| تعداد نشریات | 286 |
| تعداد نشریات سازمان | 84 |
| تعداد شماره‌ها | 2,996 |
| تعداد مقالات | 33,568 |
| تعداد مشاهده مقاله | 44,197,595 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 20,557,079 |
تأثیر برنامه‌ریزی آبیاری بر شاخص‌های بهره‌وری آب، مطالعه موردی: دشت نیشابور | ||
| پژوهش آب در کشاورزی | ||
| مقاله 1، دوره 26، شماره 2، شهریور 1391، صفحه 129-142 اصل مقاله (375.8 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22092/jwra.2012.118961 | ||
| نویسندگان | ||
| سید ابوالقاسم حقایقی مقدم* 1؛ مسعود فرزام نیا2 | ||
| 1دانشجوی دکتری مهندسی آب و مربی پژوهشی بخش فنی و مهندسی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی؛ | ||
| 2مرکز تحقیقات کشاورزی اصفهان | ||
| چکیده | ||
| در این پژوهش، اثر مدیریت رایج آبیاری بر اجزای بیلان آب و شاخص‌های مختلف بهره وری آب در مزارع گندم، جو، چغندرقند، پنبه، ذرت علوفه‌ای و گوجه فرنگی در دشت نیشابور با استفاده از مدل SWAP بررسی گردید و تأثیر اعمال سناریوی برنامه‌ریزی آبیاری بر کاهش برداشت از منابع آب زیرزمینی تخمین زده شد. نتایج نشان داد که در شرایط مدیریت آبیاری فعلی زارعین، تبخیر از سطح خاک موجب کاهش بهره‌وری آب از WPT (عملکرد به تعرق) به WPET (عملکرد به تبخیر و تعرق) گردید. کاهش بهره‌وری آب به دلیل تبخیر برای مزارع گندم، جو، چغندرقند، پنبه، ذرت علوفه‌ای و گوجه فرنگی به ترتیب به اندازه 24، 26، 27، 21، 8 و 16 درصد بود. کاهش بهره‌وری آب به دلیل نفوذ عمقی، از WPETQ (عملکرد به تبخیر و تعرق و نفوذ عمقی) در مقایسه با WPETشدیدتر بود به طوری که مقدار WPETQ به اندازه 50، 44، 33، 37، 14 و 56 درصد به ترتیب برای مزارع فوق در مقایسه با WPET کاهش نشان داد. نتایج شبیه‌سازی با مدل در حالت آبیاری برنامه‌ریزی شده نشان داد که مقدار آبیاری در طول فصل رشد برای دست یافتن به حداکثر عملکرد گندم، جو، چغندرقند، پنبه، ذرت علوفه‌ای و گوجه فرنگی به ترتیب معادل 520، 440، 1010، 930، 870 و 1050 میلیمتر است. انجام آبیاری برنامه‌ریزی شده می‌تواند موجب 26% کاهش در مقدار آبیاری در مقایسه با شرایط رایج زارعین گردیده و مقدار بهره‌وری آب (WPI) را به میزان 2/1 کیلوگرم بر متر مکعب برای گندم، 7/0 برای جو، 6/1 برای چغندرقند، 7/6 برای ذرت علوفه‌ای و 3/8 برای گوجه فرنگی افزایش دهد. با توجه به سطح زیر کشت شش محصول عمده دشت نیشابور (هشتاد هزار هکتار)، مقدار کاهش در برداشت از منابع آب زیرزمینی به دلیل اجرای برنامه بهینه آبیاری حدود 165 میلیون متر مکعب تخمین زده می‌شود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تبخیر از سطح خاک؛ نفوذ عمقی؛ مصرف بهینه آب؛ شبیه سازی با مدلSWAP | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Effect of Irrigation Scheduling on Indicators of Water Productivity and Sustainable Management of Groundwater: Case Study in Neyshabour Plain | ||
| نویسندگان [English] | ||
| A haghayeghi moghadam1؛ m farzamniya2 | ||
| چکیده [English] | ||
| Access to fresh groundwater plays an important role in stable crop production and secure livelihood of people living in the Neyshabour plain. Decline in groundwater table and annual aquifer abstraction of more than 200 million cubic meters are the most important challenges in this plain, where about 110,000 ha of agricultural land are cultivated annually and 96% of groundwater resources are used in the agricultural sector. In this study, Soil-Water-Atmosphere-Plant (SWAP) model was calibrated and validated using measured data from six different fields located in the Neyshabour plain. For this purpose, field information and other SWAP required data were collected in the six farm conditions. Calibrated and validated SWAP model was then used to quantify the effects of existing irrigation practices on water balance components and different water productivity indicators and to determine improved irrigation schedules for wheat, barley, sugar beet, cotton, silage corn, and tomato. Estimation of the net water saving as a result of improved irrigation schedules is also discussed. The results showed that under the current irrigation practices, soil evaporation reduced WPET (Yact/ETact) over WPT (Yact/Tact) by 24%, 26%, 27%, 21%, 8% and 16% for wheat, barley, sugar beet, cotton, silage corn and tomato, respectively. The reduction in WPETQ (Yact/ETact+qbot) over WPET because of deep percolation was even higher: 50%, 44%, 33%, 37%, 14% and 56% for wheat, barley, sugar beet, cotton, silage corn and tomato, respectively. The substantial differences in WP values emphasized the need to control non-beneficial soil evaporation and deep percolation losses, and change traditional irrigation system by a more efficient one. Model simulations by improved irrigation schedule revealed that a seasonal irrigation amount of 520 mm for wheat, 440 mm for barley, 1010 mm for sugar beet, 930 mm for cotton, 870 mm for silage corn and 1050 mm for tomato would be enough to get the maximum yields. The optimized irrigation schedule uses 26% less irrigation water as compared to current irrigation practices and increases WPI (Yact/Irrig) by a factor of 1.2 for wheat, 0.7 for barley, 1.6 for sugar beet, 6.7 for silage corn and 8.3 for tomato because of reduced soil evaporation and moisture storage in the root zone. Considering the total area of cultivation of the six studied crops in the Neyshabour plain (80000 ha), it is estimated that adoption of optimal irrigation schedules can save up to 165 million m3 of water. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Soil evaporation, Deep percolation, Optimum water use, SWAP calibration and validation | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 496 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 477 |
||