عمدهی زراعی و باغی کشور. جلد (1). گیاهان زراعی.
مدبری، ه. میر لطیفی، س.م. و م.ع. غلامی. 1393. تعیین تبخیر- تعرق و ضریب گیاهی ارقام هاشمی و خزر برنج در دشت مرداب ( گیلان). مجله علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی. علوم آب و خاک. سال (18). شماره (67).
Allen, R. G. Pereira, L. S. Raes, D. and M. Smith. (1998). Crop evapotranspiration-Guidelines for computing crop water requirements-FAO Irrigation and drainage paper 56. Fao. Rome. 300(9). D05109.
Xinchun, C. Mengyang, W. Rui, S. La, Z. Dan, C. Guangcheng, S. and T. Shuhai. (2018). Water footprint assessment for crop production based on field measurements: a case study of irrigated paddy rice in East China. Science of the Total Environment. 610. 84-93.
The Food and Agriculture organization (2019).http://www.fao.org/faostat/en/#data/QC/visualize
Hidayah, S. Agustina, D.A. and M.D. Joubert. (2008). Intermittent irrigation in system of rice intensification potential as an adaptation and mitigation option of negative impacts of rice cultivation in irrigated paddy field. Indonesia.
Hofste, R.W. Reig, P. and T. Schleifer. (2019). 17 Countries, Home to One-Quarter of the World's Population, Face Extremely High Water Stress.
Kuo, S.F. Ho, S.S. and C.W. Liu. (2006). Estimation irrigation water requirements with derived crop coefficients for upland and paddy crops in ChiaNan Irrigation Association, Taiwan. Agricultural water management. 82(3). 433-451.
Shah, M. Bhatti, M. and J. JENSEN.(1986). “Crop coefficient over a rice field in the central plain of Thailand”. Field Crops Research. 13: 251-256. ISSN: 0378-4290.
Toyoda, H. (1981). Irrigation, Irrigation and drainage course, Tsukuba international agricultural training center. Japan international cooperation agency. JICA.
Tyagi, N. Sharma, D. and S. LUTHRA. (2000). “Determination of evapotranspiration and crop coefficients of rice and sunflower with lysimeter”, Agricultural water management. 45(1): 41-54. ISSN: 0378-3774.
Yu, W. Li, Z. QingYu, J. and W.Y. Yu .(2017). Water use efficiency of a rice paddy field in liaohe delta, northeast china. agricultural water management. 187. 222-231.
Walaa, Y. Nashar,eman, E. and A.Hussien. (2013). Estimating the potential evapo-transpiration and Crop coefficient from climatic data in Middle Delta of Egypt. Alexandria Engineering Journal. 52. 35-42
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 1,158
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 575
سامانه مدیریت نشریات علمی. طراحی و پیاده سازی از سیناوب
