| تعداد نشریات | 286 |
| تعداد نشریات سازمان | 84 |
| تعداد شماره‌ها | 3,005 |
| تعداد مقالات | 33,631 |
| تعداد مشاهده مقاله | 44,479,824 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 30,138,331 |
مقایسه وضعیت مراتع دارای طرح با مراتع فاقد طرح (مطالعه موردی: منطقه زرندیه، استان مرکزی) | ||
| تحقیقات مرتع و بیابان ایران | ||
| مقاله 2، دوره 23، شماره 2، شهریور 1395، صفحه 218-209 اصل مقاله (210.66 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22092/ijrdr.2016.107024 | ||
| نویسندگان | ||
| علیرضا افتخاری* 1؛ حسین ارزانی2؛ احسان زندی اصفهان1؛ اسماعیل علیزاده3 | ||
| 1استادیار پژوهشی، بخش تحقیقات مرتع، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران | ||
| 2استاد، گروه احیاء مناطق خشک و کوهستانی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران | ||
| 3دانش‌آموخته دکترای مرتعداری، گروه احیاء مناطق خشک و کوهستانی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران | ||
| چکیده | ||
| با توجه به وسعت و اهمیت مراتع کشور و نقش آن در حفظ آب و خاک، تولید علوفه و سایر خدمات زیست‌محیطی و وجود شواهد دال بر تخریب این منبع خدادادی، لازم است اقداماتی در جهت جلوگیری از تخریب و همچنین بهبود وضعیت آن انجام شود. یکی از مهمترین این اقدامات تهیه و اجرای طرح‌های مرتعداری می‌باشد. از این‌رو به‌دست آوردن اطلاعاتی مبنی بر اینکه طرح‌های اجرا شده تا چه حد در جلوگیری از تخریب و بهبود وضعیت مراتع نقش داشته‌اند، ضروری بنظر می‌رسد. در این تحقیق، مراتع قشلاقی دارای طرح و فاقد طرح در منطقه زرندیه مورد بررسی قرار گرفتند. بدین منظور، 16 مرتع دارای طرح و 14 مرتع فاقد طرح برای مقایسه بنحوی انتخاب شدند که تمام حالت‌های مدیریتی (انفرادی، مشاعی با سطوح متفاوت مرتع) در مراتع دارای طرح و فاقد طرح لحاظ شده و از نظر شرایط اقلیمی نیز تا حد امکان مشابه باشند. از این‌رو، همه مراتع از منطقه مامونیه زرندیه که دارای آب و هوای گرم و خشک است، انتخاب شدند. پس از محاسبه، تعداد 60 پلات در اندازه 2 مترمربع در نظر گرفته شد. در هر تیپ گیاهی، منطقه‌‌ای به‌عنوان منطقه معرّف شناسایی شد و فاکتورهای پوشش تاجی، تولید، تراکم، لاشبرگ، غنای گونه‌ای، وضعیت و گرایش در زمان آمادگی مرتع مورد اندازه‌گیری و ارزیابی قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل آماری داده‌های بدست‌آمده با استفاده از آزمونt انجام شد. براساس نتایج بدست‌آمده اختلاف معنی‌داری بین مراتع دارای طرح و بدون طرح در بیشتر فاکتورهای مورد ارزیابی مشاهده شد. نتیجه کلّی این تحقیق نشان داد که مراتع دارای طرح نسبت به مراتع بدون طرح از وضعیت بهتری برخوردار بودند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| طرح مرتعداری؛ وضعیت مرتع؛ گرایش مرتع؛ زرندیه؛ استان مرکزی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Effect of range management plan on range condition (Case study: Zarandieh region, Markazi province) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Alireza Eftekhari1؛ Hosein Arzani2؛ Ehsan Zandi Esfahan1؛ esmaiel Alizadeh3 | ||
| چکیده [English] | ||
| Given the breadth and importance of rangelands in water and soil conservation, fodder production and environmental services and evidence of the destruction of this resource, some measures must be taken to prevent damage and also improve its condition. One of the most important measures is preparation and implementation of Range Management Plans. Hence, it is necessary to consider implemented projects to know that how much they have contributed in preventing damage and improving rangelands. In this research winter rangelands (with and without Range Management Plans) were investigated in Zarandieh. For this purpose, 16 rangelands with Range Management plan and 14 rangelands without Range Management plan were selected so that all management types (private, collective and different areas of rangeland) were taken into consideration with same climate conditions as far as possible. Consequently all rangelands were selected from Mamoonieh-Zarandieh region with warm and dry weather. After calculating the number of plots (60) and its size (2m2) in each vegetation type, a reference area was selected in which vegetation factors including canopy cover, yield, density, litter, species richness, range condition and trend were evaluated in time of range readiness. Statistical analysis of data was performed by t-test. According to the results, there were significant differences between studied rangelands in most of factors. Overall result of the study showed a better condition for rangelands with Range Management Plans. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Range Management Plan, range condition, range trend, Winter Rangeland, Zarandieh | ||
| مراجع | ||
|
- آذرنیوند، ح.،1383. بررسی تاثیر اجرای طرح‌های مرتعداری بر تولید، گرایش و وضعیت مراتع. مجموعه مقالات سومین همایش ملی مرتع و مرتعداری در ایران، انتشارات سازمان جنگلها و مراتع. - ابراهیمی، ن. ق.،1380. بررسی تاثیر بهره‌برداری‌های مختلف اراضی در فرسایش و رسوب حوضه آبخیز قره کهریز اراک. مجموعه مقالات مدیریت اراضی، فرسایش خاک و توسعه پایدار، اراک، 177-190. - اترکی فیروزجاه، ا.ع.،1380. بررسی رابطه مرتع، دامداری و کشاورزی در منطقه یکه چنارمراوه تپه گلستان به منظور ارایه طرح مرتعداری. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج. - ارزانی، ح.، فتاحی، م. و اختصاصی، م. ر.، 1378. بررسی روند کمی و کیفی تغییرات پوشش گیاهی مراتع پشتکوه یزد در طی سال‌های (1365-1377). پژوهش و سازندگی، 12(44):24ص. -ارزانی، ح.، عبداللهی، ج.، فرحپور، م.، عظیمی، م.، جعفری، ع. و معلمی، م.، 1384. بررسی روند تغییرات وضعیت مراتع در یک دوره پنج ساله در استان یزد. تحقیقات مرتع و بیابان ایران، 12(3): 14ص. - اسراری، پ.،1379. ارزیابی اقتصادی سرمایه‌گذاری‌های انجام شده در مراتع استان کردستان (مطالعه موردی شهرستان سنندج). پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، نور. - اسکندری، ن.، علیزاده،ع. و مهدوی، ف.، 1387. سیاست‌های مرتعداری در ایران. دفتر فنی مرتع، سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور، ایران،190ص. - حق‌شناس، س.، 1386. ارزیابی اقتصادی طرح‌های مرتعداری در شهرستان دماوند. پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته مرتعداری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران. - خلیلیان، ص. و شمس الدینی، ا.، 1379. تحلیل اقتصادی واگذاری مراتع در چارچوب طرح‌های مرتعداری استان فارس (مطالعه موردی شهرستان ممسنی). اقتصاد کشاورزی و توسعه، 30: 145-171. - دفتر فنی مرتع.، 1361. کد گیاهان مرتعی ایران. انتشارات سازمان جنگلها و مراتع کشور، ایران، نشریه شماره 24. - دفتر فنی مرتع.1383. مطالعات پوشش گیاهی. سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور، ایران. - سرداری، م.، 1378. بررسی نقش شیوه‌های مختلف بهره‌برداری و مدیریت در وضعیت مراتع استان چهارمحال و بختیاری، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس، نور. - سندگل، ع.، 1380. استفاده از داده‌های محیطی در مدیریت مراتع. چکیده مقالات اولین همایش ملی تحقیقات مدیریت دام و مرتع، 80ص. - عباسی، ق.، 1375. گزارش نهایی بررسی مسایل و مشکلات طرح‌های مرتعداری در استان مرکزی. مرکز تحقیقات منابع طبیعی و امور دام استان مرکزی. - کاظمی رودی، م.، 1385. بررسی تاثیر اجرای طرح‌های مرتعداری بر درآمد مرتعداران (مطالعه موردی مراتع قشلاقی شهرستان بهشهر). پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته مرتعداری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران. -Ash, A. J., and Stafford Smith, D. M., 1996. Evaluating stocking rate impacts in rangelands: Animals don't practice what we preach. Rangeland journal. 18:216-234. -Benjaminsen, T. A., Rohde, R., Sjaastad, E., Wisborg, P.and Lebert, T., 2006. Land reform, range ecology and carrying capacity in Namaqualand, South Africa. Annals of the Association of American Geographers 96:524–554. -Brunson, M. W. and Steel, B. S., 1996. Sources of variation in attitudes and beliefs about federal rangeland management. Journal of Range Management, 49:69-75. -Holecheck, J. L., 2001. A growing population, rangelands, and the future. Rangelands, 23(6):39-44. -Holecheck, J. L., 2002. Do most livestock losses to poisonous plants result from "poor" range management? Journal of Range Management, 55:270-276. -Holecheck, J. L., Pipper, R. D.and Herbel, C. H., 2004. Range management (principles and practices). Englewood New Jersy, USA, 9p. -Howarth, R. and Wilson, M., 2006. A theoretical approach to deliberative valuation: aggregation by mutual consent. Land Economics, 82, 1–16. -Houston, W. R. and Woodward. R. R., 1966. Effects of stocking rates on range vegetation and bee cattle production in the northern Great Plains. Technical Bulltein, USA Agriculture Department, 64p. -Illius, A. W.and O’Connor, T. G., 2000. Resource heterogeneity and ungulate population dynamics. Oikos 89:283–294. -Launchbaugh, J. L., 1967. Vegetation relationships associated with intensity of summer grazing on a clay upland range site in the Kansas. Technical Bullteins, USA, 20-24. -Laukkanen, S., Kangas, A. and Kangas, J., 2002. Applying voting theory in natural resource management: a case of multiple-criteria group decision support. Journal of Environmental Management 64, 127–137. -Laukkanen, S., Palander, T. and Kangas, J., 2004. Applying voting theory in participatory decision support for sustainable timber harvesting. Canadian Journal of Forest Research 34, 1511–1524. -Liu, Y., Gupta, H., Springer, E. and Wagener, T., 2008. Linking science with environmental decision making: experiences from an integrated modeling approach to supporting sustainable water resources management. Environmental Modelling & Software 23, 846–858. -Munda, G., 2006. Social multi-criteria evaluation for urban sustainability policies. Land Use Policy, 23: 86–94. -O'Reagain, P. J. and R. Turner., 1992. An evaluation of the empirical basis for grazing management recommendations for rangeland in southern Africa. Journal of Grassland Society of South Africa, 9:1-52. -Prato, T., 1999. Multiple attribute decision analysis for ecosystem management. Ecological Economics, 30: 207–222. -Shoop, M. C. and Mcllvain, E. H., 1971. Why some cattlemen overgraze and some don't. Journal of Range Management, 24:252-257. -Skovlin, J. M., Harris, R. W., Strickler, G. S. and Garrison, G. A., 1976. Effect of cattle grazing methods on ponderosa pine bunchgrass range in the Pacific Northwest. Technical Bulltein, United States Department of Agriculture, Economic Research Service, 48p. -Smith, D. R., 1967. Effect of cattle grazing on a ponderosa pine bunchgrass range in Colorado. Technical Bulltein, United States Department of Agriculture, Economic Research Service, 67p. -Teague W. R. and Dowhower, S. L., 2002. Patch dynamics under rotational and continuous grazing management in large, heterogeneous paddocks, Journal of Arid Environments, 53: 211–229. -Van Poollen, H. W. and Lacey, J. R., 1979. Herbage response to grazing system and stocking intensities. Journal of Range management, 32:250-253. -Ward, N., 1998. Sustainable ranching: A rancher's perspective. Rangelands, 20(3):33-37. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,223 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 822 |
||