| تعداد نشریات | 284 |
| تعداد نشریات سازمان | 82 |
| تعداد شماره‌ها | 3,050 |
| تعداد مقالات | 34,082 |
| تعداد مشاهده مقاله | 46,550,434 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 77,602,973 |
ارزش رجحانی گونههای مرتعی برای گوسفند ماکویی در مراتع کوهستانی کلیدداغی جلفا | ||
| علوم دامی | ||
| مقاله 1، دوره 30، شماره 117، اسفند 1396، صفحه 3-16 اصل مقاله (1.48 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22092/asj.2018.116041 | ||
| نویسندگان | ||
| جواد معتمدی* 1؛ حسن سلالی2 | ||
| 1دانشیار پژوهشی، بخش تحقیقات مرتع، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران | ||
| 2کارشناس ارشد مرتعداری اداره منابع طبیعی و آبخیزداری جلفا، ایران | ||
| چکیده | ||
| تعیین رژیم غذایی دام‌‌های چراکننده در مرتع، یکی از ملزومات اساسی مدیریت دام در مناطق مختلف آب و هوایی است. پژوهش حاضر با هدف تعیین رژیم غذایی گوسفند ماکویی در مراتع کوهستانی کلیدداغی جلفا به عنوان مراتع معرف مناطق پراکنش گوسفند ماکویی در آذربایجان شرقی انجام شد. ابتدا از یک گلۀ 300 راسی، سه راس میش بالغ (سه ساله)، انتخاب و علامت‌‌‌گذاری شدند. در مرحلۀ بعد با روش فیلمبرداری، مدت زمان چرا از هر گونه ثبت شد. سپس سهم هر گونه در ترکیب رژیم غذایی، از نسبت مدت زمان چرا بر روی هر گونه به مجموع زمان چرا از گونههای گیاهی محاسبه شد. بمنظور حذف اثر کم یا زیاد بودن سهم هر گونۀ گیاهی بر خوشخوراکی، بجای درصد خوشخوراکی از شاخص رجحان استفاده شد و با استناد به مقادیر آن، کلاس خوشخوراکی هر یک از گونههای گیاهی تعیین گردید. نتایج نشان داد ارجحیت غذایی دام‌‌ها در طول فصل چرا، به ترتیب شامل فورب‌ها، بوته‌ها و گراس‌ها میباشد. در طول دوره آزمایش، گونههای Carthamus oxyacantha، Tanacetum pinnatum، Silene aucheriana، Salvia hydrangea، Helichrysumrubicundum، Annualgrasses(BromustectorumوBromusrubens)، Festucaovina، Astragalus effusesوGaliumverumبه ترتیب بیشترین شاخص رجحان را داشتند. مقدار شاخص رجحان آنها، 4/1≤ میباشد و به عنوان گونههای کلاسІ در نظر گرفته شد. شاخص رجحان گونههای Serratulacoriacea، Centaureavirgata، Thymuskotschyanus، Astragalusonobrychis، Resedaaucheri، Centaureaxanthocephalaو Noaeamucronata 3/1-7/0 میباشد که به عنوان گیاهان کلاسΠ در نظر گرفته شد. گونههای Acanthophyllummucronatum، Artemisia sieberi، Agropyrontauri، Tucriumpolium، Acantholimonatropatanum، Stipabarbata وStachysinflata نسبت به دیگر گونهها، کمترین مقدار شاخص رجحان را داشتند (6/0≥) و به عنوان گونههای کلاسШ در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که خوشخوراکی گونهها، متناسب با تغییر در ترکیب گیاهی، در طول فصل چرا یکسان نبود. بنابراین در نظر گرفتن کلاس یکسان خوشخوراکی برای هر یک از گونهها در مراحل مختلف رشد، صحیح نمی‌‌باشد و ضرورت دارد در شرح خدمات طرح‌‌های مرتعداری به این موضوع توجه بیشتری گردد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ارزش‌رجحانی؛ خوشخوراکی؛ رژیم غذایی دام؛ گوسفند ماکویی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Preference Value of Makuyi Sheep on the Mountainous Rangelands of Kelid Daghi in Jolfa | ||
| نویسندگان [English] | ||
| J. Moatamedi1؛ H. Solaly2 | ||
| چکیده [English] | ||
| Determining the diet selection of the animals grazing on the rangeland is one of the crucial necessities of animal management in different climatic regions. The present study was carried out with the aim of ascertaining Makuyi sheep diet selection on the mountainous rangelands of Kelid Daghi in Jolfa which are representing the dispersion of Makuyi sheep in EastAzerbayjanProvince. At first, a herd of sheep with 300 animals including three mature (three-year-old) ewes was chosen and tagged. At the next stage, using video recordings, the time of grazing each plant species was confirmed, and subsequently, the values of the preference of the species at different times of the day during the grazing season were determined. The results indicated that animals’ food preference at the stages of the grazing season are forbs, shrubs, and grasses. During the time of experiment Carthamus oxyacantha, Tanacetum pinnatum, Silene aucheriana, Salvia hydrangea, Helichrysum rubicundum, Annual grasses (Bromus rubens, Bromus tectorum), Festuca ovina, Astragalus effuses and Galium verum species in order had the highest preference index. Their preference indices was ≥ 1.4 and they were considered as the Class I species. The preference index of Serratula coriacea, Centaurea virgata, Thymus kotschyanus, Astragalus onobrychis, Reseda aucheri, Centaurea xanthocephala and Noaea mucronata species were 0.7-1.3 that were considered as Class II plants. Acanthophyllum mucronatum, Artemisia sieberi, Agropyron tauri, Tucrium polium, Acantholimon atropanatum, Stipa barbata and Stachys inflataspecies had the lowest preference index (≤0.6) and were considered as the Class III plants. The results are indicative of the fact that the palatability of species would not be the same during grazing season corresponding to the change in the composition of species. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Animal Diet Selection, Makuyi Sheep, Palatability, Preference value | ||
| مراجع | ||
|
احمدی، ع.، سندگل، ع.، ساروی محسنی، م.، ارزانی، ح. و زاهدی امیری، ق.ا. (1388). بررسی رفتار چرایی و انتخاب جیره سنین مختلف گوسفند زندی (مطالعه موردی: مراتع بیابانی حوض سلطان قم). مجله مرتع، شماره 2، ص ص 245-232. ارزانی، ح. (1390). کیفیت علوفه و نیاز روزانه دام چرا کننده در مرتع (چاپ دوم)، انتشارات دانشگاه تهران، ص. 89، 90، 140. ارزانی، ح. و جعفری شلمزاری، م. (1392). چرای هدفمند دام نگرشی نوین به مدیریت پوشش گیاهی و ارتقای چشم انداز (چاپ اول)، انتشارات دانشگاه تهران، ص. 19، 20. باغستانی میبدی، ن. و ارزانی، ح. (1384). مقایسۀ خوشخوراکی گونههای مرتعی و رفتار چرایی بز در مراتع پشتکوه استان یزد. مجلۀ منابع طبیعی ایران، شماره 4، ص ص 919- 909 . حبیبیان، س.م.ر.، ارزانی، ح.، جوادی، س.ا. و حبیبیان، س.ح. (1389). مقایسۀ دو روش تعیین ارزش رجحانی گونههای مرتعی برای گوسفند در مراتع نیمه استپی استان فارس. مجلۀ مرتع، شمارۀ 2، ص ص 197- 188. حشمتی، ع.ع.، عسکری زاده، د. و فروزه، م.ر. (1392). رژیم غذایی گوسفند دالاق در مراتع قشلاقی شرق استان گلستان (مطالعه موردی: مراتع گمیشان). نشریه مرتع و آبخیزداری، شماره 2، ص ص 249-237.رئوفی‌راد، و.، ابراهیمی، ع.، ارزانی، ح. و شجاعی اسعدیه، ز. (1392). بررسی رابطۀ بین خوشخوراکی و کیفیت علوفۀ برخی گیاهان مرتعی (مطالعۀ موردی: مراتع کرسنک استان چهار محال و بختیاری). نشریۀ مرتع و آبخیزداری، شماره 1، ص ص 120- 111. شهبازیان، ر. و عرفانزاده، ر. (1392). بررسی رفتار چرایی و انتخاب جیرۀ غذایی بز نژاد مرغز استان کردستان (مطالعۀ موردی: مراتع شهرستان قروه)، نشریۀ علوم دامی، شماره 101، ص ص 61-52. طهماسبی، پ. و ابراهیمی، ع.ا. (1391). رابطه گیاه و حیوان (چاپ اول)، انتشارات دانشگاه شهرکرد، ص. 138، 139. معتمدی، جواد. (1390). ارائه مدل برآورد ظرفیت چرایی کوتاه مدت و بلند مدت برای تعادل دام و مرتع. پایان نامه دکترا، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران. معتمدی، ج. و علیزاده، آ. (1394). اکوفیزیولوژی گراسلندها و اکولوژی چرا (چاپ اول)، انتشارات دانشگاه ارومیه، ص. 309، 310. معتمدی، ج.، عبدالعلیزاده، ز. و شیدای کرکج، ا. (1395). روشهای میدانی و آزمایشگاهی در پژوهش گراسلندها و تولیدات دامی (چاپ اول)، انتشارات دانشگاه ارومیه، ص. 401، 402، 403. Altmann, J. (1974). Observational study of behaviour: sampling methods. Behaviour, 49: 227-267. Beck, J.L., Peek, J.M. and Strand, E.K. (2006). Estimates of elk summer range nutritional carrying capacity constrained by probabilities of habitat selection. Journal of Wildlife Management, 70: 283-294. Ebrahimi, A., Milotic, T. and Hoffmann, M. (2010). A herbivore grazing capacity model accounting for spatio-temporal environmental variation: A too for a more sustainable nature conservation and rangeland management. Ecological Modelling, 221:900-910. Ganskopp, D. and Bohnert, D. (2006). Do pasture-scale nutritional patterns affect cattle distribution on rangelands?. Rangeland Ecology Management, 59:189-196. Holechek, J.L., Pieper, R.D. and Herbel, C.H. (2005). Range management (principles and practices). (5nd ed.). Prentice Hall, Englewood Cliff, 587pp. Jacobs, J. (1974). Quantitative measurement of food selection. A modification of the forage ratio and Ivlev's electivity index. Oecologia, 14: 413-417. Karen, J.E., Sue, J.M. and W. Richard, J.D. (2006). Karoo Veld: Ecology and Management (1nd ed.). Briza publication, Pretoria, South Africa, 231pp. Ngwa, A.T., Pone, D.K. and Mafeni, J.M. (2000). Feed selection and dietary preferences of forage by small ruminants grazing natural pastures in the sahelian zone of Cameroon. Journal of Animal Feed Science and Technology, 88: 253-266. Richardson, F.D., Hahn, B.D. and Schoeman, S.J. (2000). Modeling nutrient utilization by livestock grazing semi-arid rangeland. In: McNamara, j.p., France, j. & Beever, D. eds., Modelling nutrient utilization in farm animals (pp: 263-280). CABI, Wallingford, UK. Rosiere, R.E., Beck, R.F. and Wallace, J.D. (1975). Cattle diets on semidesert grassland: Botanical composition, Journal of Range Management. 28(2):89-93. Stoddart, L.A., Smith, A.D. and Box, T.W. (1975). Range management. 3nd ed. , McGraw-Hill Book Company, New York, 532pp. Vallentine, J.F. (2001). Grazing management. 2nd ed. San Diego, Academic Press, 678pp. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 567 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 859 |
||