| تعداد نشریات | 284 |
| تعداد نشریات سازمان | 82 |
| تعداد شماره‌ها | 3,081 |
| تعداد مقالات | 34,377 |
| تعداد مشاهده مقاله | 48,015,685 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 78,926,043 |
بررسی تأثیر تنش کمبود آب بر عملکرد و ترکیبهای اسانس گیاه دارویی نوروزک (Salvia leriifolia Benth.) | ||
| تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران | ||
| مقاله 8، دوره 31، شماره 2 - شماره پیاپی 70، خرداد 1394، صفحه 262-274 اصل مقاله (1.78 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22092/ijmapr.2015.101468 | ||
| نویسندگان | ||
| مجید دشتی* 1؛ مهدی میرزا2؛ محمد کافی3؛ حسین توکلی4 | ||
| 1دانشجوی دکترا، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد و مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی | ||
| 2دانشیار، بخش تحقیقات گیاهان دارویی و محصولات فرعی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور | ||
| 3استاد، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد | ||
| 4دانشیار، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی | ||
| چکیده | ||
| به‌منظور مطالعه تأثیر تنش کمبود آب بر عملکرد کمّی و ترکیبهای اسانس گیاه دارویی نوروزک (Salvia leriifolia Benth.) آزمایشی در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی انجام شد. تیمارهای مختلف آبیاری براساس میزان تبخیر و تعرق واقعی در 4 سطح به میزان 100% (آبیاری کامل)، 6/66% (تنش متوسط)، 3/33% (تنش شدید) و بدون آبیاری (شاهد) در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار اعمال گردید. نتایج نشان دادند که درصد اسانس برگهای سبز و ساقه گل‌دهنده در تیمارهای تنش شدید و بدون آبیاری به‌طور معنی‌داری (05/0≥p) بیشتر از تیمار آبیاری کامل بود. بالاترین عملکرد ماده خشک برگ و ساقه گل‌دهنده در تیمار آبیاری کامل و کمترین مقدار آن در تیمار شاهد مشاهده شد. تنش آب عملکرد اسانس برگ و ساقه گل‌دهنده را به‌طور معنی‌داری کاهش داد، اما عملکرد اسانس تحت تأثیر تنش آبی متوسط قرار نگرفت. نتایج همچنین نشان دادند که ترکیبهای اصلی اسانس در کلیه سطوح تنش کمبود آب شامل 8،1-سینئول، بتا-پینن و بورنئول بودند که در مجموع نزدیک به 50% از کل اجزای اسانس برگهای سبز را در تیمار آبیاری کامل شامل شدند. با افزایش شدت تنش آب، میزان این ترکیب‌ها به‌تدریج در اسانس افزایش یافته، به‌طوری که در تیمار بدون آبیاری، ترکیبهای فوق به‌ترتیب به میزان 1/21، 7 و 3/15 درصد در برگهای سبز، و 39، 12 و 55 درصد در ساقه گل‌دهنده در مقایسه با تیمار آبیاری کامل افزایش یافته و ترکیبهای سدرن-13-اُل و دلتا-کادینن در تیمار بدون آبیاری به‌ترتیب به میزان 5/58% و 46% در برگهای سبز و 52% و 14% در ساقه گل‌دهنده کاهش نشان دادند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| نوروزک (Salvia leriifolia Benth.)؛ کمبود آب؛ عملکرد؛ ترکیبهای اسانس | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Effects of water deficit stress on Salvia leriifolia Benth. yield and essential oil composition | ||
| نویسندگان [English] | ||
| M. Dashti1؛ M. Mirza2؛ M. Kafi3؛ H. Tavakkoli4 | ||
| 1Department of Agronomy and Plant Breeding, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran and Khorasan-e-Razavi Agricultural and Natural Resources Research Center, Mashhad, Iran | ||
| 2Medicinal Plants Research Division, Rangeland and Forestry Research Institute, Tehran, Iran | ||
| 3Department of Agronomy and Plant Breeding, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran | ||
| 4Khorasan-e-Razavi Agricultural and Natural Resources Research Center, Mashhad, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| The effects of water deficit on yield, essential oil contents and composition of Noroozak (Salvia leriifolia Benth.) were investigated at Khorasan-e-Razavi Agricultural and Natural Resources Research Center, Mashhad-Iran. The treatments were deficit irrigation based on actual evapotranspiration (ETc) at the rate of 100% (fully irrigated), 66.6% (moderate stress), 33.3% (severe stress) and non-irrigated (control). The experiment was analyzed in a randomized complete block design with three replications. Results indicated that the essential oil percentage of green leaves and flowering stem in severe stress and control was significantly (P≤0.05) higher than that of fully irrigated treatment. The highest and lowest dry matter yields were obtained in fully irrigated and control treatments, respectively. Severe deficit (P≤0.05) decreased the essential oil yield significantly but it was not affected in moderate stress. Results also showed that 1, 8-cineol, β-pinene and borneol were the main essential oil constituents in all water deficit treatments, included nearly 50% of total essential oil contents. The above essential oil constituents in control treatment increased by 21.1%, 7% and 15.3% in green leaves and 39%, 12% and 55% in flowering stems in comparison with fully irrigated treatment. However cedren-13-ol and δ-cadinene decreased by 58.5% and 46% in green leaves and 52% and 14% in flowering stems, respectively. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Salvia leriifolia Benth, Water deficit, yield, essential oil constituents | ||
| مراجع | ||
|
- امیدبیگی، ر. و محمودی سورستانی، م.، 1389. اثر تنش خشکی بر برخی صفات مرفولوژی، میزان و عملکرد اسانس گیاه گل مکزیکی (Agastache foeniculum [Pursh] Kuntze). علوم باغبانی ایران (علوم کشاورزی ایران)، 41(2): 161-153. - جبارزاده، م.، 1378. بررسی خواص ضدمیکروبی عصاره‌های ریشه و دانه گیاه نوروزک. پایان‌نامه دکتری داروسازی، دانشکده داروسازی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد. - شریفی عاشورآبادی، ا.، لباسچی، م.ح.، نادری، ب. و الهوردی ممقانی، ب.، 1388. بررسی تأثیر کمبود آب بر عملکرد و درصد اسانس گیاه دارویی بومادران (Achillea millefolium L.). علوم محیطی، 7(1): 203-193. - کوچکی، ع. و نصیری محلاتی، م.، 1373. اکولوژی گیاهان زراعی. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد، 291 صفحه. - میرزا، م. و احمدی، ل.، 1380. مقایسه ترکیبهای تشکیل‌دهنده اسانس مرزه زراعی (Satureja hortensis) به دو روش تقطیر با بخار آب و تقطیر با آب. تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران، - Alkire, B.H. and Simon, J.E., 1993. Water management for Midwestern peppermint (Mentha piperita L.) growing in highly organic soils, Indiana, USA. Acta Horticulturae, 344: 544-556. - Allen, R.G., Pereira, L.S., Raes, D. and Smith, M., 1998. Crop Evapotranspiration (Guidelines for Computing Crop Water Requirements). FAO Irrigation and Drainage Paper, No. 56. - Ben Taarit, M., Msaada, K., Hosni, K., Hammami, M. Elyes Kchouk, M. and Marzouk, B., 2009. Plant growth, essential oil yield and composition of sage (Salvia officinalis L.) fruits cultivated under salt stress conditions. Industrial Crops and Products, 30(3): 333-337. - Bettaieb, I., Jabri-Karoui, I., Hamrouni-Sellami, I., Bourgou, S., Limam, F. and Marzouk, B., 2012. Effect of drought on the biochemical composition and antioxidant activities of cumin (Cuminum cyminum L.) seeds. Industrial Crops and Products, 36(1): 238-245. - Bettaieb, I., Zakhama, N., Aidi Wannes, W., Kchouk, M.E. and Marzouk, B., 2009. Water deficit effects on Salvia officinalis fatty acids and essential oils composition. Scientia Horticulturae, 120(2): 271-275. - Chalchat, J.C., Garry, R.P. and Lamy, J., 1994. Influence of harvest time on yield and composition of Artemisia annua oil produced in France. Journal of Essential Oil Research, 6(3): 261-268. - Dunford, N.T. and Silva Vazquez, R., 2005. Effect of water stress on plant growth and thymol and carvacrol concentrations in Mexican oregano grown under controlled conditions. Journal of Applied Horticulture, 7(1), 20-22. - Faker Baher, Z., Mirza, M., Ghorbanil, M. and Rezaii, M.B., 2002. The influence of water stress on plant height, herbal and essential oil yield and composition in Satueja hortensis L. Flavour and Fragrance Journal, 17(4): 275-277. - Hassani, A., 2006. Effect of water deficit stress on growth, yield and essential oil content of Dracocephalum moldavica. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 22(3): 256-261. - Heidari, N., Pouryousef, M., Tavakkoli, A. and Saba, J., 2012. Effect of drought stress and harvesting date on yield and essential oil production of anise (Pimpinella anisum L.). Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 28(1): 121-130. - Hosseinzadeh, H., Sadeghnia, H.R., Imenshahidi, M. and Fazly Bazzaz, B.S.F., 2009. Review of the Pharmacological and Toxicological Effects of Salvia leriifolia. Iranian Journal of Basic Medical Sciences, 12(1): 1-8. - Hughes, S.G., Bryant, J.A. and Smirnoff, N., 1988. Molecular biology, Application to studies of stress tolerance: 131-135. In: Hamlyn G.J., Flowers T.J. and Jones M.B., (Eds.). Plants under Stress. Cambrige University Press, New York, 457p. - Jalili, A. and Jamzad, Z., 1999. Red Data Book of Iran: A Preliminary Survey of Endemic, Rare & Endangered Plant Species in Iran. Research Institute of Forest and Rangeland, 748p. - Khalid K.H.A., 2006. Influence of water stress on growth, essential oil, and chemical composition of herbs (Ocimum sp.) International Agrophysics, 20(4): 289-296. - Kristensen, K.J., 1974. Actual evapotranspiration in relation to leaf area. Nordic Hydrology, 5(3): - Laribi, B., Bettaieb, I., Kouki, K., Sahli, A., Mougou, A. and Marzouk, B., 2009. Water deficit effects on caraway (Carum carvi L.) growth, essential oil and fatty acid composition. Industrial Crops and Products, 30(3): 372-379. - Letchamo, W., Marquard, R., Holzl, J. and Gosselin, A., 1994. Effects of water supply and light intensity on growth and essential oil of two Thymus vulgaris selections. Angewandte Botanik, 68: 83-88. - Misra, A. and Strivastava, N.K., 2000. Influence of water stress on Japanese mint. Journal of Herbs, Spices and Medicinal Plants, 7(1): 51-58. - Modarres, M., Abrishamchi, P., Farhoosh, R. and Ejtehadi, H., 2007. Variation of antioxidant activity of Salvia leriifolia Benth. root and leaf extracts during the different stages of plant growth. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 23(3): 285-294. - Monfared, A. and Ghorbanli, M., 2010. Composition of the essential oils of Salvia leriifolia Benth. growing wild in around of two mine in Iran. Research Journal of Phytochemistry, 4(1): 13-17. - Petropoulos, S.A., Daferera, D., Polissiou, M.G. and Passam, H.C., 2008. The effect of water deficit stress on the growth, yield and composition of essential oils of parsley. Scientia Horticulturae, 115(4): 393-397. - Rechinger, K.H., 1982. Flora Iranica, No. 150. Akademische Druk-U. Verlag sustalt Gratz, 439p. - Ritchie, J.T., 1971. Dryland evaporative dryland flux in subhumid climate, I, Micrometeoroligical influences. Agronomy Journal, 63: 51-55. - Rustaiyan, A., Shafeghat, A., Masoudi, S., Akhlaghy, H. and Tabatbaei Anaraki, M., 2007. Chemical composition of the essential oils from stems, leaves and flowers of Salvia leriifolia Benth. from Iran. Journal of Essential Oil Bearing Plants, 10(2): 121-126. - Sabih, F., Farooki, A.H.A., Ansari, S.R. and Sharama, S., 1999. Effect of water stress on growth and essential oil metabolism in Cymbopogon martinii (Palmarosa) cultivars. Journal of Essential Oil Research, 11(4): 491-496. - Simon, J.E., Reiss-Bubenheim, B.D., Joly, R.J. and Charles, D.J., 1992. Water stress induced alterations in essential oil content of sweet basil. Journal of Essential Oil Research, 4(1): 71-75. - Vazin, F., 2013. Water stress effects on cumin (Cuminum cyminum L.) yield and oil essential components. Scientia Horticulturae, 151: 135-141. - Yousefi, M., Nazeri, V. and Mirza, M., 2010. Essential oil variation in natural populations of Salvia leriifolia Benth. Journal of Essential Oil Bearing Plants, 15(5): 755-760. - Zehtab-Salmasi, S., Javanshir, A., Omidbaigi, R. Alyari, H. and Ghassemi-Golezani, K., 2001. Effects of water supply and sowing date on performance and essential oil production of anise (Pimpinella anisum L.). | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,163 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 1,369 |
||