| تعداد نشریات | 284 |
| تعداد نشریات سازمان | 82 |
| تعداد شماره‌ها | 3,081 |
| تعداد مقالات | 34,377 |
| تعداد مشاهده مقاله | 48,007,715 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 78,923,562 |
اثر مصرف بهینه نیتروژن در کاهش اثر تنش خشکی بر عملکرد دانه برخی ژنوتیپ‌های گندم نان دیم | ||
| به زراعی نهال و بذر | ||
| مقاله 4، دوره 30، شماره 2، تیر 1393، صفحه 169-198 اصل مقاله (519.13 K) | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22092/sppj.2017.110544 | ||
| نویسندگان | ||
| ولی فیضی اصل* ؛ امیر فتوت؛ علیرضا آستارایی؛ امیر لکزیان؛ سیدبهمن موسوی | ||
| چکیده | ||
| این پژوهش در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی به صورت کرت‌های دو بار خرد شده با دو زمان مصرف (کل نیتروژن در پائیز و 2/3 در پائیز و 1/3 در بهار) در چهار سطح نیتروژن (صفر، 30، 60 و 90 کیلوگرم در هکتار) روی هفت ژنوتیپ گندم دیم در سه تکرار در سال زراعی 90-1389 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم مراغه به اجرا درآمد. صفات مختلف گیاهی مرتبط با تنش خشکی و تنش نیتروژن اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد شاخص حساسیت به تنش خشکی (SSI) مناسب‌ترین شاخص برای بررسی ارتباط بین تنش خشکی و مدیریت نیتروژن بود. بر اساس این شاخص مصرف 30، 60 و 90 کیلوگرم نیتروژن در هکتار توانست شدت تنش خشکی را به ترتیب 55، 88 و 64% کاهش دهد که این نسبت‌ها معادل با افزایش به ترتیب 810، 1362 و 942 کیلوگرم در هکتار عملکرد دانه بود. در محدوده مصرف بهینه اقتصادی نیتروژن (0 = ND) شاخص حساسیت تنش خشکی به کمینه مقدار خود رسید ولی در مقادیر بالاتر (0< ND) و پائین‌تر (0> ND) از آن افزایش یافت، به طوری که در محدوده پائین‌تر 4/5 برابر محدوده بالاتر بود. با کاهش هر 10 کیلوگرم نیتروژن در هکتار از مصرف بهینه اقتصادی نیتروژن، شاخص SSI، افزایش0/15 افزایش و عملکرد دانه 171 کیلوگرم در هکتار کاهش یافت. نتایج نشان داد، برای تولید عملکردهای بیش از 2500 کیلوگرم در هکتار تیمار N60 و برای عملکردهای پائین‌تر از 1900 کیلوگرم در هکتار تیمار N30 مورد نیاز بود که برای محدوده 0> ND مصرف تقسیطی و برای ND>0 مصرف پائیزی مناسب بود. در محدوده مصرف بهینه اقتصادی نیتروژن (ND=0) زمان مصرف نیتروژن تاثیر معنی داری نداشت. شاخص میانگین حسابی (MP) چهار ژنوتیپ رصد، Cereal4، آذر 2 و اوحدی و شاخص SSI سه ژنوتیپ Cereal4, Cereal2 و رصد را متحمل ترین ژنوتیپ ها شناسایی کردند. در حالی که برای کاهش اثر تنش خشکی از طریق مصرف بهینه نیتروژن، ژنوتیپ های Cereal4، Cereal2 و رصد مناسب ترین ژنوتیپ ها شناخته شدند. نتایج این پژوهش نشان داد علاوه بر این که بین تنش خشکی و مدیریت مصرف نیتروژن اثر متقابل وجود دارد، با مدیریت بهینه مصرف نیتروژن نیز می توان شدت اثر تنش خشکی بر عملکرد گندم دیم را کاهش داد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| مدیریت مصرف نیتروژن؛ شاخص تنش نیتروژن؛ کارایی مصرف آب؛ کارآیی مصرف نیتروژن و عملکرد دانه | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Effect of Optimized Nitrogen Application in Reducing Drought Stress Effect on Grain Yield of some Rainfed Bread Wheat Genotypes | ||
| نویسندگان [English] | ||
| V. Feiziasl؛ A. Fotovat؛ A. R. Astarae؛ A. Lakzian؛ S. B. Mousavi | ||
| چکیده [English] | ||
| This experiment was carried out as split split plot arrangement in randomized complete block design with three replications. Treatment included Nitrogen application time (whole fertilization of N in fall, and its split fertilization as 2/3 in fall and 1/3 in spring), Nitrogen rates (0, 30, 60 and 90 kg N ha-1) and seven bread wheat genotypes. Plant traits related to drought and nitrogen stresses were measured. Results showed that stress susceptibility index (SSI) was suitable for evaluation of relation between drought stress and N managements. According to this index, 30, 60 and 90 kgha-1 N application decreased drought stress intensity by 55, 88 and 64% compared to control, respectively. These findings were equal to an increase of 810, 1362 and 942 kgha-1 grain yield, respectively. SSI was lowest in economical optimum N rate. However, in both low and high range of N application rates drought stress effect increased compared to N economical optimum rate (ND = 0). This increase 4.5 times higher for low nitrogen application (ND 0), i.e. for every application of 10 kg N.ha-1 under economical optimum rate, SSI increased by 0.15 and grain yield of rainfed wheat decreased by 171 kgha-1. Moreover, our results showed that for obtaining higher grain yield (over 2500 kgha-1), at least 60 kg N ha-1 was required, whereas this amount should not be more than 30 kgNha-1 for low grain yields (less than 1900 kgha-1). Results of this study showed that split application of N for ND 0 may be recommended however, it seems that application time is not important where ND = 0. Mean productivity (MP) index identified Rasad, Cereal4, Azar2 and Ohadi and SSI identified Cereal2, Cereal4 and Rasad as the most tolerant bread wheat genotypes. However, Cereal2, Cereal4 and Rasad were more suitable for reduction of the effect of drought stress. Finally there was an interaction between N application and drought stress. Therefore, it can be concluded that the reduction of drought stress effect may be achieved through optimezed N application management for some rainfed wheat genotypes. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Nitrogen application management, nitrogen stress index, Water use efficiency, nitrogen use efficiency, Grain yield | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 711 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 390 |
||