| تعداد نشریات | 286 |
| تعداد نشریات سازمان | 84 |
| تعداد شماره‌ها | 2,998 |
| تعداد مقالات | 33,579 |
| تعداد مشاهده مقاله | 44,241,870 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 20,615,193 |
روند تغییرات پوشش گیاهی و تولید در مراتع استان مازندران طی یک دوره 4 ساله (1384-1381) | ||
| تحقیقات مرتع و بیابان ایران | ||
| مقاله 2، دوره 19، شماره 2، شهریور 1391، صفحه 203-220 اصل مقاله (237.2 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22092/ijrdr.2012.103152 | ||
| نویسندگان | ||
| حسن قلیچ نیا* 1؛ حسین ارزانی2؛ محمد اکبرزاده3؛ مهدی فرحپور4؛ مژگان‌السادات عظیمی | ||
| 1استادیار، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی مازندران | ||
| 2استاد، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران | ||
| 3مربی پژوهشی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی مازندران | ||
| 4دانشیار بازنشسته، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور | ||
| چکیده | ||
| ارزیابی مراتع و شناسایی تغییرات موجود در پوشش گیاهی، تولید و عوامل مؤثر بر آنها از موارد مهم برای برنامه‌ریزی و اعمال مدیریت صحیح بهره‌برداری است. بر این اساس ابتدا با استفاده از منابع در دسترس، رویشگاه‌های عمدة استان مازندران تعیین و بعد در مناطق معرف هر رویشگاه یک سایت برای آماربرداری در سال 1380 تأسیس گردید. در 10 سایت ایجاد شده، عوامل مربوط به پوشش گیاهی (پوشش تاجی و تولید) در زمان آمادگی مرتع در طول 6 ترانسکت 200 متری در60 پلات یک مترمربعی اندازهگیری شد. نتایج نشان داد که بیشترین مقدار متوسط درصد پوشش گیاهی در سایتهای دهگانه، حداکثر در سال 1383 بهمیزان 22/50 (درصد) و بیشترین میزان تولید نیز 87/417 (کیلوگرم در هکتار) در سال 1383 بوده‌است. حداقل درصد پوشش در سال 1381 با میانگین 38/47 درصد و میانگین تولید 46/391 و 63/391 در سالهای (1381) و (1382) بوده‌است. بر این اساس مشخص گردید که درصد پوشش و تولید با بارندگی در ارتباط بوده است. بهطوریکه در بیشتر سایتهایی که میانگین بارش بخصوص بارش در اواخر زمستان و بهار در سال 1383 بیشتر از سایر سالها بوده به واسطه آن میانگین درصد پوشش و تولید در همین سال بیشتر از سایر سالهای مورد مطالعه بوده است. همچنین نحوة مدیریت چرای دام در سایتها بر میزان تولید و پوشش تأثیر داشته است. سایتهای موجود در مناطق مرتفع دارای وضعیت مطلوب‌تری میباشند. که آن هم بهعلت شرایط اقلیمی مدیترانه‌‌‌‌‌‌ای سرد و بارندگی بیشتر و مدیریت مناسب چرای دام در مرتع، در این سایتها میباشد. در این سایتها گیاهان کلاس I و II وضعیت بهتری در مقایسه با مراتع پایین‌دست دارند. در سایتهای واقع در مناطق پایین‌تر با اقلیم نیمهخشک سرد بخصوص در درمنهزارها، وضعیت پوشش گیاهی در مرتبة پایین‌تر از مناطق مرتفع‌تر قرار دارد که آن هم بهعلت شرایط اقلیمی نیمهخشک و استفاده از مرتع در دو فصل بهار و پاییز میباشد. در این سایتها گیاهان کلاس III غلبه یافته‌اند. بارندگی بر تمام شکلهای رویشی تأثیر داشته و برای گندمیان پایا هم در درصد پوشش و هم در تولید نقش داشته است. از آنجا که گیاهان بالشتکی برای محاسبه تولید در نظر گرفته نشدند، از این رو افزایش درصد پوشش در تولید نقش نداشته است. گیاهان یکساله نیز به واسطه افزایش بارندگیهای بهاره در برخی از سایتها در افزایش تولید نقش داشته‌اند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ارزیابی مرتع؛ تولید مرتع؛ پوشش تاجی؛ وضعیت مرتع؛ مازندران | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Investigation on variation trends of vegetation and yield in rangelands of Mazandaran province (2001-2005) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Hassan Ghelichnia1؛ Hosein Arzani2؛ Mohammad Akbarzadeh3؛ Mahdi Farahpour4؛ Mojgan sadat Azimi | ||
| چکیده [English] | ||
| Rangeland assessment and recognizing changes in vegetation, yield and their affecting factors are of important issues for planning and optimum utilization management. Firstly in 2000, main habitats of Mazandaran province were determined and then a site was selected in each reference area for collecting statistical data. Vegetative factors (vegetation cover and yield) were measured in 10 sites along six transects of 200 meter length in sixty plots of one square meter. According to the results, maximum average percentage of vegetation cover (50.22) and maximum yield (417.87) were recorded for 2003. Minimum average percentage of vegetation cover (47.38) was obtained in 2001 and average yields of 391.46 and 391.63 were obtained in 2001 and 2002, respectively. Consequently, a relationship was found between vegetation cover percentage and yield with precipitation. Most of the sites in which average rainfall especially in late winter and spring of 2003 was more than that of the other years, higher average of canopy cover percentage and yield were recorded in the mentioned year. Also, livestock grazing management was effective on amount of yield and vegetation cover. The sites located in highlands showed a better condition due to the cool Mediterranean climate and higher precipitation and proper grazing management in rangelands. The condition of class I and class II species of these sites was better than that of downstream rangelands. In the sites located in lower regions with a cold semi-arid climate especially in sagebrush lands, range condition was lower than that of the highlands due to semi-arid climatic conditions and the use of rangeland in Spring and Autumn. Class III species were dominant in these sites. Precipitation affected all vegetative forms and for perennial grasses vegetation cover percentage and yield were affected. Since cushion plants were not considered in yield calculation, the increment of vegetation cover percentage had no effect on yield. Annual plants also affected the yield due to increased spring rainfall in some sites. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| rangeland assessment, Vegetation cover, yield, range condition, Mazandaran | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,315 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 774 |
||