| تعداد نشریات | 286 |
| تعداد نشریات سازمان | 84 |
| تعداد شماره‌ها | 3,019 |
| تعداد مقالات | 33,734 |
| تعداد مشاهده مقاله | 44,973,687 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 46,440,837 |
بررسی سهم وزن دانه های پایه ای و انتهایی سنبلچه در عملکرد دانه ژنوتیپ های گندم نان زمستانه و بینابین | ||
| به زراعی نهال و بذر | ||
| مقاله 2، دوره 25، شماره 2، خرداد 1388، صفحه 137-151 اصل مقاله (190.75 K) | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22092/sppj.2017.110369 | ||
| نویسندگان | ||
| سیروس محفوظی* ؛ سیدشهریار جاسمی؛ محسن اسماعیل زاده مقدم | ||
| چکیده | ||
| افزایش عملکرد دانه در ارقام جدید عموما از طریق افزایش تعداد دانه و به ویژه دانه های انتهایی (Distal) با وزن کمتر درسنبلچه بوده است. با وجود این دانه های انتهایی به دلیل اندازه کوچک و سبکی وزن نسبت به دانه های پایه ای (Basal) باعث کاهش میانگین وزن دانه اکثر ارقام جدید گندم در زراعت آبی شده است. این تحقیق با هدف بررسی تعیین سهم وزن دانه های پایه ای و انتهایی سنبلچه در عملکرد دانه پنج ژنوتیپ گندم نان زمستانه بر پایه طرح آزمایشی بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در دو شرایط آبیاری معمول و قطع آبیاری بعد از گرده افشانی در کرج و اردبیل و به مدت دو سال زراعی 84-1382 انجام شد. نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد که رقم گاسپارد با عملکرد دانه به میزان 7288 کیلوگرم در هکتار در شرایط آبیاری معمول بالاترین عملکرد دانه را داشت ولی در شرایط تنش ژنوتیپ ها از نظر عملکرد دانه تفاوتی نشان ندادند. تجزیه واریانس مرکب برای صفت دانه های انتهایی و پایه ای در هر دو شرایط آبیاری معمول و تنش خشکی آخر فصل نشان داد که اثر موقعیت دانه (ژنوتیپ) در سطح احتمال آماری 1% معنی دار بود. در شرایط آبیاری معمول اثر متقابل سال × مکان و در شرایط تنش اثر متقابل مکان × موقعیت دانه (ژنوتیپ) در سطح احتمال آماری 1% معنی دار بودند. میانگین وزن دانه های پایه ای (A, B) در شرایط تنش 38 میلی گرم و در صد سهم آنها در عملکرد دانه 27.5% ولی میانگین وزن دانه های انتهایی C و D به ترتیب 32 و 30 میلی گرم و در صد سهم آنها در عملکرد دانه به ترتیب 23 و 22 درصد بود. در شرایط آبیاری معمول وزن دانه های A، B، C و D به ترتیب 45، 44، 37 و 36 میلی گرم و سهم آنها در عملکرد دانه به ترتیب 28، 27، 23 و 22 درصد بود. در شرایط تنش در ژنوتیپ C-80-10 وزن دانه های پایه ای (40.1 میلی گرم) و دانه های انتهایی (32.3 میلی گرم) بودند که نسبت به ژنوتیپ های دیگر اختلاف کمتری بین وزن دانه های پایه ای و انتهایی وجود داشت و عملکرد دانه این ژنوتیپ در شرایط تنش کاهش کمتری نسبت به شرایط آبیاری در مقایسه با دیگر ژنوتیپ ها داشت و در شرایط آبیاری معمول نیز وزن دانه های پایه ای و انتهایی ژنوتیپ مذکور به ترتیب 48.1 و 39 میلی گرم بود. با توجه به تفاوت ژنوتیپ ها، برای افزایش پتانسیل عملکرد دانه (به ویژه در شرایط تنش خشکی) تحقیقات بیشتری بر روی نقش وزن دانه های انتهایی و پایه ای بر عملکرد دانه در خزانه ژنی گندم پیشنهاد می شود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| گندم؛ تنش خشکی؛ دانه های پایه ای؛ دانه های انتهایی؛ سنبلچه؛ پتانسیل عملکرد دانه | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Study on Contribution of Basal and Distal Grains of Spikelets to Grain Yield in Winter and Facultative Wheat | ||
| نویسندگان [English] | ||
| S. Mahfoozi؛ S. S. Jasemi؛ M. Esmaeilzadeh Moghaddam | ||
| چکیده [English] | ||
| Increased grain yield in modern wheat cultivars has been achieved by increasing grain numbers in spike, which has been associated with a greater contribution of the more distal grains (C, D& E) in the wheat spikelet. However, because distal grains are smaller and lighter than basal grains (A and B) they reduce the average grain weight of modern wheat cultivars. The objectives of this study was to determine the contribution of basal (A& B) and distal (C& D) grains formed in various positions on of spikelet on winter and facultative wheat grain yield in terminal drought stress and normal irrigation conditions. The experimental design for both trials was a randomized complete block with three replications. Five winter and facultative wheat genotypes were studied in normal irrigation and terminal drought stress conditions at two locations (Karaj and Ardabil) in 2003-04 and 2004-05 growing seasons. Cv. Gaspard winter wheat had the highest grain yield (7288 kg/ha) under normal irrigation, while the genotypes grown under terminal drought stress conditions had no significant differences in grain yield. Combined analysis of variance showed that the effect of the position of grains was highly significant (P < 0.01) under normal irrigation conditions. Under drought stress conditions, differences due to position of grains was significantly different (P < 0.01), the position of grain × location interaction was also highly significant (P < 0.01), indicating a considerable variation for this character in different environments. All genotypes had significant differences in the weight of grains in the basal (A& B =38 mg), and distal (C & D = 27-32 mg) grains in the spikelets with lighter grains in the C (32 mg) and D (27 mg) grains in spikelets. However, the weight of grains in the A and B position in the spikelets were heavier. The contribution of the basal grains to grain yield was about 28%, while the contribution of C and D grains were about 22.6% and 19.6% respectively, under terminal drought stress conditions. Breading line as C-80-10, which produced heavier basal (40 mg under stress and 48 mg under normal irrigation) and distal grains (33 and 39 mg under stress and irrigation conditions, respectively) are suitable for both emvironments. More physiology- breeding researches are needed for selection of genotypes with larger and uniform grain size for regions prone to terminal drought stress conditions in winter wheat areas of Iran. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Triticum aestivum, Grain position, Spikelet, Terminal drought stress and Grain yield | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 373 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 252 |
||